نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سیده نجمه هلاکویان
• حسن بهزادی
• شعله ارسطوپور

گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر تحریفات شناختی در فرایند بازیابی اطلاعات صورت گرفت.
روش شناسی: پژوهش حاضر از نظر روش، پژوهشی پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش حاضر را دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه فردوسی مشهد تشکیل می‌دادند که با روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای، تعداد 100 نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. گردآوری اطلاعات با استفاده از سه پرسشنامه محقق ساخته صورت گرفت. برای تأیید روایی از نظرات متخصصان حوزه بازیابی اطلاعات و برای تایید روایی ساختاری از تحلیل عاملی تاییدی استفاده شد.
یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که کاربران در بازیابی اطلاعات تحریف‌شناختی خاصی را تجربه نمی‌کردند. میزان به کارگیری تحریف‌های شناختی، کاربران پیش از شروع جستجو و بازیابی اطلاعات، متفاوت و میزان استفاده تحریف "درشت نمایی" نسبت به سایر تحریف‌ها بیشتر بود. همچنین، در هنگام جستجو، میزان بکارگیری تحریف‌های شناختی کاربران متفاوت و میزان استفاده تحریف "درشت نمایی" نسبت به سایر تحریف‌ها بیشتر بود. پس از جستجو و بازیابی اطلاعات نیز میزان به کارگیری تحریف‌های شناختی، کاربران پس از جستجو و بازیابی اطلاعات، متفاوت بود و میزان استفاده تحریف "تعمیم مبالغه آمیز" نسبت به سایر تحریف ها بیشتر مشاهده شد است.
نتایج: حضور برخی از تحریف‌های شناختی در مراحل مختلف بازیابی اطلاعات، ضرورت توجه طراحان نظام‌های بازیابی اطلاعات به این حوزه را نشان می‌طلبد. وجود تحریف‌های شناختی بیشتر در مرحله پیش از جستجو نیز نشان از آن می‌تواند داشته باشد که متخصصان اطلاع رسانی باید در کنار کاربران قرار بگیرند و مشاوره‌های اطلاعاتی لازم را به آنان ارائه دهند.

کلیدواژه‌ها

• تحریف‌های شناختی
• بازیابی اطلاعات
• رفتار جستجوی اطلاعات
• جستجوی اطلاعات
• اطلاع یابی

موضوعات

• ارزیابی نظام‌های بازیابی اطلاعات و دانش

عنوان مقاله [English]

The Influence of Cognitive Distortions on Information Retrieval: A Behavioral Analysis Across Search Stages

نویسندگان [English]

• Seyedeh Najmeh Halakoyan
• Hassan Behzadi
• Sholeh Arastoopoor

Department of Knowledge and Information Science, Faculty of Psychology and Educational Science, Ferdowsi University of Mashhad

چکیده [English]

Purpose: The present study aimed to investigate the impact of cognitive distortions on the information retrieval process.
Methodology: This research is a survey study in terms of methodology. The statistical population consisted of postgraduate students, and a stratified random sampling method was used to select 100 participants as the study sample. Data were collected using three researcher-made questionnaires. To confirm validity, the opinions of experts in the field of information retrieval were utilized, and confirmatory factor analysis was employed to validate the structural validity.
Findings: The findings of the study revealed that users do not experience specific cognitive distortions during information retrieval. However, the extent of cognitive distortions employed by users varies before initiating the search and retrieval process, with the “magnification” distortion being more prevalent than others. During the search process, the application of cognitive distortions also varied among users, with the “magnification” distortion being the most frequently used. After the search and retrieval process, the extent of cognitive distortions differed as well, with the “overgeneralization” distortion being more prominent compared to others.
Conclusions: The presence of certain cognitive distortions at various stages of information retrieval highlights the need for information retrieval system designers to pay attention to this area. The higher prevalence of cognitive distortions in the pre-search phase also indicates that information professionals should closely work with users and provide them with the necessary informational guidance.

کلیدواژه‌ها [English]

• Cognitive distortions
• information retrieval
• information-seeking behavior
• information seeking