نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای بازیابی اطلاعات دانشگاه خوارزمی

2 دانشیار دانشگاه شاهد

3 استادیار دانشگاه خوارزمی

4 استادیار ایرانداک

چکیده

باتوجه به افزایش تصاویر دیجیتالی و دسترسی آسان به دوربین‌های دیجیتال، پردازش و بازیابی تصویر به یکی از مهم‌ترین زمینه‌های تحقیقاتی تبدیل شده‌است. از این رو هدف این مقاله بررسی روند تحقیقاتی در بازیابی تصاویر با استفاده از هستی‌شناسی است. جامعه آماری این پژوهش تمامی پژوهش‌هایی است که تا پایان سال 2024 در پایگاه اسکوپوس نمایه شده است که تعداد آنها 716 اثر می باشد. برای تحلیل داده‌ها از نرم افزار اکسل، گفی، بیب اکسل، اس پی اس اس و برای ترسیم نمودار از نرم‌افزار ووس ویور، اکسل و اس پی اس اس استفاده شد. نتایج نشان داد کلیدواژه بازیابی تصاویر با فراوانی 572 در جایگاه اول قرار دارد. تحلیل هم‌واژگانی به تشکیل شش خوشه منجر شد. زیرساخت‌ها و فناوری‌های بنیادین بازیابی تصویر، تکنیک‌های معنایی و تحلیل محتوای تصویر، یادگیری ماشین و کاربردهای هوشمند در بازیابی تصویر، وب معنایی و جستجوی مبتنی بر هستی‌شناسی، جنبه‌های مدیریتی و انسانی در بازیابی اطلاعات، بهبود کیفیت و پردازش پرس‌وجو در بازیابی تصویر. در میان مفاهیم موجود، برخی از آنها بیشترین تعداد استناد را دریافت کرده‌اند: مانند بازیابی تصویر، یادگیری ماشین، بینایی کامپیوتر، یادگیری عمیق، سیستم‌های پایگاه داده، کتابخانه‌های دیجیتال، اینترنت، ورد نت، هوش مصنوعی، بازیابی اطلاعات.
نمودار سلسله مراتبی چهار خوشه موضوعی بازیابی تصویر مبتنی بر معنا شناسی، بازیابی هوشمند تصاویر با الگوریتم یادگیری، بازیابی معنایی تصاویر به کمک حاشیه نویسی، بازیابی هوشمند تصاویر تشکیل شد. نقشه‌های علمی روش مناسبی برای نمایش رشد روزافزون فعالیتهای علمی و سازماندهی ساختار فکری و علمی تشکیل دهنده‌ی یک قلمروی موضوعی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Analysis of research trends in image retrieval using ontology

نویسندگان [English]

  • Razieh Farshid 1
  • Saeid Asadi 2
  • Davood Haseli 3
  • Azadeh Fakhrzadeh 4

1 PhD Student of Information Retrieval

2 Associate Professor, Shahed University

3 Assistant Professor, Kharazmi University

4 Assistant Professor, Iranian Institute of Information Science and Technology

چکیده [English]

Due to the increase in digital images and easy access to digital cameras, image
processing and retrieval has become one of the most important research fields. The
aim of this article is to examine the research trend in ontology-driven image retrieval.
The statistical population of this study is all research that has been indexed in the
Scopus database by the end of 2024, which is 716 works. Excel, Gephi, BibelExcel and
SPSS software were used to analyze the data, and VOSViewer, Excel, and SPSS
software were used to draw the graphs. The results showed that the keyword ‘image
retrieval’ is in the first place with a frequency of 572. A co-occurrence analysis led to
the formation of six clusters and the hierarchical diagram of four thematic clusters was
formed. It was concluded that scientific maps are a suitable method for displaying. the
increasing growth of scientific activities and organizing the intellectual and scientific
structure that constitutes a thematic domain.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ontology-based information retrieval
  • Image Retrieval
  • Ontology
  • Hierarchical Clustering