نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری علم اطلاعات و دانش شناسی، باشگاه پژوهشگران جوان، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران

2 استادیار، گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه پیام نور، ساری، ایران

چکیده

مجلات علمی یکی از ابزارهای اصلی و اساسی برای توسعه و پیشرفت علم در دنیای امروزی محسوب می‌شوند. این مطالعه با هدف بررسی تطبیقی رشد مجلات کشورهای آسیایی در پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس و تعیین جایگاه جمهوری اسلامی ایران صورت گرفته است. پژوهش حاضر کاربردی و به روش پیمایشی توصیفی صورت گرفته است. جامعه پژوهش حاضر را تمامی مجلات علمی نمایه شده کشورهای آسیایی در پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس طی سال‌های 0002-5102 تشکیل می‌دهند. برای گردآوری اطلاعات با مراجعه به پایگاه (moc.rjogamicS.www) مجلات علمی در حوزه‌های مختلف موضوعی انتخاب و بازیابی شده‌اند. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها نیز از نرم‌افزارهای SSPS و lecxE استفاده شده است. یافته‌ها نشان داده است که روند انتشار مجلات کشورهای آسیایی و همچنین جمهوری اسلامی ایران طی سال‌های موردبررسی از رشد مثبتی برخوردار بوده است. بخش قابل‌توجهی از مجلات علمی نمایه شده در حوزه پزشکی تهیه و منتشر شده است. همچنین یافته‌ها نشان داده است که مجلات کشورهای شرق و جنوب شرق آسیا در مقایسه با مجلات ایرانی و کشورهای خاورمیانه از کیفیت بالاتری برخوردار بوده‌اند. به‌منظور ارتقای سهم مجلات ایرانی در پایگاه‌های اطلاعاتی علمی، باید برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری توسط مسئولان و متولیان وزارت بهداشت و وزارت علوم صورت گیرد. همچنین سعی شود گرایش در مجلات ایرانی به استفاده از زبان انگلیسی افزایش یابد تا شاهد سهم بیشتر ایران از مجلات علمی منطقه و آسیا باشیم.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Study of Asian Scientific Journal Index in Scopus Database and With an Emphasis on Iran's Position

نویسندگان [English]

  • Aref Riahi 1
  • Afshin Mousavi 2

1 Ph.D. of Knowledge and Information Science, Young Researchers Club, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran

2 Assistant Professor of Department Knowledge and Information Science, Payame Noor University, Sari, Iran

چکیده [English]

Aim: Scientific journals are identified as one the most important indicator for Progress and development in new world. This study aims to Comparative Comparison of growth of Asian scientific journals indexed in Scopus database and recognize Iranian journal position.
Methods: This research is applied and descriptive-Survey and all Asian journals which indexed in Scopus database during 2000-2015 make Statistical population. Data were collected from www.Scimagojr.com and all journals from any subject were retrieved. We used SPSS and Excel software for analysis data.
Findings: Finding shows that there is a positive growth on number of scientific journals’ of Asian countries during the study. Also, most of journals published in Medicine field and quality of east and southeast journals were much better than west and Middle East countries.
Conclusion: In order to growth of Iranian journal in scientific database, policy and planning by manager of Health and Science Government of Iran are suggested. Also it is necessary to increase trend of English language for Iranian scientific journal to see more contribution of Iranian journals in region and Asia.
Key words: Scientific Journals, Scopus Database, Asian Countries, Iran

کلیدواژه‌ها [English]

  • Scientific Journals
  • Scopus Database
  • Asian Countries
  • Iran
  • Comparative Study
اباذری، زهرا؛ ریاحی، عارف؛ صحبتی‌ها، فریبا؛ صیامیان، حسن و یمین فیروز، موسی. (1394). بررسی تطبیقی رشد مجلات و مقالات حوزه پزشکی در کشورهای عضو دفتر منطقه‌ای مدیترانه شرقی در پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس (2002-2012). مجله پیاورد سلامت، 9(3)، 235-249.
جمالی، جمشید؛ دهقانی، محسن و افضل آقایی، منور. (1393). بررسی کیفیت مجلات حوزه زنان و مامایی در پایگاه ISI و Scopus بر اساس شاخص‌های رتبه‌بندی مجلات. مجله زنان، مامایی و نازایی، 17(108)، 9-20.
رضائیان، محسن؛ هادوی، مریم؛ باختر، مرضیه؛ داودی، امیر و کریمیان، مهرناز. (1393). ارزیابی کیفیت مجلات فارسی و انگلیسی‌زبان مصوب کمیسیون نشریات علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران در سال 1390: موفقیت‌ها و چالش‌ها. مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، 13(61)، 163-174.
زمانی، غلامحسین و عزیزی، طاهر. (1390). جایگاه مجلات علمی کشور در پایگاه‌های اطلاعاتی: موردمطالعه نشریات کشاورزی و منابع طبیعی. پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، 26(4)،803-823.
عباسی، نرگس؛ علیجانی، رحیم؛ کرمی، نوراله و حسینی، زهره. (1389). بررسی مجلات حوزه آمار و احتمال در پایگاه اطلاعاتی آی.اس.آی. مجله اندیشه آماری، 15(2)، 3-16.
عبدخدا، محمدهیوا؛ قاضی میرسعید، سید جواد و نوروزی، علیرضا. (1389). بررسی میزان تولیدات علمی حوزه پزشکی ایران بر مبنای مدارک نمایه شده از مجلات علمی در پایگاه‌های اطلاعاتی منتخب در فاصله سال‌های 2005-2009. پیاورد سلامت، 4(1 و 2)، 18-30.
عبدخدا، محمدهیوا؛ محمدی، لیلا و بیگدلی، عبدالحسین. (1389). بررسی میزان تولیدات علمی کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران بر مبنای مدارک موجود در پایگاه اطلاعاتی چکیده‫نامه کتابداری، اطلاع‌رسانی و فن‌آوری اطلاعات (LISTA) در یک دهه اخیر (1999-2009). اطلاع‌شناسی، 8(4)، 23-38.
عبدخدا، محمدهیوا؛ راوند، سامان. (1393). نمایانی مجله‌های علمی در پایگاه‌های استنادی: ضرورت‌ها و معیارها. مجله فناوری اطلاعات سلامت، 1(1)، 1-15.
عرفان منش، محمدامین و نوجوان، فرشته. (1395). عملکرد مجلات علوم پزشکی ایران نمایه شده در پایگاه گزارش استنادی نشریات. مدیریت اطلاعات سلامت، 19(63)، 68-80.
عرفان منش، محمدامین و نوجوان، فرشته. جایگاه کیفی و رؤیت بین‌المللی مجله‌های ایرانی نمایه شده در پایگاه گزارش استنادی نشریات. پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، زیر چاپ.
علیجانی، رحیم و کرمی، نوراله. (1389). بررسی وضعیت و ضریب تأثیر مجلات علمی کشورهای مسلمان در پایگاه اطلاعاتی آی.اس.آی: مطالعه‌ای کتاب‌سنجی. پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، 25(4)، 597-615.
فرخ نیا، ملیحه. (1390). بررسی وضعیت مجلات پزشکی انگلیسی‌زبان ایران در پایگاه‌های اطلاعاتی. پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، 26(4)، 1068-1088.
محمد اسماعیل، صدیقه؛ ریاحی، عارف و صحبتی‌ها، فریبا. (1393). ارزیابی کمی و کیفی مجلات ایران در پایگاه استنادی اسکوپوس طی سال‌های 2000-2012. مجله علم‌سنجی کاسپین، 1(1)، 33-39.
ورع، نرجس. (1394). بررسی وضعیت و نرخ رشد مجلات علمی در ایران (طی بازه زمانی 1388-1394). فصلنامه رهیافت، 25(60)، 91-98.
Davarpanah, M. R. & Behrouzfar, H. (2009). Internationa visibility of Iranian ISI journals: A citation study. In Aslib Proceedings, 61(4). 407-419.
Farrokhnia, M. (2011). The survey of Iranian English medical journal in some database. Journal of Information Processing and Management, 26(4), 1068-1088.
Kim, M. (2010). Visibility of Korean scientific journal: an analysis between citation measures among international composition of editorial board and foreign authorship. Scientometrics, 84(2), 505-522.
Mabe M & Amin M. (2001). Growth dynamics of scholarly and scientific journals. Scientometrics, 51(1): 147-62.
Reyes, C. F. (2014). Growth of the number of indexed journals of Latin America and the Caribbean: The effect on the impact of each country. Scientometrics, 98(1): 197-209.
Winarko, B., Abrizah, A., & Tahira, M. (2016). An assessment of quality, trustworthiness and usability of Indonesian agricultural science journals: stated preference versus revealed preference study. Scientometrics, 108(1), 289-304.
Xin, G; Blackmore, K.L. (2016). Recent trends in academic journal growth. Scientometrics, 108(2), 693-716.
Yalpani, M., Heydari, A. & Mehrdad, M. (2005). Social sciences in Iran: an analysis of research output of Iranian scholars (1966-2005). The Pennsylvania State University CiteSeerX Archives. Available at: http://www.korsi.ir/Statics/a.pdf
Zainab, A. N. (2008). Internationalization of Malaysian Mathematical and Computer Science Journals. Malaysian Journal of Library & Information Science, 13(1), 17-33.