علی شقاقی؛ سعید اسدی؛ علی شرفی
چکیده
هدف این پژوهش مطالعه جایگاه کشورهای خاورمیانه و تعیین کشورهای قدرتمند اطلاعاتی، وابسته و ضعیف آنها بر اساس چارک تولیدات علمی و همکاریهای علمی در جغرافیای سیاسی اطلاعات بود.این پژوهش ازلحاظ هدف کاربردی و از نوع علمسنجی بود که با روشهای اسنادی و تحلیل محتوا انجام شده است. جامعه پژوهش 16 کشور خاورمیانه بود که بر اساس تولیدات ...
بیشتر
هدف این پژوهش مطالعه جایگاه کشورهای خاورمیانه و تعیین کشورهای قدرتمند اطلاعاتی، وابسته و ضعیف آنها بر اساس چارک تولیدات علمی و همکاریهای علمی در جغرافیای سیاسی اطلاعات بود.این پژوهش ازلحاظ هدف کاربردی و از نوع علمسنجی بود که با روشهای اسنادی و تحلیل محتوا انجام شده است. جامعه پژوهش 16 کشور خاورمیانه بود که بر اساس تولیدات علمی و همکاریهای علمی منطقهای و فرامنطقهای از سال 2008-2017 موردمطالعه قرارگرفتهاند. دادهها از پایگاههای اطلاعاتی اسکوپوس، بانک جهانی و سایت مرکز آمار فلسطین استخراج و برای تجزیهوتحلیل آنها از نرمافزارهای اکسل و اسپیاساس استفاده شده است.بر اساس یافتهها به ترتیب کشورهای ترکیه، عربستان، ایران و مصر در جایگاه اول تا چهارم در جغرافیای سیاسی اطلاعات خاورمیانه قرار دارند و با اختصاص دادن بالای 75 درصد چارک (3Q) شاخصها به خود جزو کشورهای قدرتمند اطلاعاتی محسوب میشوند. کشورهای رژیم صهیونیستی، قطر، امارات، اردن، عمان، کویت، عراق و فلسطین به ترتیب در جایگاه پنجم تا دوازدهم خاورمیانه قرار دارند و با اختصاص دادن 25 تا 50 درصد چارک (2Q) شاخصها به خود جامعه کشورهای وابسته را تشکیل میدهند؛ و چهار کشور لبنان، بحرین، یمن و سوریه در جایگاه سیزدهم تا شانزدهم جغرافیای سیاسی اطلاعات خاورمیانه قرار دارند و با کسب 25 درصد چارک (1Q) شاخصها کشورهای ضعیف خاورمیانه را تشکیل میدهند. همچنین یافتهها نشان داد میان جایگاه کشورهای قدرتمند اطلاعاتی، وابسته و ضعیف (بین چارک اول، دوم و سوم) خاورمیانه در جغرافیای سیاسی اطلاعات فاصله و شکاف عمیقی وجود دارد.ارزش این پژوهش در تعیین کشورهای قدرتمند اطلاعاتی، وابسته و ضعیف خاورمیانه در جغرافیای سیاسی اطلاعات به لحاظ نوآوری و نکته آغازی و موجب جلبتوجه سیاستمداران، پژوهشگران و متخصصان حوزههای علم اطلاعات و دانششناسی، علمسنجی، علوم سیاسی، علوم ارتباطات، مدیریت و جامعهشناسی برای انجام پژوهشهای بهتر در زمینه جغرافیای سیاسی اطلاعات و مشخص نمودن مؤلفههای آن بود.