نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی، موسسه آموزش عالی جهاد دانشگاهی خوزستان، اهواز، ایران

2 استادیار، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

3 دانشجوی کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

هدف پژوهش، شناسایی وضعیت استفاده کتابداران از قابلیت‌های نرم ‏افزارهای کتابخانه ‏ای در کتابخانه‏ های دانشگاهی شهر کرمانشاه و تأثیر متغیرهای جمعیت ‏شناختی بر بهره ‏گیری از این قابلیت ‏ها بوده است. پژوهش از نظر هدف کاربردی و ازلحاظ روش، پیمایشی – تحلیلی بود. جامعه پژوهش شامل تمامی کتابداران کتابخانه ‏های دانشگاهی شهر کرمانشاه به تعداد 45 نفر بوده است که به‌صورت سرشماری انجام شد. ابزار گردآوری داده‏ ها، پرسشنامه محقق‏ ساخته‏ بوده و برای تجزیه‌وتحلیل داده‏ ها، از آزمون‏ های تی مستقل، تحلیل واریانس یک‌طرفه استفاده شد. نتایج نشان داد کتابداران از قابلیت‌های نرم ‏افزارهای کتابخانه‏ ای در بخش امانت، خروجی و آماده ‏سازی بیشترین استفاده و در بخش جستجو کمترین استفاده را به عمل آورده ‏اند. کتابداران کتابخانه‏ های دانشگاهی شهر کرمانشاه، توانایی خوبی در استفاده از قابلیت‌های امانت، مدیریت، شبکه، سازماندهی، ورود اطلاعات، خروجی و آماده ‏سازی دارند ولی در بخش جستجو، عملکرد آن‌ها مطلوب نیست؛ بنابراین لازم است آموزش و آگاهی لازم در مورد قابلیت‌های این قسمت، به کتابداران ارائه‌شده و طراحان نرم ‏افزارهای کتابخانه ‏ای نیز با توجه به نیازهای کتابداران، این بخش را موردبازنگری قرار دهند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of the Status of Library Software’s Utilization in University Libraries of Kermanshah

نویسندگان [English]

  • Saeed Malekmohammadi 1
  • Mohsen Haji Zeinolabedini 2
  • Faranak Vakili far 3

1 Master of Information Science and Knowledge, Jahad Institute of Higher Education, Khuzestan University, Ahvaz, Iran

2 Assistant Professor, Department of Information Science and Knowledge, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran

3 Master Student of Knowledge and Information Science , Shahid Beheshti University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Purpose: The purpose of research; was to investigation status of the librarians’ usage of library software capabilities in Kermanshah academic libraries. Methodology: Research was applied in terms of its aim and analytical survey of the method. The survey population included the total 45 librarians in Kermanshah Academic libraries that Census was conducted. Data were gathered by a self-made questionnaire. And for data analysis, were used independent t test, one way ANOVA and SPSS 22 software. Findings: The findings showed that librarians mostly use the library software's capabilities in circulation and output and processing were used the most; and searching in terms of average use of library software capabilities, was used the least. Originality: Librarians of Kermanshah University Libraries have a good ability in using circulation, management, Organization and input of information, output and processing of library software capabilities, but in the searching capability, their performance is not desirable. Therefore, it is necessary to provide librarians with the necessary training and awareness about the capabilities of this section, and library designers will review this section according to the needs of librarians.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Academic Libraries
  • Kermanshah
  • Library Software's Capabilities
  • Library Softwares
  • Librarians
اولیائی‌‏نژاد، کبری. (1391). بررسی وضعیت استفاده از قابلیت‌های نرم‏افزار کتابخانه‏ای در کتابخانه‏های عمومی وابسته به نهاد کتابخانه‏های عمومی کشور، شهر مشهد. پایان‏نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه الزهراء (س)، تهران.
اصنافی، امیررضا. (1387). قابلیت‌های نرم‏افزارهای جامع کتابخانه‏ای فارسی در مورد منابع آرشیوی، از دیدگاه کتابداران و آرشیویست‏ها. فصلنامۀ گنجینه اسناد، 18(1)، 91-105.
حاجی زین‏العابدینی، محسن، پازوکی، فاطمه و داودزاده سالستانی، سیروس. (1390). نرم‏افزارهای کتابخانه‏ای در ایران. تهران: کتابدار.
حاجی زین‏العابدینی، محسن و همکاران. (1379). تحلیل و ارزیابی پایگاه اطلاعاتی کتابشناسی ملی ایران، فهرست‏های رایانه‏ای: کاربرد و توسعه: مجموعه مقالات همایش کاربرد و توسعۀ فهرست‏های رایانه‏ای، (27 و 28 آبان 1378) به کوشش رحمت‌الله فتاحی.- مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد؛ مرکز اطلاع‏رسانی و خدمات علمی جهاد سازندگی، ص 271-282.
حبیبی، سحر، حاجی زین‏العابدینی، محسن، اصنافی، امیررضا و عمرانی، ابراهیم. (1397). مطالعه وضعیت عملکرد درون‎سازمانی نرم‏افزارهای کتابخانه‏ای در ایران. فصلنامه کتابداری و اطلاع‏رسانی، 21(4)، 67-90.
داودزاده سالستانی، سیروس. (1382). بررسی وضعیت استفاده از قابلیت‌های نرم‏افزارهای کتابخانه‏ای در کتابخانه‏های مرکزی دانشگاه‏های شهر تهران. پایان‏نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران.
علیپورحافظی، مهدی. (1391). یکپارچه‏سازی محتوا و خدمات در سیستم‏های نرم‏افزاری کتابخانه‏های مرکزی دانشگاه‏های علوم پزشکی ایران: گامی مهم در استفاده‏ی اقتصادی از دانش موجود. مدیریت اطلاعات سلامت، 9(4)، 594- 601.
غائبی، امیر. (1372). سنجش و ارزیابی نرم‏افزارهای کتابخانه‏ای با تأکید بر نرم‏افزارهای موجود در ایران. پایان‏نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال.
فتاحی، رحمت‌الله. (1373). فهرست کامپیوتری و تفاوت‏های آن با برگه‏دان. فصلنامه کتاب، 5 (2 و 1)، 14- 35.
فتاحی، رحمت‌الله و رداد، ایرج. (1382). نظام‏های رایانه‏ای یکپارچه کتابخانه: قابلیت‏ها، ویژگی‏ها و معیارهای ارزیابی برای کتابداران و طراحان نرم‏افزارهای کتابخانه‏ای. تهران: سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران.
قاضی‏زاده، حمید. (1388). معیار توانمندی نرم‏افزار کتابخانه‏ای برای پوشش دادن نیازهای بخش امانت با تأکید بر مدیریت اطلاعات. کتابداری و اطلاع‏رسانی، 12(1)، 99 - 118.
کوکبی، مرتضی، عصاره، فریده، عظیمی، محمدحسن و هاشمی، ماجد. (1391). بررسی عوامل مؤثر بر آگاهی و استفاده کتابداران دانشگاه‏های شهید چمران و علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز از قابلیت‌های نرم‏افزار جامع کتابخانه‏ای پارس آذرخش. مطالعات کتابداری و علم اطلاعات، 19(10)، 61-78.
لطفی نوائی، فرامرز. (1378). بررسی وضعیت استفاده از نرم‏افزار کتابخانه‏ای در کتابخانه‏های دانشگاهی شهر تهران. پایان‏نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران.
مرادی، فرشاد. (1386). بررسی وضعیت استفاده از قابلیت‌های نرم‏افزارهای کتابخانه‏ای در کتابخانه‏های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران. پایان‏نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران، تهران.
ملک محمدی، سعید و حاجی زین‏العابدینی، محسن. (1397). بررسی وضعیت استفاده کتابداران از قابلیت‌های نرم‏افزارهای کتابخانه‏ای در کتابخانه‏های تخصصی شهر اهواز. علوم و فنون مدیریت اطلاعات، 4(2)، 77-109.
موسوی چلک، افشین. (1379). بررسی تطبیقی کارآیی نرم‏افزارهای نوسا، کاوش و پارس آذرخش از دیدگاه فهرست‌نویسی. پایان‏نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی تهران شمال، تهران.
نوشین‏فرد، فاطمه، احمدی، اطهره. (1391). بررسی و ارزیابی رسا، نرم‏افزار جامع کتابخانه، مرکز اسناد و آرشیو در سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران از دیدگاه کاربران. نظام‏ها و خدمات اطلاعاتی، 2(1)، 13-26.
Kim, Y. M. (2010). Gender role and the use of university library website resources: A social cognitive theory perspective. Journal of Information Science, 36(5), 603-617.
Ismail, R. & Zainab, A.N. (2011). Information systems security in special and public libraries: an assessment of status. Malaysian Journal of Library & Information Science, 16(2), 45‐62.
Siddique, N., & Mahmood, Kh. (2015). Status of Library Software in Higher Education Institutions of Pakistan. International Information & Library Review, 47(3-4), 59-65.
Shafique, F., & Mahmood, Kh. (2007). Librarians' opinions about library software: a survey of libraries in Lahore. The Electronic Library, 25(6), 766-777.