نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

2 دانشیار، گروه پژوهشی زبان‌شناسی و اصطلاح‌شناسی، پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات، تهران، ایران

چکیده

هدف این مقاله بررسی ضرورت کارآمدی هستی‌شناسی‌ها در برابر تغییرات در مفاهیم، در سازگاری با تغییرات مفاهیم دانش است. به طور کلی، هستی شناسی‌ها نوعی از ابزارهای معنایی هستند که به دلیل کاستی‌های اصطلاحنامه‌ها در بازنمون دانش، قلمروهای موضوعی را از طریق نمایش مفهو‌م‌ها و رابطه‎های میان آنها  به کار گرفته‌اند. با توجه به تحولات مفاهیم و معنا، ضروری است در ساختار هستی‌شناسی‌ها بازنگری شود و تغییراتی برای سازماندهی و بازنمون دانش در هستی‌شناسی‌ها تدوین و طراحی گردند. این پژوهش با استفاده از روش کتابخانه‌ای انجام شده است و اطلاعات آن از طریق مرور در کتاب‌ها ، مقالات مجلات علمی، مقالات همایش‌های علمی،  متون علمی نمایه شده در پایگاه‌های اطلاعات و اینترنت جمع‌آوری گردیده است. سپس، مفاهیم و اصول تغییر در هستی‌شناسی‌ها مورد تحلیل و تفسیر قرار گرفته است.  این مقاله با روش کتابخانه‌ای، نحوه بازنگری و سازگاری هستی‌شناسی‌ها را با تغییرات مفاهیم و معناها مورد توجه قرار داده است. بر اساس یافته‌های پژوهش، می‌توان تغییرات در هستی‌شناسی‌ها را با توجه به  شش مرحله موجود در فرآیند تکامل هستی‌شناسی‌ها ارائه داد.که عبارتند از: دریافت تغییرات، ارائه و بازنمون تغییرات، معناشناسی تغییرات،گسترش و اشاعه تغییرات، اجرای تغییرات و تغییر در ارزش‌ها. همچنین، بر اساس یافته‌های دیگر این پژوهش و در راستای یک معماری منطقی برای حمایت از تکامل هستی‌شناسی‌ها می‌توان تغییرات در هستی شناسی‌ها به طور کارآمدتر اعمال کرد. همچنین هستی‌شناسی برای موثر بودن،  نیاز به تغییرات،  با سرعتی متناسب با تغییر در بخش‌هایی از جهان می‌باشند. بر اساس یافته‌های پژوهش، ضروری است که در زمان تغییر یک هستی شناسی به: ایجاد سلسله مراتب مفاهیم وابسته؛ نیازهای کاربران؛ تعیین علایق کاربران؛ انتخاب مناسب‌ترین ابزار ویرایشگر در زمان طراحی هستی‌شناسی‌ها و تجزیه و تحلیل رفتار اطلاع یابی کاربران توجه شود. همچنین تلاش کاربران انسانی نظام‌های اطلاعاتی مانند کتابخانه‌های دیجیتالی و  پشتیبانی خودکار برای مدیریت تغییرات هستی شناسی بسیار مهم است. که باید در طراحی هستی‌شناسی‌ها توسط متخصصان مورد توجه قرار بگیرند

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Change of the Concepts of Knowledge: a Glimpse at the Necessity of the Development of Ontologies

نویسندگان [English]

  • Sanam Ebrahimzadeh 1
  • Moloukossadat Hosseini Beheshti 2

1 Ph.D Student of Knowledge and Information Science, Alzahra University, Tehran, Iran

2 Associate Professor , Linguistics and Terminology Research Group, Iranian Research Institute for Information Science and Technology, Tehran, Iran

چکیده [English]

The enormous amount of knowledge needs sophisticated tools for searching and, often considered as equally important, rationalization. Ontology is one approach for addressing such challenges. The aim of this study is to evaluate the effectiveness of of the change of ontologies. Due to change in concepts, it is necessary to review the structure of ontologies and tools for organizing this knowledge. Ontologies need to change as fast as the parts of the world they describe. The study reviewed all of the literature, concepts, principles and rules about ontologies. Thus, this research is descriptive and analytical.  As a result, a logical architecture was introduced to support the development of ontologies. The low-effort of users in digital libraries and support for change management, are very important for ontologies that should be considered by experts in designing and developing ontologies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ontology
  • Development
  • Changes
  • Concepts
المرشد، احسان؛ سینگ، رامانجیت. (1391). ارزیابی و رتبه‌بندی ابزارهای ساخت هستی‌شناسی. ترجمه اکرم فتحیان. کتاب ماه کلیات، 16(2)48-55.
بصیری، امیرحسین. (1392). پرتال چیست؟ مجله خبری تحلیلی فناوری آی. تی.نما. بازیابی شده در 95/2/9 از http://ityab.com/fa/page?id
حسینی بهشتی، ملوک السادات. (1392). ساختواژه، اصطلاح‌شناسی و مهندسی دانش. تهران: پژوهشگاه علوم و فناوری ایران: چاپار.
داورپناه، محمدحسین. (1384). ضرورت‌های نوین بازنگری در ذخیره و بازیابی اطلاعات. کتابداری و اطلاع‌رسانی، (31)، 67 – 88.
زندی روان، نرگس. (1387). فضای سه‌بعدی اطلاعات و ضرورت بهینه‌سازی ساختار اصطلاح‌نامه‌ها از طریق افزودن خصیصه‌های معنایی به آن‌ها. کتابداری و اطلاع‌رسانی، 11(4)، 65- 90.
شمس‌فرد، مهرنوش؛ عبداله‌زاده بارفروش، احمد. (1381). استخراج دانش مفهومی از متن با استفاده از الگوهای زبانی و معنایی. تازه‌های علوم شناختی، 4 (1)، 48- 66.
صنعت جو، اعظم. (1384). ضرورت بازنگری در ساختار اصطلاح‌نامه‌ها: بررسی عدم کارایی اصطلاح‌نامه‌ها در محیط اطلاعاتی جدید و قابلیت‌های هستی‌شناسی در مقایسه با آن. مطالعات ملی کتابداری و سازمان‌دهی اطلاعات، 16(4)، 79-92
صنعت جو، اعظم و فتحیان، اکرم. (1390). مقایسه کارآمدی اصطلاح‌نامه و هستی‌شناسیدر بازنمون دانش (طراحی و ساخت نمونه هستی‌شناسی اصفا). پژوهشنامهکتابداریواطلاع‌رسانی، 1(1)، 219-240.
علیپور حافظی، مهدی. (1390). کتابخانه دیجیتال: مبادله اطلاعات. تهران: سمت.
فتحیان، اکرم. (1391). نگاهی نو به طراحی کتابخانه‌های دیجیتال: کاربرد هستی‌شناسی در طراحی کتابخانه‌های دیجیتال معنایی. فصلنامه کتابداری و اطلاع‌رسانی، 15(4)، 119-139.
کوک، آلیسون. (1382). راهنمای یافتن اطلاعات با کیفیت در اینترنت. خادمیان، مهدی؛ مترجم. مشهد: انتشارات کتابخانه‌ای.
موسسه استاندارد بریتانیا (1391). استاندارد بین‌المللی ISO 25964-1 اطلاعات و مستندسازی، اصطلاح‌نامه‌ها و تعامل‌پذیری آن‌ها با واژگان‌های دیگر. دهسرائی، زهرا؛ مترجم. تهران: انتشارات چاپار، پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران.
Akgo¨bek, O., Aydin, Y. S., O. ztemel, E. & Aksoy, M. S. (2006). ”A new algorithm for automatic knowledge acquisition in inductive learning”. Knowledge-Based Systems, 19: 388–395. Retrieved Jan, 20, 2008, From ScienceDirect Database
Brank, J., Grobelnic, M., & Mladenic, D. (2005). A survey of ontology evaluation techniques. In Proceedings of the Conference on Data Mining and Data Warehouses (SiKDD 2005). 17 October, Ljubljana, Slovenia.
Davies, J., Studer, R., & Warren, P. (2006). Semantic Web Technologies Trends and Research in Ontology-based Systems. John Wiley & Sons Ltd, England.
Ding, Y. & Foo, S. (2002). Ontology research and development part 1 – A review of ontology generation. Journal of Information Science, 28 (2), 123-136.
Galanos, V. (2014). Beyond Information Revolution: Postlude to a Past Future. Dissertation, Royal School of Library and Information Science: Denmark.
Hess, C. & Schlieder, C. (2006). Ontology-based verification of core model conformity in conceptual modeling. Computers, Environment and Urban Systems, 30: 543- 561. Retrieved May, 5, 2016,, From Elsevier Database.
Franconi, E., Grandi, F. & Mandreoli, F. (2000(. A semantic approach for schema evolution and versioning in object-oriented databases. In Proceedings of the First International Conference on Computational Logic, Springer, 1048–1062.
Klein, M. (2004). Change Management for Distributed Ontologies, PhD thesis, Vrije Universiteit Amsterdam.
Maedche, A., Motik, B. & Stojanovic, L. (2003). Managing multiple and distributed ontologies in the Semantic Web. VLDB Journal 12(4):286–300.
Mahfoudh, M., Forestier, G., Thiry, L. & Hassenforder, M. (2015). Algebraic graph transformations for formalizing ontology changes and evolving ontologies. Knowledge-BasedSystems, Elsevier73:212-226. <10.1016/j.knosys.2014.10.007>.
Mika, P. (2006). A Methodology for Distributed Knowledge Management Using Ontologies and Peer-to-Peer. In Staab, S, Stuckenschmidt, H. (Eds) Semantic Web and Peer-to-Peer: Decentralized Management and Exchangeof Knowledge and Information: 283-302 Koblenz: Springer.
Ochs, C., Perl, Y., Geller, J., Haendel, M., Brush, M., Arabandi, S. & Tu, S. (2015). Summarizing and visualizing structural changes during the evolution of biomedical ontologies using a Diff Abstraction Network. J Biomed Inform. 56:127-44.
Shaban-Nejad, A. & Haarslev, V. (2015). Managing changes in distributed biomedical ontologies using hierarchical distributed graph transformation. International Journal of Data Mining and Bioinformatics archive; 11(1):53-58.
Shamsfard, M., & Barforoush, A. A. (2002). Anintroduction to hasti: An ontology learning system, 6th IASTED International Conference on Artificial Intelligence and Soft Computing, (ASC, 2002), Banff, Canada.
Stojanovic, L., Madche, A., Motik, B, & Stojanovic, N. )2002(. User-driven ontology evolution management. In Proceedings of the European Conference of Knowledg Engineering and Management (EKAW 2002), 2473 of LNCS/LNAI, Springer.
Stojanovic, L., Maedche, A., Stojanovic, N. & Studer, R.)2003(. Ontology evolution as reconfiguration-design problem solving. In Proceedings of KCAP 2003, ACM, 162–171.
Stojanovic, L. (2004). Methods and Tools for Ontology Evolution. PhD thesis, University of Karlsruhe.
Uschold, M. & Gruninger, M. (1996). Ontologies: principles, methods and applications. Knowledge Engineering Review, 11 (2), 93-155
Weng, S. S., Tsai, H. J., Liu, S. C., & Hsu, C. H. (2006). Ontology construction for information classification. Expert Systems with Applications, 31(1), 1-12.