ارزیابی نظام‌های بازیابی اطلاعات و دانش
محمدحسن عظیمی؛ شهناز خادمی زاده؛ سمیه آورند
چکیده
هدف:هدف پژوهش حاضر بررسی میزان انطباق سامانه اطلاعات پژوهشی دانشگاه شهید چمران اهواز با معیارهای فنی و اطلاعاتی محیط وب می‌باشد. روش پژوهش: توصیفی-کاربردی و به‌صورت ترکیبی با روش‌های کمی و کیفی انجام‌شده است. در بخش مرور نظامند روش تحلیل مضمون برای استخراج معیارهای فنی و اطلاعاتی محیط وب به کار برده شده و در این راستا مضامین پایه، ...
بیشتر
هدف:هدف پژوهش حاضر بررسی میزان انطباق سامانه اطلاعات پژوهشی دانشگاه شهید چمران اهواز با معیارهای فنی و اطلاعاتی محیط وب می‌باشد. روش پژوهش: توصیفی-کاربردی و به‌صورت ترکیبی با روش‌های کمی و کیفی انجام‌شده است. در بخش مرور نظامند روش تحلیل مضمون برای استخراج معیارهای فنی و اطلاعاتی محیط وب به کار برده شده و در این راستا مضامین پایه، سازمان‌دهنده و فراگیر استخراج شده است. در بخش کمی از آزمونهای آمار توصیفی (فراوانی و درصد) به منظور بررسی میزان مطابقت سامانه اطلاعات پژوهشی دانشگاه شهید چمران اهواز با معیارهای فنی و اطلاعاتی محیط وب استفاده شده است. یافته ها: نتایج پژوهش در زمینه انطباق سامانه اطلاعات پژوهشی دانشگاه شهید چمران اهواز با معیارهای فنی 46 مضمون پایه و 7 مضمون سازمان دهنده و در زمینه معیارهای اطلاعاتی یک سامانه پژوهشی شامل 51 مضمون پایه و 7 مضمون سازمان دهنده را نشان داد. همچنین با توجه به بررسی و مطابقت سامانه اطلاعات پژوهشی دانشگاه شهید چمران اهواز با معیارهای فنی در محیط وب مشخص شده است که در این سامانه مطالب از سازماندهی مناسب برخوردار نیستند و پشتیبانی از بخش های مختلف سامانه انجام نمی‌شود و در کنار آن راهنمای سامانه در بخش‌های مختلف وجود ندارد. نتیجه: سامانه اطلاعات پژوهشی دانشگاه شهید چمران اهواز 05/47 درصد با معیارهای اطلاعاتی محیط وب همخوانی و تطابق دارد و نیازمند بازنگری جدی در اصلاح ساختار فنی و اطلاعاتی آن می باشد.
ارزیابی نظام‌های بازیابی اطلاعات و دانش
محمدابراهیم سمیع؛ فرنوش براتی
چکیده
هدف: هدف از پژوهش حاضر مطالعه تأثیر مدیریت دانش بر عملکرد تجاری‌سازی فناوری با تاکید بر نقش میانجی نوآوری سازمانی در شرکت سپاهان باتری است. روش شناسی: پژوهش حاضر، پژوهشی پیمایشی است که در آن از ابزار پرسشنامه استاندارد برای گردآوری داده‌ها استفاده شده است. جامعه آماری این مقاله مربوط به واحد تجاری‌سازی شرکت سپاهان باتری با حدود ...
بیشتر
هدف: هدف از پژوهش حاضر مطالعه تأثیر مدیریت دانش بر عملکرد تجاری‌سازی فناوری با تاکید بر نقش میانجی نوآوری سازمانی در شرکت سپاهان باتری است. روش شناسی: پژوهش حاضر، پژوهشی پیمایشی است که در آن از ابزار پرسشنامه استاندارد برای گردآوری داده‌ها استفاده شده است. جامعه آماری این مقاله مربوط به واحد تجاری‌سازی شرکت سپاهان باتری با حدود 100 نفر نیروی انسانی است. با توزیع پرسشنامه در میان 80 نفر از ایشان، تعداد 70 پرسشنامه برای تحلیل عودت داده شد که مبنای تحلیل آماری قرار گرفته است. پرسشنامه شامل 32 سوال اصلی به تعداد شاخص‌های تبیین‌کننده سازه‌های پژوهش است. همچنین برای بررسی روایی (روایی همگرا و واگرا) از تکنیک معادلات ساختاری، به روش حداقل مربعات جزئی و برای بررسی پایایی پرسشنامه از سه معیار ضرایب بارهای عاملی، آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی استفاده شده است.یافته‌ها: بررسی نتایج پژوهش با استفاده از تکنیک مدل‌سازی معادلات ساختاری به روش حداقل مربعات جزئی نشان داد که مدیریت دانش بر نوآوری سازمانی تأثیر معناداری با مقدار 0.508 دارد. همچنین مدیریت دانش بر عملکرد تجاری‌سازی فناوری تأثیر معناداری با مقدار 0.345 دارد و میانجی‌گری نوآوری سازمانی در رابطه مدیریت‌دانش بر عملکرد تجاری‌سازی فناوری تأثیر معناداری با مقدار 0.373 دارد.نتیجه‌گیری: بقای شرکت سپاهان باتری و ایجاد مزیت رقابتی پایدار برای این شرکت، در گرو ارتقای پیوسته دانش سازمانی و مدیریت آن، فراهم کردن بستری جهت خلق و بکارگیری نوآوری‌های سازمانی و درنتیجه، بهبود عملکرد تجاری‌سازی فناوری است.
افسانه بذرافشان؛ علی بیرانوند؛ علی شجاعی فرد
چکیده
هدف. این تحقیق با هدف بررسی قدرت پیش‌بینی تعداد استنادات دریافتی مدارک حوزه فیزیک ذرات در پایگاه اسکوپوس از طریق نمرات دگرسنجی، به بررسی رابطه بین نمرات دگرسنجی مربوط به مدارک پراستناد حوزه فیزیک ذرات در پایگاه پلام‌ایکس و تعداد استنادات دریافتی در پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس پرداخته است.روش‌پژوهش. پژوهش حاضر از نوع بنیادی است که ...
بیشتر
هدف. این تحقیق با هدف بررسی قدرت پیش‌بینی تعداد استنادات دریافتی مدارک حوزه فیزیک ذرات در پایگاه اسکوپوس از طریق نمرات دگرسنجی، به بررسی رابطه بین نمرات دگرسنجی مربوط به مدارک پراستناد حوزه فیزیک ذرات در پایگاه پلام‌ایکس و تعداد استنادات دریافتی در پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس پرداخته است.روش‌پژوهش. پژوهش حاضر از نوع بنیادی است که به شیوه توصیفی و با رویکرد دگرسنجی صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل 5702 عنوان مقاله حوزه فیزیک ذرات است که بین سالهای 2000-2019 در پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس نمایه شده‌اند. نمونه آماری تحقیق شامل 103 عنوان مقاله است که توسط پایگاه اسکوپوس به عنوان پراستنادترین مقالات حوزه فیزیک ذرات معرفی شده‌اند. به منظور بررسی رابطه شاخص‌های علم‌سنجی مقالات مورد بررسی در پایگاه‌های اطلاعاتی و سنجه‌های حاصل از حضور این مقالات در شبکه‌های اجتماعی و پایگاه‌های استنادی، علاوه بر آزمونهای آمار توصیفی، از آزمونهای همبستگی، و رگرسیون چندگانه جهت بررسی رابطه بین متغیرهای پژوهش استفاده شده است. نرم افزار مورد کاربرد، اکسل و اس‌پی‌اس‌اس ویرایش23 می‌باشد.یافته‌ها. یافته‌های حاصل از بررسی رابطه همبستگی بین تعداد استنادات اسکوپوس و نمرات دگرسنجی پلام‌ایکس نشان می‌دهد که رابطه قوی بین استنادات پلام‌ایکس و تعداد استنادات اسکوپوس برقرار است. همچنین بین ذکر در پلام ایکس و یاداشت پلام ایکس مشاهدات پلام‌ایکس با تعداد استنادات دریافتی در اسکوپوس رابطه معناداری وجود دارد. اما بین کاربرد پلام‌ایکس و شبکه‌های اجتماعی پلام‌ایکس رابطه‌ای وجود ندارد.
مدیریت اطلاعات و دانش
صالح رحیمی؛ هستی صدیقی؛ محمود مرادی
چکیده
هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر تعیین رابطه سواد اطلاعاتی با خلاقیت سازمانی و عملکرد شغلی کتابداران کتابخانه‌های عمومی استان کرمانشاه است. روش‌شناسی: پژوهش حاضر از نوع پژوهش‌های کاربردی و به روش توصیفی- همبستگی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش کلیه کتابداران کتابخانه‌های عمومی استان کرمانشاه می‌باشد(170 نفر). براساس فرمول کوکران ...
بیشتر
هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر تعیین رابطه سواد اطلاعاتی با خلاقیت سازمانی و عملکرد شغلی کتابداران کتابخانه‌های عمومی استان کرمانشاه است. روش‌شناسی: پژوهش حاضر از نوع پژوهش‌های کاربردی و به روش توصیفی- همبستگی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش کلیه کتابداران کتابخانه‌های عمومی استان کرمانشاه می‌باشد(170 نفر). براساس فرمول کوکران 118 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. روش نمونه‌گیری مورد استفاده تصادفی طبقهای متناسب بود. جهت گردآوری داده‌ها از سه پرسشنامه استاندارد سواد اطلاعاتی قاسمی (1386)، خلاقیت سازمانی دورابجی و همکاران (1998) و عملکرد شغلی پاترسون (1970) استفاده شد. پایایی پرسشنامه‌ها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شد و به ترتیب برابر با 81/0، 93/0 و 97/0 به دست آمد که نشان دهنده این است که پرسشنامه‌ها از پایایی مطلوبی برخوردارند. سپس جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها و آزمون فرضیه‌های پژوهش از شاخص‌های توصیفی، آزمون ضریب همبستگی پیرسون و آزمون بوت استرپ در نرم‌افزار اس‌پی‌اس‌اس استفاده شد.یافته‌ها: نتایج تجزیه و تحلیل داده‌ها نشان داد بین سواد اطلاعاتی و مؤلفه‌های آن با خلاقیت سازمانی و عملکرد شغلی رابطه‌ی مثبت و معنی‌داری وجود دارد. همچنین خلاقیت سازمانی در رابطه بین سواد اطلاعاتی و عملکرد شغلی نقش میانجی دارد.نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج به‌دست آمده می‌توان گفت افزایش سواد اطلاعاتی در میان کتابداران باعث می‌شود آنها خلاق‌تر باشند و عملکرد شغلی‌شان افزایش یابد. در نتیجه مدیران کتابخانه‌های عمومی استان کرمانشاه می‌توانند با بهبود سواد اطلاعاتی کتابداران، خلاقیت سازمانی و عملکرد شغلی آنها را افزایش و عملکرد کتابخانه‌های عمومی تحت مدیریت خود را بهبود بخشند.
بازیابی تعاملی
مهدی رحمانی؛ قاسم آزادی احمدآبادی
چکیده
هدف: هدف از پژوهش حاضر، تدوین برنامه راهبردی برای کتابخانه‌های دانشگاهی ایران با الگوبرداری از کتابخانه‌های دانشگاهی دنیا بود. روش: روش پژوهش حاضر به‌صورت آمیخته است و از روش‌های کتابخانه‌ای، دلفی و پیمایشی توصیفی استفاده شده است. جامعه پژوهش شامل کتابخانه 25 دانشگاه برتر براساس رده‌بندی تایمز بود. روش تجزیه و تحلیل داده‌ها از ...
بیشتر
هدف: هدف از پژوهش حاضر، تدوین برنامه راهبردی برای کتابخانه‌های دانشگاهی ایران با الگوبرداری از کتابخانه‌های دانشگاهی دنیا بود. روش: روش پژوهش حاضر به‌صورت آمیخته است و از روش‌های کتابخانه‌ای، دلفی و پیمایشی توصیفی استفاده شده است. جامعه پژوهش شامل کتابخانه 25 دانشگاه برتر براساس رده‌بندی تایمز بود. روش تجزیه و تحلیل داده‌ها از نوع توصیفی بود و برای اجرای پژوهش از روش تحلیل محتوای اسناد و تکنیک دلفی استفاده شد. با بررسی برنامه راهبردی کتابخانه‌های دانشگاهی دنیا با رویکرد اکتشافی، ساختار و محتوای این برنامه‌ها استخراج شد. یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان داد که تمامی 25 کتابخانه مورد بررسی برنامه راهبردی مدون داشتند. اما برنامه راهبردی 4 کتابخانه دانشگاهی به روز نبود و 2 کتابخانه دانشگاهی نیز برنامه راهبردی‌شان بازه زمانی نداشت. تحلیل برنامه راهبردی کتابخانه‌های مورد بررسی نشان داد چارچوب ساختاری این برنامه‌ها متشکل از 11 مؤلفه شامل معرفی، خلاصه، مأموریت، چشم‌انداز، ارزش‌های اصلی، هدف، راهبرد، اقدام‌ها، اولویتهای استراتژیک، ارزیابی و زمان‌بندی بود. نتیجه‌گیری: نتایج بررسی‌ها نشان داد که همه کتابخانه‌های دانشگاهی برتر برنامه راهبردی داشتند و این نشان از اهمیت وجود برنامه راهبردی دارد. بنابراین دستاورد این پژوهش، ارائه چارچوبی برای برنامه راهبردی کتابخانه‌های دانشگاهی ایران بود.
مدیریت دانش
حسن فسائی؛ امیر ذاکری؛ یاسر سبحانی فرد
چکیده
عملکرد صادراتی شرکت‌ها تحت تاثیر عوامل درونی و بیرونی مختلفی قرار دارد. برخی از عوامل درونی عبارتند از دانش بازارهای هدف و حضور در شبکه های بین‌المللی تولید که در زمره‌ی سرمایه دانشی شرکت‌ها قرار دارد. هدف از این تحقیق بررسی تاثیر سرمایه فکری و اجزای تشکیل‌دهنده آن بر فروش صادراتی و فروش کل شرکت می‌باشد. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی ...
بیشتر
عملکرد صادراتی شرکت‌ها تحت تاثیر عوامل درونی و بیرونی مختلفی قرار دارد. برخی از عوامل درونی عبارتند از دانش بازارهای هدف و حضور در شبکه های بین‌المللی تولید که در زمره‌ی سرمایه دانشی شرکت‌ها قرار دارد. هدف از این تحقیق بررسی تاثیر سرمایه فکری و اجزای تشکیل‌دهنده آن بر فروش صادراتی و فروش کل شرکت می‌باشد. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر نحوه گردآوری اطلاعات، توصیفی است. در این پژوهش برای تخمین سرمایه فکری از روش ضریب ارزش افزوده سرمایه فکری (VAIC) و برای سنجش صادرات از نسبت فروش صادراتی به فروش کل بهره بردیم و همچنین برای بررسی تاثیر دو متغیر از تحلیل رگرسیون چند متغیره استفاده کردیم. جامعه آماری این پژوهش تمام شرکت‌های تولیدی حاضر در بورس اوراق بهادار تهران هستند که در طی 5 سال (98-94) فعال بوده‌اند (195 شرکت). نتایج حاصل بیانگر آن است که بین سرمایه فکری و درآمد حاصل از فروش صادراتی و همچنین فروش کل رابطه مثبتی وجود دارد. البته برخلاف انتظار اولیه، شواهدی مبنی بر موثر بودن سرمایه انسانی و ساختاری بر درآمد حاصل از فروش صادراتی و فروش کل یافت نشد. همچنین سرمایه فیزیکی بعنوان یکی از اجزای محاسبه ضریب ارزش افزوده فکری، بر درآمد حاصل از فروش صادراتی و فروش کل اثر مثبت دارد. این نتایج می‌تواند گویای این واقعیت باشد که هنوز در میان عمده شرکت‌های بورسی کشور، اجزای دانش‌محور سرمایه فکری مانند سرمایه انسانی و سرمایه ساختاری در قیاس با سرمایه فیزیکی، جایگاه واقعی خود را در اثرگذاری بر عملکرد بین‌المللی پیدا نکرده‌اند.
اقتصاد اطلاعات و دانش
احسان پروین؛ محسن نظرزاده زارع
چکیده
هدف پژوهش حاضر شناسایی چالشهای جهت‌دهی پژوهش‌های دانشگاهی به سمت نقش‌آفرینی در حل مسائل و نیازهای کشور بود. برای دستیابی به این هدف، از روش تحلیل محتوای کیفی استفاده شد. جامعه هدف در پژوهش حاضر شامل 16 خبره دانشگاهی و پژوهشگاهی بودند که با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند از نوع معیاری انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها مصاحبه ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر شناسایی چالشهای جهت‌دهی پژوهش‌های دانشگاهی به سمت نقش‌آفرینی در حل مسائل و نیازهای کشور بود. برای دستیابی به این هدف، از روش تحلیل محتوای کیفی استفاده شد. جامعه هدف در پژوهش حاضر شامل 16 خبره دانشگاهی و پژوهشگاهی بودند که با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند از نوع معیاری انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. برای تحلیل داده‌ها نیز از روش تحلیل محتوای استقرایی استفاده شد. برای بررسی اعتبار یافته‌های حاصل از پژوهش از سه روش بازبینی توسط مشارکت‌کننده، بهم‌تنیدگی و بازبینی توسط همکار استفاده شد. تجزیهوتحلیل داده‌ها نشان داد که چالشهای جهت‌دهی پژوهش‌های دانشگاهی به سمت نقش‌آفرینی در حل مسائل و نیازهای کشور را می‌توان در چهار مقوله اصلی و هشت مقوله فرعی شامل چالشهای نهادی (خلأ آیین‌نامه ارتقاء در عدم اختصاص امتیاز ویژه به انجام پژوهش‌های کاربردی و مسئله محور، نبود نظام نظارت و اعتبارسنجی مناسب)، چالشهای سازمانی (توزیع نامناسب نسبت اعضای هیئت‌علمی به دانشجو، عدم اختصاص بودجه عملیاتی و مسئله محور در دانشگاه‌ها، عدم توجه به مقوله مأموریت گرایی در جذب اساتید و دانشجویان)، چالشهای محیطی (کامل نبودن چرخه علم، فناوری و نوآوری، تقاضای کم از سوی نهادها و سازمان‌های برای انجام پژوهش‌های کاربردی) و چالشهای فردی (عدم توانایی و تمایل اندک اساتید در حل مسائل و مشکلات جامعه) طبقه‌بندی کرد.
نظریه‌های اطلاعات و دانش
مرضیه یاری زنگنه
چکیده
هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی آموزش مهارت‌های سواد اطلاعاتی بر هوش اجتماعی و سطح خودکارآمدی دانشجویان در حل مساله بود. پژوهش حاضر از نوع کاربردی با روش آزمایشی با پیش‌آزمون - پس‌آزمون با گروه گواه (طرح سولومون)انجام شد. جامعه آماری دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی در سال تحصیلی 1401-1400 و نمونه پژوهش بر اساس جدول کرجسی و مورگان ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی آموزش مهارت‌های سواد اطلاعاتی بر هوش اجتماعی و سطح خودکارآمدی دانشجویان در حل مساله بود. پژوهش حاضر از نوع کاربردی با روش آزمایشی با پیش‌آزمون - پس‌آزمون با گروه گواه (طرح سولومون)انجام شد. جامعه آماری دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی در سال تحصیلی 1401-1400 و نمونه پژوهش بر اساس جدول کرجسی و مورگان 76 نفر تعیین گردید که به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌بندی‌شده در چهار گروه 19 نفری و درون‌گروهی تصادفی به دو گروه آزمایشی و گواه علوم انسانی و مهندسی تقسیم شدند. برای جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامه هوش اجتماعی ترومسو (2001) و پرسشنامه خودکارآمدی عمومی شرر و همکاران (1982) استفاده شد. روایی آن از طریق محتوایی و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ به ترتیب،78/0، 73/0 مورد تأیید قرارگرفته است. ابتدا برای هر چهار گروه، پیش‌آزمون اجرا و سپس، مداخله آزمایشی به‌عنوان متغیر مستقل در 8 جلسه 45 دقیقه‌ای، روی گروه‌های آزمایش اجرا گردید. پس از پایان آموزش، از هر چهار گروه پس‌آزمون گرفته شد. جهت تحلیل داده‌ها از آزمون تحلیل کوواریانس و تی استفاده شد یافته‌های پژوهش نشان داد که آموزش مهارت‌های سواد اطلاعاتی در افزایش میزان هوش اجتماعی در شرکت‌کنندگان گروه‌های آزمایش اثربخشی مثبت دارد، همچنین نتایج آزمون نشان داد آموزش مهارت‌های سواد اطلاعاتی بر خود کارآمدی دانشجویان در مرحله پس‌آزمون تأثیر معناداری داشته است ولی تفاوتی بین رشته‌ها ازنظر هوش اجتماعی و خود کارآمدی مشاهده نشد نتایج پژوهش براثر سودمند آموزش مهارت‌های سواد اطلاعاتی در بهبود هوش اجتماعی در جهت افزایش سطح خود کارآمدی آنها در حل مساله تأکید دارد.
نظریه‌های اطلاعات و دانش
مصطفی حیدری هراتمه
چکیده
تصمیمات سیاسی سازمانی، رفتارهایی هستند که در شرح وظایف فرد پیش‌بینی نشده‌اند و یک فرد می‌کوشد با تکیه بر آنها، بر دیگران نفوذ کرده و روی آنها تأثیر بگذارد. ازینرو هدف پژوهش حاضر بررسی تصمیمات سیاسی سازمانی و نوآوری در تعامل با پنهان‌سازی دانش در نظر گفته شد. در این راستا 184 استاد هیات علمی و حق‌التدریس دانشگاه آزاد اسلامی واحد ...
بیشتر
تصمیمات سیاسی سازمانی، رفتارهایی هستند که در شرح وظایف فرد پیش‌بینی نشده‌اند و یک فرد می‌کوشد با تکیه بر آنها، بر دیگران نفوذ کرده و روی آنها تأثیر بگذارد. ازینرو هدف پژوهش حاضر بررسی تصمیمات سیاسی سازمانی و نوآوری در تعامل با پنهان‌سازی دانش در نظر گفته شد. در این راستا 184 استاد هیات علمی و حق‌التدریس دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق به صورت تمام شماری به عنوان نمونه تعیین گردید. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه‌های پنج گزینه‌ایی لیکرت تصمیمات سیاسی سازمانی 12 گویه‌ای کاجمار و فریس(1991)، پنهان‌سازی دانش سه گویه‌ای سرنکو و بونتیس(2016)، نوآوری افراد 13 گویه‌الی ژوو و جورج (2001) و تعهد حرفه‌ای 5 گویه‌ای چانگ و چوی (2007)، جمع آوری و فرضیه‌ها با استفاده از روش معادلات ساختاری و آزمون سوبل و با استفاده از نرم‌افزار آموس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد: تصمیمات سیاسی سازمانی می‌تواند تاثیر مستقیمی بر نوآوری افراد و همچنین تاثیر غیر مستقیم از طریق پنهان‌سازی دانش داشته باشد. علاوه بر این دریافت شد که رابطه مثبت بین تصمیمات سیاسی سازمانی و پنهان‌سازی دانش با تعهد حرفه‌ای تعدیل شده است به این صورت که افراد با سطح بالایی از تعهد حرفه‌ای، بیشتر متمایلند تا برای دستیابی به اهداف شغلی خود حتی در یک محیط‌کاری سیاسی، کمتر درگیر تصمیمات پنهان‌سازی دانش شوند. بنابراین توصیه می‌شود مدیران سازمان‌هایی که در آنها نوآوری مهم است، محیط سیاسی کمتری را تشویق کنند و اشتراک‌گذاری دانش را تشویق و تعهد حرفه‌ای آنها را افزایش دهند.
مدیریت دانش
مجید فرهیان؛ فرشاد پرهام‌نیا
چکیده
هدف از این پژوهش تأثیر اشتراک‌دانش بر فراشناخت اساتید آموزش زبان انگلیسی با میانجی‌گری خلاقیت در دوران کووید-19 بود. روش پژوهش از نظر هدف، کاربردی از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل اعضای هیأت علمی آموزش زبان انگلیسی می‌باشد که در دانشگاه‌های دولتی و غیردولتی کشور مشغول به تدریس بودند. از مجموع 450 پرسشنامه ارسالی به ایمیل ...
بیشتر
هدف از این پژوهش تأثیر اشتراک‌دانش بر فراشناخت اساتید آموزش زبان انگلیسی با میانجی‌گری خلاقیت در دوران کووید-19 بود. روش پژوهش از نظر هدف، کاربردی از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل اعضای هیأت علمی آموزش زبان انگلیسی می‌باشد که در دانشگاه‌های دولتی و غیردولتی کشور مشغول به تدریس بودند. از مجموع 450 پرسشنامه ارسالی به ایمیل اساتید تعداد 300 نسخه از آنها عودت داده شد که از این تعداد 288 پرسشنامه بدون نقص انتخاب گردید. بنابراین حجم نمونه ای برابر با 288 نفر با توجه به شیوه نمونه‌گیری در دسترس در نظر گرفته شد. گردآوری داده‌ها با استفاده از سه پرسشنامه اشتراک دانش، پرسشنامه خلاقیت و پرسشنامه فراشناخت صورت گرفت. نتایج آزمون کرونباخ نشان داد پرسشنامه اشتراک دانش (793/0)، پرسشنامه خلاقیت (921/0)، و پرسشنامه فراشناخت (752/0) بدست آمد که نشان دهنده مطلوبیت آنان بود. جهت تحلیل داده‌ها از آمار توضیفی، رگرسیون چندگانه و با استقاده از تحلیل مسیر با کمک نرم افزار SPSS نسخه 23 و Amos نسخه 21 استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان داد متغیر مشارکت در نوشتن، ارتباطات سازمانی، روابط شخصی و فعالیت گروهی توانستند تغییرات مربوط به خلاقیت را تبیین کنند. در بین این متغیرها فقط مشارکت در نوشتن توانست تغییرات مربوط به فراشناخت را تبیین کنند. همچنین متغیر خلاقیت توانست تغییرات مربوط به فراشناخت را تبیین کند. نتایج کلی حاکی از آن داشت که اساتیدی که دارای تفکر اشتراک دانش هستند دارای خلاقیت بیشتری در امر تدریس خواهند بود و این خلاقیت آنها می‌تواند به رشد فراشناخت کمک کند.
مدیریت اطلاعات و دانش
گلنسا گلینی مقدم؛ ریحانه ایزدیان؛ رضا ملکی
چکیده
هدف: هدف پژوهش، بررسی وضعیت فرهنگ، فناوری اطلاعات و ارتباطات، و روش‌های اشتراک گذاری دانش در میان کارکنان (کتابداران و مدیران) کتابخانه‌های عمومی شهرستان اهواز است. روش شناسی: پژوهش کاربردی و به شیوه پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری کلیه کارکنان (مدیران و کتابداران) کتابخانه‌های عمومی شهرستان اهواز که نمونه پژوهش با روش سرشماری ...
بیشتر
هدف: هدف پژوهش، بررسی وضعیت فرهنگ، فناوری اطلاعات و ارتباطات، و روش‌های اشتراک گذاری دانش در میان کارکنان (کتابداران و مدیران) کتابخانه‌های عمومی شهرستان اهواز است. روش شناسی: پژوهش کاربردی و به شیوه پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری کلیه کارکنان (مدیران و کتابداران) کتابخانه‌های عمومی شهرستان اهواز که نمونه پژوهش با روش سرشماری به دست آمده و زمان اجرا، سال 1401 بوده است. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده‌است که روایی صوری پرسشنامه با نظر متخصصین و پایایی آن، با استفاده از آلفای کرونباخ ( 90/)0 و دو نیمه کردن ( 85/0) دست آمده است. یافته ها: به لحاظ مولفه‌های فرهنگ اشتراک گذاری، رقابت بین کارکنان برای اشتراک دانش با بالاترین میانگین (16/ 3) بهترین وضعیت را داشته است و انگیزه مدیران برای اشتراک دانش با سایر کتابخانه‌ها با میانگین 70/2 در پایین‌ترین وضعیت قرار داشت. همچنین وضعیت اشتراک دانش از لحاظ روش‌های مختلف اشتراک دانش نشان می‌دهد که مطلوب‌ترین وضعیت مربوط به دوره‌ها و کارگاه‌های آموزشی با میانگین 55/3 ، سپس سامانه اتوماسیون اداری با 51/3 و همین طور کیفیت ارتباطات شخصی و غیر رسمی میان کتابداران با میانگین 26/3 ، بوده است .نتیجه گیری: در یک نتیجه گیری کلی، وضعیت اشتراک دانش به لحاظ فرهنگ اشتراک گذاری، شرایط موجود فناوری اطلاعات و ارتباطات و روش‌های اشتراک دانش در شرایط خوبی قرار ندارد وکتابخانه‌های عمومی اهواز، در همه بخش‌ها، نیاز به ارتقا و بهبود وضعیت دارند.
ذخیره و بازیابی اطلاعات
ملیکا خرمشکوه؛ عصمت مومنی؛ سید مهدی طاهری
چکیده
پژوهش حاضر، با هدف تبیین رفتار اطلاع‌جویی اعضای هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی براساس مدل رویدادی بلکین برای استفاده در خدمات اشاعه گزینشی اطلاعات انجام شد. از لحاظ ماهیت و هدف، از نوع کاربردی بود و با روش پیمایشی- تحلیلی انجام گرفت. جامعه مورد مطالعه، اعضای هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی تشکیل شده از 562 نفر و نمونه پژوهش شامل ...
بیشتر
پژوهش حاضر، با هدف تبیین رفتار اطلاع‌جویی اعضای هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی براساس مدل رویدادی بلکین برای استفاده در خدمات اشاعه گزینشی اطلاعات انجام شد. از لحاظ ماهیت و هدف، از نوع کاربردی بود و با روش پیمایشی- تحلیلی انجام گرفت. جامعه مورد مطالعه، اعضای هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی تشکیل شده از 562 نفر و نمونه پژوهش شامل 226 نفر بود که با روش تصادفی طبقهای انتخاب شد. ابزار مورد استفاده برای گردآوری داده‌ها پرسشنامه نیمه‌ساختاریافته درنظر گرفته شد. روایی پرسشنامه توسط سه تن از متخصصان موضوعی موردتأیید قرار گرفت و پایایی پرسشنامه با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ، 90/0 برآورد گردید. پرسشنامه پژوهش در دو بخش طراحی شد. بخش اول، داده‌های مربوط به مشخصات جمعیت‌شناختی و بخش دوم با 25 گویه، داده‌هایی را درباره رفتار اطلاع‌جویی پاسخ‌دهندگان بر اساس مدل رویدادی بلکین و با مقیاس اندازه‌گیری لیکرت جمع‌آوری نمود. داده‌های جمع‌آوری شده به کمک نرم‌افزار SPSS مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفت. یافته‌های پژوهش نشان داد که رفتار اطلاع‌جوئی اعضای هیئت علمی در «سطح متوسط» است و با سطح مطلوب فاصله دارد. درنتیجه، به نظر میرسد طرح ظاهری پایگاه‌های اطلاعاتی، کلیدواژه‌ها و عبارات کلیدی پیشنهادی پایگاه‌های اطلاعاتی و قابلیت‌ها و امکانات نظام جست‌وجوی پایگاه‌های اطلاعاتی برای کاربران به منظور جست‌وجوهای مفهومی باید کاربرمحورتر طراحی گردد تا به حل نیاز اطلاعاتی و بهبود رفتار اطلاع‌جویی اعضای هیئت علمی کمک نمایند. افزون بر آن، استفاده اعضای هیئت علمی از اصطلاحنامه‌های موضوعی به‌منظور بهره‌گیری از اصطلاحات مصطلح تخصصی در راستای بازیابی منابع اطلاعاتی منطبق با نیاز اطلاعاتی خود نیز می‌تواند راهگشا باشد.
ارزیابی نظام‌های بازیابی اطلاعات و دانش
محمد رضا فرهاد پور؛ محسن سنگری
چکیده
هدف: هدف پژوهش مطالعه تأثیر رضایت کاربر بر رابطه بین کیفیت اطلاعات و استفاده ابتکاری از سیستم اطلاعات در شرکت ملی حفاری ایران انجام شد. روش: پژوهش از لحاظ نوع کاربردی و از نظر روش اجرا پیمایشی تحلیلی بود. جامعه پژوهش کاربران سیستم‌های اطلاعاتی در شرکت ملی حفاری ایران به تعداد 3700 نفر بودند که 348 نفر از آنها به صورت تصادفی ساده و بر اساس ...
بیشتر
هدف: هدف پژوهش مطالعه تأثیر رضایت کاربر بر رابطه بین کیفیت اطلاعات و استفاده ابتکاری از سیستم اطلاعات در شرکت ملی حفاری ایران انجام شد. روش: پژوهش از لحاظ نوع کاربردی و از نظر روش اجرا پیمایشی تحلیلی بود. جامعه پژوهش کاربران سیستم‌های اطلاعاتی در شرکت ملی حفاری ایران به تعداد 3700 نفر بودند که 348 نفر از آنها به صورت تصادفی ساده و بر اساس فرمول کوکران انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه استاندارد 8 سؤالی کیفیت اطلاعات گورلا، سامرز و وونگ (2010)، پرسشنامه 12 سؤالی استفاده ابتکاری از سیستم اطلاعات کواک، اه و ریو (2018) و پرسشنامه رضایت کاربر 9 سؤالی شهابی، سعیدین و ایذر (2016) بود. روایی پرسشنامه با تحلیل عاملی تأییدی و پایایی آن با روش آلفای کرونباخ (7/0≤α) تایید؛ و داده‌ها با نرم‌افزار اس.پی.اس.اس و ایموس تحلیل شد. یافته‌ها: بر اساس نتایج ادراک کاربران از کیفیت اطلاعات بر رضایت آنان از سیستم اطلاعات به میزان 87/0 تأثیر دارد. ادراک کاربران از کیفیت اطلاعات بر استفاده ابتکاری آنان از سیستم اطلاعات به میزان 31/0 اثرگذار است. ضمن این که، رضایت کاربر بر رابطه بین ادراک کاربران از کیفیت اطلاعات و استفاده ابتکاری آنان از سیستم اطلاعات در شرکت ملی حفاری ایران (283/0=β) تاثیر معنی‌داری دارد.نتیجه‌گیری: کیفیت اطلاعات و خدمات سیستم اطلاعاتی علاوه بر بهبود رضایت کاربران بر استفاده ابتکاری از آن نیز منجر می-شود.
مدیریت دانش
مصطفی پهلوان زاده؛ نجلا حریری؛ داریوش مطلبی؛ فهیمه باب الحوائجی
چکیده
هدف پژوهش حاضر طراحی مدل ارزیابی عملکرد سیستم مدیریت دانش در صنعت نرم‌افزار با استفاده از شبکه عصبی است. ابتدا از روش کیفی با استفاده از مطالعات کتابخانه‌ای و مرور پیشینه‌های درارزیابی عملکرد مدیریت دانش نسبت به استخراج شاخص‌های مختلف و بررسی شده در مطالعات گذشته پرداخته شده است. در مرحله دوم بر اساس داده‌های گردآوری‌شده از مرحله ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر طراحی مدل ارزیابی عملکرد سیستم مدیریت دانش در صنعت نرم‌افزار با استفاده از شبکه عصبی است. ابتدا از روش کیفی با استفاده از مطالعات کتابخانه‌ای و مرور پیشینه‌های درارزیابی عملکرد مدیریت دانش نسبت به استخراج شاخص‌های مختلف و بررسی شده در مطالعات گذشته پرداخته شده است. در مرحله دوم بر اساس داده‌های گردآوری‌شده از مرحله کیفی، مطالعه‌ای کمی انجام گرفت تا به تایید و تصدیق یافته‌های به‌دست‌آمده از مرحله کیفی بپردازد. برای مطالعه اکتشافی و استخراج مقوله‌های مربوطه به عوامل ارزیابی از روش فراترکیب (الگوی سندلوسکی و باروسو) استفاده شد. با روش دلفی فازی، با ابزار پرسشنامه و نظرسنجی از خبرگان به اعتبارسنجی و ارائه شاخص‌های نهایی پرداخته شد. 7 مقوله اصلی شامل عوامل فردی ، عوامل سازمانی ، فناوری و زیر ساخت ،عوامل کارکردی ، ابزارهای مدیرت دانش ، عوامل اقتصادی، ابزارهای مدیریت دانش و 29 مقوله فرعی شناسایی شدند.روش پژوهش در قسمت کمی توصیفی -پیمایشی است. حجم نمونه با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده با فرمول کوکران 186 نفر انتخاب شد. به منظور گردآوری داده‌های کمی از پرسشنامه محقق‌ساخته ( 40 گویه‌ای) استفاده شد که گویه‌های آن برگرفته از نتایج تحلیل فراترکیب در مرحله اول بود. جهت تحلیل داده‌ها در قسمت کمی از روش‌های تحلیل عاملی تاییدی استفاده شده است. نوآوری پژوهش ساخت مدلی با استفاده از الگوریتم‌های شبکه عصبی است که توانایی پیش‌بینی شاخص ارزیابی عملکرد سیستم مدیریت دانش و تاثیرهر یک از شاخص‌های با استفاده از شبکه عصبی در حوزه نرم‌افزار می‌باشد.
ذخیره و بازیابی اطلاعات
هدی هماوندی؛ یعقوب نوروزی؛ بنت الهدی خبازان
چکیده
. نقش مهم زبان در انتقال و بازیابی اطلاعات را نمی‌توان فارغ از نحو و معنای آن بررسی نمود. تبیین و تشریح پژوهش‌های این حوزه از ابعاد کمی و کیفی و درک گرایش‌های پژوهشگران می‌تواند گام مهمی در درک اهمیت نحو و معنا در ساختارهای ارتباطی در محیط‌های نوین جستجو و بازیابی اطلاعات باشد. برهمین اساس در این مطالعه که از نوع توصیفی- تحلیلی است، ...
بیشتر
. نقش مهم زبان در انتقال و بازیابی اطلاعات را نمی‌توان فارغ از نحو و معنای آن بررسی نمود. تبیین و تشریح پژوهش‌های این حوزه از ابعاد کمی و کیفی و درک گرایش‌های پژوهشگران می‌تواند گام مهمی در درک اهمیت نحو و معنا در ساختارهای ارتباطی در محیط‌های نوین جستجو و بازیابی اطلاعات باشد. برهمین اساس در این مطالعه که از نوع توصیفی- تحلیلی است، با هدف تحلیل کیفی و کمی مطالعات حوزه نحو و معنا در بازیابی اطلاعات انجام شده است. به منظور انجام این پژوهش از روش مرور نظام‌مند آویارد استفاده شد. تحلیل مطالعات این حوزه نشان داد که این مطالعات بر سه محور اصلی نحو و معنا در ارتباط با سازماندهی اطلاعات، بازیابی اطلاعات و جستجوی اطلاعات تمرکز دارند.در مجموع تحلیل مطالعات منتخب نشان می‌دهد پرداختن به بحث نحو و معنا در ارتباط با سازماندهی اطلاعات و همچنین تبیین و واکاوی وجوه نظری نحو و معنا در بازیابی اطلاعات از مواردی است که نیاز به پژوهش بیشتر، خصوصا مطالعات بین‌رشته‌ای بیشتر از سوی محققان حوزه‌های زبان‌شناسی، علم اطلاعات و علوم رایانه دارد. نتایج پژوهش حاضر می‌تواند رهنمودهایی برای متخصصان حوزه‌های مختلفی داشته باشد که به نوعی با ذخیره و بازیابی اطلاعات سر و کار دارند. بعلاوه محورهای شناسایی شده و روش‌ها و رویکردهای بکار رفته و شکاف‌های پژوهشی شناسایی شده راهگشای محققان در انجام مطالعات آتی است.
مدیریت دانش
فاطمه متش بیرانوند؛ حمید رحیمی
چکیده
هدف پژوهش حاضر، پیش بینی بالندگی سازمانی معلمان بر اساس سبک رهبری دانش محور ادراک شده با نقش واسطه ای اشتیاق شغلی و نشاط سازمانی بود. نوع پژوهش، توصیفی همبستگی و جامعه آماری شامل کلیه معلمان ابتدایی شهرستان خرم آباد به تعداد 1940 نفر بود که حجم نمونه براساس فرمول کوکران و به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای 352 نفر بدست آمد. ابزار جمع آوری ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر، پیش بینی بالندگی سازمانی معلمان بر اساس سبک رهبری دانش محور ادراک شده با نقش واسطه ای اشتیاق شغلی و نشاط سازمانی بود. نوع پژوهش، توصیفی همبستگی و جامعه آماری شامل کلیه معلمان ابتدایی شهرستان خرم آباد به تعداد 1940 نفر بود که حجم نمونه براساس فرمول کوکران و به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای 352 نفر بدست آمد. ابزار جمع آوری داده ها در این پژوهش چهار پرسشنامه رهبری دانش محور، بالندگی سازمانی، اشتیاق شغلی و نشاط سازمانی در طیف پنج درجه ای لیکرت بود. روایی پرسشنامه ها به صورت صوری و سازه تعیین شد. پایایی پرسشنامه ها از طریق ضریب آلفای کرونباخ برای بالندگی سازمانی 95/0، رهبری دانش محور 91/0، اشتیاق شغلی 93/0 و نشاط سازمانی 90/0 بدست آمد. به منظور تحلیل داده های پژوهش از نرم افزارهای آماری SPSS نسخه 26 و ایموس گرافیک در سطح توصیفی و استنباطی استفاده شد. نتایج نشان داد میانگین متغیر رهبری دانش محور (28/23) بالاتر از حد متوسط (18)، میانگین متغیر نشاط سازمانی (8/86) بالاتر از حد متوسط (69)، بالندگی سازمانی (63/68) بالاتر از حد متوسط 75 و اشتیاق شغلی معلمان (44/64) بالاتر از حد متوسط (51) است. اثرات کل رهبری دانش محور بر اشتیاق شغلی، نشاط سازمانی و بالندگی سازمانی، مثبت و معنادار و اثرات کل اشتیاق شغلی و نشاط سازمانی بر بالندگی سازمانی، مثبت و معنادار بود و نقش میانجی اشتیاق شغلی و نشاط سازمانی، در تاثیر رهبری دانش محور بر بالندگی سازمانی مثبت و معنادار شد.
مدیریت دانش
یوسف رضا احمدی؛ امیر ذاکری؛ فاطمه رضوی؛ محمدصادق صارمی
چکیده
استفاده از سیستم‌های اشتراک‌گذاری دانش بین سازمانی برای تقویت همکاری‌های بین سازمانی امری ضروری است. سیستم‌ها و فرآیندهای اشتراک‌گذاری دانش، نه‌تنها به‌واسطه عوامل فردی و سازمانی، بلکه از طریق عوامل اجتماعی، فنی و سیاسی بین سازمانی نیز به چالش کشیده می‌شوند. شواهد حاکی از این است که غالب تحقیقات در حوزه اشتراک‌گذاری دانش بین ...
بیشتر
استفاده از سیستم‌های اشتراک‌گذاری دانش بین سازمانی برای تقویت همکاری‌های بین سازمانی امری ضروری است. سیستم‌ها و فرآیندهای اشتراک‌گذاری دانش، نه‌تنها به‌واسطه عوامل فردی و سازمانی، بلکه از طریق عوامل اجتماعی، فنی و سیاسی بین سازمانی نیز به چالش کشیده می‌شوند. شواهد حاکی از این است که غالب تحقیقات در حوزه اشتراک‌گذاری دانش بین سازمانی تمرکز خود را بر موقعیت‌هایی همچون زنجیره‌های تأمین تعاملی، سازمان‌های مجازی و سازمان‌های چندملیتی قرار داده‌اند و می‌توان گفت اشتراک‌گذاری دانش بین سازمانی در فرآیندهای مشارکتی مغفول واقع‌شده است. این مقاله به بررسی اشتراک‌گذاری دانش بین سازمانی در یک سامانه مشارکتی که با هدف کاهش آسیبهای اجتماعی میان دانش آموزان مدارس با همکاری چند سازمان ذیربط فعال شده است، می‌پردازد. هدف از این پژوهش، شناسایی و بررسی عوامل تاثیرگذار بر اشتراک‌گذاری دانش در روابط بین سازمانی مشارکتی، شامل کارکنان دانشی، همکاران، سیستم، سازمان و ائتلاف می‌باشد. این پژوهش، از نوع کمی- همبستگی بوده و در آن پرسشنامه‌ای با 44 سؤال در مقیاس لیکرت در میان کاربران سامانه نماد در استان البرز توزیع و جمع‌آوری شد. در مرحله تجزیهوتحلیل داده‌ها از نرم‌افزار Smart PLS3 جهت تدوین مدل تحلیل عاملی تأییدی و معادلات ساختاری استفاده شد. در این پژوهش تأثیر کارکنان دانشی، همکاران، سیستم، سازمان و ائتلاف بر اشتراک‌گذاری دانش از طریق سیستم‌های بین سازمانی اشتراک‌گذاری دانش، مورد تأیید قرار گرفت که از این میان متغیرهای کارکنان دانشی و همکاران بیشترین تأثیر را در اشتراک‌گذاری دانش بین سازمانی داشته‌اند که نشان دهنده اولویتهای اصلی مدیران برای بهبود کارکردهای انتقال دانش در این سامانه است.
رضا کریمی؛ مرتضی محمدی استانی؛ لیلا احمدی
چکیده
هدف پژوهش حاضر طراحی پروفایل کاربردی فراداده‌ای برای توصیف و سازماندهی(پردازش) اشیای محتوایی کتابخانه، موزه و مرکز اسناد آستان مقدسه حضرت معصومه(س) بود. روش پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی بود که با رویکرد تحلیلی انجام شد. جامعه پژوهش مشتمل بر کارمندان بخش سازماندهی و مدیران کتابخانه، موزه و مرکز اسناد آستان مقدسه و عناصر، خصائص و ویژگی‌های ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر طراحی پروفایل کاربردی فراداده‌ای برای توصیف و سازماندهی(پردازش) اشیای محتوایی کتابخانه، موزه و مرکز اسناد آستان مقدسه حضرت معصومه(س) بود. روش پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی بود که با رویکرد تحلیلی انجام شد. جامعه پژوهش مشتمل بر کارمندان بخش سازماندهی و مدیران کتابخانه، موزه و مرکز اسناد آستان مقدسه و عناصر، خصائص و ویژگی‌های استانداردهای فراداده‌ای بافت میراث فرهنگی بود که با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شد. روش گردآوری داده‌ها، مشاهده ساختارمند و ابزار آن مصاحبه، پرسشنامه و سیاهه‌وارسی بود. نتایج نشان داد که به منظور توصیف و سازماندهی(پردازش) اشیای محتوایی کتابخانه، موزه و مرکز اسناد آستان مقدسه نیازمند سه پروفایل کاربردی فراداده‌ای مجزا برای کتابخانه، موزه و مرکز اسناد است. پروفایل کاربردی فراداده‌ای طراحی‌شده برای اشیای محتوایی کتابخانه، موزه و مرکز اسناد به ترتیب دارای 53، 83 و 27 عنصر اصلی و فرعی بود. استاندارد فراداده‌ای توصیف شی(مُدس)، استاندارد مدیریت مجموعه موزه‌های بریتانیا(اسپکتروم)، و استاندارد بین‌المللی توصیف آرشیوی(ایساد) دارای بیشترین سهم در پروفایل کاربردی فراداده‌ای به ترتیب در بافت‌های کتابخانه، موزه و مرکز اسناد بود. طراحی پروفایل کاربردی فراداده‌ای موجبات توصیف و پردازش مناسب اشیای محتوایی، همگرایی هرچه بیشتر بافت میراث فرهنگی و همچنین مدیریت بهتر فراداده‌ها خواهد شد. این امر با توجه به بافت و نیازهای بومی انجام می‌شود و در عین حال موجب افزایش نقاط دسترسی، بازیابی و میانکنش‌پذیری بیشتر با سایر سامانه‌های مدیریت اطلاعات و کتابخانه‌ها خواهد شد.
ذخیره و بازیابی اطلاعات
حمیدرضا رادفر
چکیده
هدف از انجام این پژوهش مطالعه و شناسایی میزان اهمیت نقاط دستیابی به منابع اطلاعاتی دیجیتال از دیدگاه پژوهشگران علوم انسانی است. روش پژوهش حاضر توصیفی پیمایشی است. برای گردآوری داده‌های مورد نیاز از پرسشنامه محقق ساخته با پایایی 894/0 استفاده شده است. جامعه پژوهش کل اعضای هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی(138 نفر) بوده است ...
بیشتر
هدف از انجام این پژوهش مطالعه و شناسایی میزان اهمیت نقاط دستیابی به منابع اطلاعاتی دیجیتال از دیدگاه پژوهشگران علوم انسانی است. روش پژوهش حاضر توصیفی پیمایشی است. برای گردآوری داده‌های مورد نیاز از پرسشنامه محقق ساخته با پایایی 894/0 استفاده شده است. جامعه پژوهش کل اعضای هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی(138 نفر) بوده است که پرسشنامه میان همگی توزیع شد و نمونه‌گیری صورت نگرفت. یافته‌ها نشان داد که مهمترین نقاط دستیابی که از سوی پژوهشگران علوم انسانی برای بیشتر گونه‌های منابع دیجیتال انتخاب شدند، عنوان، پدیدآور و موضوع بودند، البته با مطالعه یافته‌ها برای هر نوع منبع اطلاعاتی دیجیتال می‌توان به مواردی دست یافت که برای آن دسته از منابع اطلاعاتی دیجیتال مهم شناخته شدند. از میان فیلدهای خاص دیجیتال‌سازی، موارد فرمت و حجم منابع از اهمیت بالاتری برخوردار بودند. نتایج پژوهش حاکی از این است که بیشتر نقاط دستیابی و فیلدهای بازیابی انواع منابع اطلاعاتی دیجیتال از دیدگاه پژوهشگران علوم انسانی حائز اهمیت هستند و آگاهی از این دیدگاه و بهره‌گیری از آن می‌تواند برای کتابداران، فهرست‌نویسان اجتماعی، طراحان نرم‌افزارهای اطلاع‌رسانی و پایگاه‌های اطلاعاتی، و مدیران وب‌سایت‌ها علمی- پژوهشی مفید و موثر باشد.
بازیابی نظام‌های هوشمند
جلال رضایی نور؛ راحله کریمیان
چکیده
هدف پژوهش حاضر شناسایی موانع متاورس در کتابخانه‌های دیجیتال است. و روش اجرا این پژوهش از نوع کیفی و مبتنی بر نظریه مبنایی، جامعه آماری شامل 10 نفر از متخصصان دانشگاهی که به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. حجم نمونه براساس اصل اشباع نظری محاسبه شد. ابزار پژوهش، مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته در مورد موانع متاورس در کتابخانه‌های ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر شناسایی موانع متاورس در کتابخانه‌های دیجیتال است. و روش اجرا این پژوهش از نوع کیفی و مبتنی بر نظریه مبنایی، جامعه آماری شامل 10 نفر از متخصصان دانشگاهی که به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. حجم نمونه براساس اصل اشباع نظری محاسبه شد. ابزار پژوهش، مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته در مورد موانع متاورس در کتابخانه‌های دیجیتال است. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش کدگذاری باز، محوری و انتخابی مبتنی بر نظریه مبنایی استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که 53 مضمون محوری در قالب شرایط علّی شامل «وجود یک مشکل یا مسئله»، «عوامل فردی»، «مدیریتی»، »سازمانی»، «فناوری»، «سیاسی»، «اجتماعی، «نهادی» شرایط زمینه‌ای شامل«توسعه فناوری»، »درک کاربران»، «اهداف کتابخانه»، «وضعیت اجتماعی- اقتصادی»، «سطح سواد فناوری»، «فرهنگ‌ها و ارزش‌ها»، «پیشینه و تجربه»، «نیاز کاربران». شرایط مداخله‌گر شامل« منابع محدود»، «سرعت بالای تغییر فناوری»، «عدم قطعیت در آینده متاورس»، «عوامل انسانی». راهبردها شامل« آموزش و آگاهی‌بخشی»، « همکاری با شرکت‌های فناوری»، توسعه زیرساخت‌های فناوری»، «تحقیق و توسعه» پیامدها شامل«کاهش دسترسی به اطلاعات»، « عدم انطباق با استانداردها »، «خطرات امنیتی و حریم خصوصی »، «عدم پذیرش از سوی کاربران» بودند. براساس نتایج می‌توان گفت متاورس به عوامل متعددی بستگی دارد. در نتیجه با توسعه متاورس، کتابخانه‌ها فرصت‌های جدیدی برای ارائه خدمات به کاربران خود خواهند داشت. با تفکر خلاقانه در مورد نحوه استفاده از این فناوری، کتابخانه‌ها می‌توانند به پلتفرم‌های آموزشی و اجتماعی ارزشمندی تبدیل شوند.
امین زارع؛ سارا بهرامی نیا؛ ثریا زنگنه
چکیده
هدف این پژوهش، تحلیل رفتار استنادی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه رازی در پایان‌نامه‌ها از سال1393 تا 1398 بود. پژوهش حاضر از نوع پژوهش‌های تحلیل استنادی و مقطعی و براساس شیوه گردآوری داده‌ها از نوع کتابخانه‌ای است. جامعه پژوهش کلیۀ پایان‌نامه‌های دفاع شده دانشجویان دانشگاه رازی در سالهای 1393 تا 1398 که جمعاً 3854 پایاننامه ...
بیشتر
هدف این پژوهش، تحلیل رفتار استنادی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه رازی در پایان‌نامه‌ها از سال1393 تا 1398 بود. پژوهش حاضر از نوع پژوهش‌های تحلیل استنادی و مقطعی و براساس شیوه گردآوری داده‌ها از نوع کتابخانه‌ای است. جامعه پژوهش کلیۀ پایان‌نامه‌های دفاع شده دانشجویان دانشگاه رازی در سالهای 1393 تا 1398 که جمعاً 3854 پایاننامه بود. حجم نمونه براساس فرمول نمونه‌گیری کوکران 349 پایاننامه محاسبه شد. برای جمع‌آوری داده‌ها از روش طبقهای- تصادفی استفاده شد و داده‌ها با کمک نرم‌افزار اکسل و اس. پی. اس. اس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. هر پایان نامه در دانشگاه رازی به طور متوسط دارای 58/93 منبع کتابشناختی (استناد) بود. بیشترین استناد مربوط به مقالات با میانگین 92/67 و کمترین استناد مربوط به وب سایت‌ها با میانگین77/1 است. در بین مقالات بیشترین استناد به مقالات انگلیسی با میانگین 56/55 و کمترین استناد به مقالات عربی بود. همچنین بین دانشکده و استناد به مقالات علمی رابطه معناداری وجود داشت. نتیجه‌گیری: استفاده از منابع جدید و غنی در پایان نامه‌های رشته‌های مختلف امری ضروری به نظر میرسد و از آنجا که منابع انگلیسی در این زمینه‌ها غنی‌تر هستند، استفاده از این منابع در پژوهش‌های دانشگاهی نیز افزایش یافته است. لذا توجه به رشته‌های مختلف دانشگاهی بر اساس نیاز اطلاعاتی آنان در زمان مجموعه‌سازی منابع کتابخانه‌ای و هم چنین اشتراک گرفتن از پایگاه‌های اطلاعاتی معتبر برای دسترسی سریع و آسان به منابع انگلیسی امری ضروری و حائز اهمیت است.
نظریه‌های اطلاعات و دانش
علی ایمان زاده؛ نعیمه بیرام پور باسمنج؛ مریم مرندی حیدرلو
چکیده
اضطراب اطلاعاتی یکی از چالشهای نوظهور زندگی بشری است که با توسعه تفکر ریزومی در سایه تفکر پساساختارگرائی ظهور و بسط یافته است. هدف پژوهش حاضر مفهوم‌شناسی، حدود وثغور و ابعاد اضطراب اطلاعاتی بود. روش این پژوهش مروری سیستماتیک است که در سال 1402 انجام گرفته است. از 170 مقاله یافت شده با توجه به معیارهای انتخاب مقالات، نهایتاً 24 پژوهش واجد ...
بیشتر
اضطراب اطلاعاتی یکی از چالشهای نوظهور زندگی بشری است که با توسعه تفکر ریزومی در سایه تفکر پساساختارگرائی ظهور و بسط یافته است. هدف پژوهش حاضر مفهوم‌شناسی، حدود وثغور و ابعاد اضطراب اطلاعاتی بود. روش این پژوهش مروری سیستماتیک است که در سال 1402 انجام گرفته است. از 170 مقاله یافت شده با توجه به معیارهای انتخاب مقالات، نهایتاً 24 پژوهش واجد شرایط شناخته و به مطالعه حاضر وارد شدند. یافته های پژوهش نشان داد مفهوم اضطراب اطلاعاتی از ابهام معنائی برخوردار بوده و حدود و ثغور آن هم به طور کامل شناخته شده نیست. اضطراب اطلاعاتی در واقع از شکاف فزاینده بین مقدار اطلاعات موجود و توانایی ما برای پردازش و درک آن ناشی می‌شود و این نوع اضطراب با مفاهیمی نظیر اضطراب کتابخانه ای و اضطراب اینترنتی تفاوت بنیادین دارد. این نوع اضطراب از سه بعد اساسی سرریز اطلاعات، ناتوانی در فهم و پردازش اطلاعات و ناتوانی در دسترسی و پیداکردن اطلاعات موجود برخوردار است. اضطراب اطلاعاتی پیامدهای منفی فردی، روان شناختی و اجتماعی متعدد نظیر احساس ناامیدی و سرخوردگی، احساس رهاشدگی، وانهادگی و احساس تنهائی اگزیستانسیال را به همراه داشته باشد. توسعه سواد اطلاعاتی، تمرین مراقبت از خود و تعیین محدودیت در مصرف اطلاعات و تغییر نگرش معرفت شناختی در باب اطلاعات می‌تواند به کاهش احساسات و استرس شدید مرتبط با اضطراب اطلاعات کمک کند.
تحلیل متن و دانش‌کاوی
پرویز قراگوزلی؛ زهره میرحسینی؛ زهرا اباذری
چکیده
اصطلاحنامه‌ها از ابزارهای بازنمون اطلاعات معنایی هستند و مفاهیم، اصطلاحات و روابط میان آنها را فراهم می‌سازند. از این رو پژوهش حاضر با هدف ایجاد سیاهه‌ای از کلمات اصلی کتاب‌های درسی فارسی شش پایه دوره ابتدایی انجام پذیرفت. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش ترکیبی از تحلیل محتوا با رویکرد تحلیل هم‌واژگانی در طراحی ...
بیشتر
اصطلاحنامه‌ها از ابزارهای بازنمون اطلاعات معنایی هستند و مفاهیم، اصطلاحات و روابط میان آنها را فراهم می‌سازند. از این رو پژوهش حاضر با هدف ایجاد سیاهه‌ای از کلمات اصلی کتاب‌های درسی فارسی شش پایه دوره ابتدایی انجام پذیرفت. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش ترکیبی از تحلیل محتوا با رویکرد تحلیل هم‌واژگانی در طراحی اصطلاحنامه می‌باشد. جامعه آماری این پژوهش به ترتیب شامل 10 نفر خبره این حوزه براساس نمونه‌گیری هدفمند؛ و همچنین 6 کتاب فارسی مقطع ابتدایی هستند. 240 نفر از کارشناسان سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وزارت آموزش‌و‌پرورش نیز با نمونه آماری 148 نفر مبتنی بر جدول مورگان مورد پرسش در خصوص تعیین تگهای و اصطلاحات کتاب‌های درسی قرار گرفتند. با استخراج مفاهیم اصلی، تعیین سلسله‌مراتب و روابط میان کلمات با استخراج از کتاب‌های درسی دوره ابتدایی انجام و استانداردسازی به کمک نرم افزار راورماتریکس انجام گرفت. در نتیجه این پژوهش کلمات پرتکرار استفاده شده از سوی کاربران و نیز با نگاه صاحبنظران تعداد 631 کلمه اصلی کتاب‌های درسی استخراج گردید. استفاده از این روش در تکمیل فرآیند تدوین کتاب‌های درسی دوره ابتدایی و نظام‌مند کردن آن برای دسترسی دانش‌آموزان و معلمان به منابع و همچنین تسهیل در ذخیره و بازیابی اطلاعات کاربران عام کارایی دارد.
مدیریت اطلاعات و دانش
داود قاسم زاده؛ محمد باقر علیزاده اقدم
چکیده
هدف اصلی این مقاله، مطالعه جامعه‌شناختی مولفه های جمع گرایی فرهنگی در اشتراک دانش دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه تبریزمی باشد. روش این پژوهش از نوع توصیفی-پیمایشی بوده و جامعه آماری کلیه دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه تبریز که با استفاده از فرمول کوکران و شیوه نمونه گیری طبقه ای متناسب 650 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. ابزار ...
بیشتر
هدف اصلی این مقاله، مطالعه جامعه‌شناختی مولفه های جمع گرایی فرهنگی در اشتراک دانش دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه تبریزمی باشد. روش این پژوهش از نوع توصیفی-پیمایشی بوده و جامعه آماری کلیه دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه تبریز که با استفاده از فرمول کوکران و شیوه نمونه گیری طبقه ای متناسب 650 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه است که با استفاده از نرم افزار Spss نسخه 22 تجزیه و تحلیل شده است. نتایج آزمون همبستگی حاکی از رابطه مثبت و معنی دار بین جمع گرایی فرهنگی با اشتراک دانش دانشجویان می باشد. همچنین بین مولفه‌های جمعگرایی فرهنگی(جمعگرایی عمودی و افقی و فردگرایی افقی) با اشتراک دانش همبستگی مثبت و معنی داری وجود دارد. همچنین نتایج آزمون همبستگی نشان می دهد که بعد فردگرایی عمودی رابطه معکوس و معنی داری با اشتراک دانش و ابعاد آن دارد. نتایج حاصل از رگرسیون حاکی از این است که مولفه های جمع گرایی فرهنگی 24 درصد از واریانس اشتراک دانش را تبیین می کند، و در این میان، اهمیت جمع گرایی افقی بیش از سایر عوامل هست.
ارزیابی نظام‌های بازیابی اطلاعات و دانش
محمد رضا فرهاد پور؛ مهسا دوبهری زاده
چکیده
چکیده:هدف: هدف پژوهش مطالعه تأثیر ابعاد سازمانی شامل فرهنگ اطلاعاتی، مالکیت سازمانی اطلاعات و استقلال شغلی؛ ابعاد فردی شامل گرایش به اشتراک اطلاعات و راحتی با کامپیوتر، وبعد اطلاعاتی ویژگی‌های اطلاعات مبتنی بر کامپیوتر بر استفاده از سیستم اطلاعاتی بهداشتی بیمارستان امیرالمومنین اهواز است. روش‌شناسی: پژوهش از نظر هدف کاربردی و ...
بیشتر
چکیده:هدف: هدف پژوهش مطالعه تأثیر ابعاد سازمانی شامل فرهنگ اطلاعاتی، مالکیت سازمانی اطلاعات و استقلال شغلی؛ ابعاد فردی شامل گرایش به اشتراک اطلاعات و راحتی با کامپیوتر، وبعد اطلاعاتی ویژگی‌های اطلاعات مبتنی بر کامپیوتر بر استفاده از سیستم اطلاعاتی بهداشتی بیمارستان امیرالمومنین اهواز است. روش‌شناسی: پژوهش از نظر هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت توصیفی- علّی است. جامعه پژوهش کلیه کاربران سیستم‌های اطلاعاتی بیمارستان به تعداد 250 نفر بودند که 151 نفر به صورت تصادفی ساده انتخاب گردیدند. داده‌های از طریق پرسشنامه محقق‌ساخته مبتنی بر ابزار پژوهش‌های پیشین گردآوری شد. روایی ابزار به صورت محتوایی و سپس تحلیل عامل تاییدی و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ (85/0=α) تایید شد. داده‌ها با نرم‌افزارهای اس. پی. اس. اس و ایموس تجزیه و تحلیل شد.یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که فرهنگ اطلاعاتی (20/0=β و 440/2=t-value)، مالکیت سازمانی اطلاعات (18/0=β و 165/2 =t-value)، گرایش به اشتراک اطلاعات (22/0=β و 708/2 =t-value)، استقلال شغلی(17/0=β و 119/2 =t-value)، راحتی با کامپیوتر(24/0=β و 929/2=t-value) و ویژگی‌های اطلاعات مبتنی بر کامپیوتر(17/0 =β و 055/2=t-value) بر استفاده از سیستم اطلاعاتی بیمارستان امیرالمومنین اهواز تاثیر دارد.نتیجه‌گیری: نتیجه این که استفاده از سیستم‌های اطلاعاتی بیمارستانی یک مساله پیچیده چندبعدی است و ویژگی‌های مختلف فردی، فرهنگی، سازمانی و فناورانه در آن تاثیر دارند.
