نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

کارشناس ارشد مدیریت اطلاعات، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

هدف: هدف از پژوهش حاضر، شناسایی و دسته­بندی خدمات مبتنی بر وب مطلوب در وب‌سایت کتابخانه‌های عمومی ایران بر اساس مدل سنجش رضایت مشتری کانو بود. روش‌: پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر روش، پیمایشی بوده است. جامعه آماری این پژوهش شامل کاربران کتابخانه‌های عمومی بود که 120 نفر از بین آن‌ها به‌صورت تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه‌ ‌محقق‌ساخته بر اساس مدل کانو بوده است. روایی آن از دید اساتید علم اطلاعات و دانش شناسی مورد تأیید قرار گرفته است. برای تحلیل داده‌ها از جدول ارزیابی مدل کانو، نرم‌افزار اکسل و آمار توصیفی و برای تعیین پایایی از آزمون آلفای کرونباخ (82/0 a=) استفاده شد. یافته‌ها: ابتدا به شناسایی و دسته­بندی خدمات مبتنی بر وب مطلوب در وب‌سایت کتابخانه‌های عمومی پرداخته شد، سپس تعداد 72 خدمت شناسایی‌شده در معیار اجباری (33 خدمت)، معیار تک‌بعدی (16 خدمت)، معیار جذاب (18 خدمت) و معیار بی‌تفاوت (5 خدمت) دسته‌بندی شد. لازم به ذکر است که هیچ خدمتی در دسته معیار معکوس قرار نگرفت. بیشتر خدمات اجباری و تک‌بعدی در مؤلفه‌های محتوایی و بیشتر خدمات جذاب در مؤلفه‌های فناوری وب وجود داشتند. بحث و نتیجه‌گیری: بیشتر خدمات شناسایی‌شده در این پژوهش در وب‌سایت‌های کتابخانه‌های عمومی مطرح جهان قرار داشتند که انتظار می‌رود طراحان و کتابداران کتابخانه‌های عمومی در طراحی سایت کتابخانه خود از آن استفاده کنند. هرچند در بعضی موارد نظرات کتابداران و طراحان سایت نظراتی کاربردی بود اما موردتوجه و انتخاب کاربران کمتر قرار گرفت که دلیل این موضوع عدم آشنایی کاربران از موضوعات تخصصی طراحی وب‌سایت‌ها است. در انتها پیشنهاد‌هایی برای جذب مخاطب و علاقه‌مند کردن کاربران وب‌سایت‌های کتابخانه‌های عمومی بر اساس نتایج ‌پژوهش ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Identification and Classification of the Features of an Effective Website for Iranian Public Libraries based on the Kano Model Customer Satisfaction

نویسنده [English]

  • Hamid Reza Saeidnia

Master of Information Management, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran

چکیده [English]

The purpose of this study was to identify and classify the features of an effective website for Iranian public libraries based on the Kano model.
This was an applied study and survey was used as the research methodology. The population of this study included 120 users of the public library randomly selected as the main participants. A researcher-made questionnaire was designed based on a focal model for data collection. The validity of the questionnaires was verified by the faculty members of the Faculties of Information and Science and Management. To analyze the data, the Kano evaluation model, Excel software and descriptive statistics were used. Cranach alpha was used to estimate the reliability index (α = 0.83)
First, the features of an effective website of the public library were identified. Hence, services were classified based on five criteria (including must-be, one-dimensional, attractive, indifferent, and reverse) depending on Kano’s model and the librarians’ and site designers viewpoints. From 72 identified services, 33 services were must be, 16 services were one-dimensional, 18 services were attractive, 5 of them were indifferent, and no service was classified as the reverse one.
The results showed that most of the services identified were found on the Web site of the world's public libraries, which is expected to be used by designers and librarians of public libraries to design their library site. However, in some cases, librarians’ and site designers' comments were considered useful, but less attention was paid to the choice of users due to the lack of user familiarity with the specialty of website design.
 Also, some suggestions are made to attract the audience and interest of public library websites users based on the research results.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Public Library
  • Website
  • Public Library Website
  • Kano Customer Satisfaction Model
اسدی، سعید. (1393). طراحی و مدیریت وب کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی. تهران: سمت.
باقری، معصومه، شریف، عاطفه و جعفری، معصومه. (1396). دسته‌بندی خدمات عمومی کتابخانه‌های دانشگاهی دانشگاه فردوسی مشهد بر اساس مدل رضایت مشتری کانو. پژوهش‌هاینظریوکاربردیدر علماطلاعاتودانش شناسی، 7 (1)، 192-217.
حافظ نیا، محمدرضا. (1397). مقدمه‌ای بر روش تحقیق در علوم انسانی. تهران: سمت.
حسن‌زاده، محمد و حسینی، سید مهدی. (1389). دسترس‌پذیری وب؛ مفاهیم و کاربردها. رهیافت، (46)، 44 ـ 33.
حسن‌زاده، محمد و سعیدنیا، حمیدرضا. (1395). طراحی وبگاه برای کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی. تهران: کتابدار.
حسن‌زاده، محمد و سعیدنیا، حمیدرضا. (1395). طراحی وبگاه برای کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی. تهران: کتابدار.
حسن‌زاده، محمد و نویدی، فاطمه. (1389). مقایسه کاربرد انواع روش‌های ارزیابی دسترس‌پذیری وب‌سایت‌ها (مطالعه موردی وب‌سایت وزارتخانه‌های دولت جمهوری اسلامی ایران). تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی، 16(2)، 28–5.
حسن‌زاده، محمد. (۱۳۸۲). فرایند کار یک کتابخانه مجازی (ساختار، محتوا، شیوه عمل و مدیریت). کتابداری و اطلاع‌رسانی، ۶ (۱)، 11-22.
حسینی، محمد مصطفی. (1388). طراحی کاربرپسند چرا و چگونه؟ رهآورد نور، (1)8، 82-59.
داوودیان، فرشته. (۱۳۸۲). تحول خدمات اطلاع‌رسانی در کتابخانه‌های مجازی. پیام کتابخانه، ۱۳ (۱ و ۲)، 5-16.
زنجیرچی، سیدمحمود، ابراهیم‌زاده پزشکی، رضا و عرب، سیدمحمد (1390). مدل کانو و کاربرد آن در ارزیابی نیازهای دانشجویان. پنجمین همایش در ارزیابی کیفیت در نظام دانشگاهی، دانشگاه تهران، 1 – 13
سلیمانی‌پور، روح‌الله. (1392).‌ اصول و مبانی کاربردپذیری وب سایت ها. ره‌آورد نور، 45، 46.
شاهین، آرش و صالح‌زاده، رضا. (1390). طبقه‌بندی نیازهای مشتریان و تجزیه‌وتحلیل رفتار آن‌ها با استفاده از الگوی تلفیقی کانو و قوانین انجمنی. تحقیقاتبازاریابینوین، 1(2)، 1-16.
شفیعی رودپشتی، میثم و اولیا، محمدصالح. (1387). تحلیل و به‌کارگیری مدل کانو در تأمین رضایت ارباب‌رجوع (مطالعه موردی؛ طراحی وب‌سایت)، سومینکنفرانسبین‌المللیمدیریتبازاریابی.
شهبازی، رحیم و نوری، بابک. (1392). طراحی و مدیریت وب‌سایت کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی. تهران: کتابدار.
مرادی، هادی و همتی، امین. (1389). سنجش رضایتمندی مشتریان از کیفیت خدمات با استفاده از مدل کانو- سروکوال. دومین کنفرانس بین‌المللی بازاریابی خدمات مالی، 1 – 11.
مظفری، عظیمه، حیاتی، زهیر و مظفری، افسانه. (1395). اولویت‌بندی به نیازهای مراجعان کتابخانه ملی ایران با استفاده از متون داده‌کاوی و تصمیم‌گیری چندمعیاره. فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازمان‌دهی اطلاعات، 27(3) 113-125.
نباتعلی، قاسم و جلالی دیزجی، علی. (1390). بررسی وبگاه‌های ادارات کل کتابخانه‌های عمومی ایران: مطالعه وب‌سنجی. تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی، 17(2)، 197-225.
نظری، لیلا و بیگدلی، زاهد. (1392). مقایسه ویژگی‌های محتوایی وب‌سایت‌های کتابخانه‌های عمومی ایران با برخی کشورهای جهان با کسب نظر از کتابداران کتابخانه‌های عمومی. تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی، 19(4)، 463-475.
References
Battacharyya, S. K., & Rahman, Z. (2004). Capturing the customer's voice, the centerpiece of strategy making: a case study in banking. European Business Review, 16(2), 128-138.
Bavanati, S. (2012). An investigation of personal moderative characteristic variable and crisis event on the relative between satisfaction and customer's constancy. Master thesis. Ferdowsi university of Mashhad, Mashhad. (In Persian)
Bayraktaroglu, G., & Ozgen, O. (2008). Integrating the Kano model, AHP and planning matrix, QFD application in library services. Library Management, 29(4/5), 327-351.
Cheng, T. C. E., & Chiu, I. S. F. (2008). Critical success factors of business process re-engineering in the banking industry. Knowledge and Process Management, 15(4), 258-269.
Delavar, A. (2009). Theoretical and practical foundations of research in humanities and social sciences. Tehran, Roshd. (In Persian)
Dayani, M. H. (2003). Social sciences research strait. Mashhad, Computer Library Publisher. (In Persian)
Garibay, C., Gutie, R., & Figueroa, A. (2010). Evaluation of a digital library by means of quality function deployment (QFD) and the Kano model. The Journal of Academic Librarianship, 36(2), 125-132.
Hafeznia, M. (2010). An introduction to the research method in humanities. Tehran, Samt. (In Persian)
Hemati, M., & Ghorbanian, F. (2011). A hybrid Kano- fuzzy AHP method for measuring customer satisfaction: a case study of transportation system. Management Science Letters, 1 (3), 263-270.
Hosseini, Y. (2003). Nonparametric statistic. Tehran, Allameh Tabataba'i University. (In Persian)
http://www.eblida.org (European Bureau of Library, Information and Documentation Associations)
Maleki, A., & Darabi, M. (2008). Different methods of customers' satisfaction evaluation. Journal of Machine Engineering and Related Industry, 27(3), 27-32. (In Persian)
Momeni, M., & Fa'al Ghayomi, A. (2010). Statistical analysis with SPSS. Tehran, Momeni. (In Persian)
Rashid, M., Tamaki, J., Ullah, S., &Kubom A. (2010). A proposed computer system on Kano model for new product development and innovation aspect: a case study is conducted by an attractive attribute of automobile. International Journal of Engineering Science and Technology, 2(9), 1-12.
Sarmad, Z., Hejazi, E., & Bazargan Harandi, A. (2006). Behavior science research methodology. Tehran, Agah. (In Persian)
Sauerwein, E., Bailom, F., Matzler, K., & Hinterhuber, H. H. (1996, February). The Kano model: How to delight your customers. In International Working Seminar on Production Economics (Vol. 1, No. 4, pp. 313-327). Innsbruck.‏
Shahin, A., & Salehzadeh, R. (2011). Classification of customers' needs and analyzing their behavior using integrated model of Kano and association rules. New Marketing Research Journal, 1(2), 1-16. (In Persian)
Zhang, P., & von Dran, G. (2001, January). Expectations and rankings of Web site quality features: Results of two studies on user perceptions. In Proceedings of the 34th annual Hawaii international conference on system sciences (pp. 10-pp). IEEE.‏
Zhang, P., & von Dran, G. (2001). User expectations and rankings of quality factors in different web site domains. International journal of electronic commerce6(2), 9-33.‏