نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، مدیریت آموزشی، گروه علوم تربیتی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران

2 دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، گروه علوم تربیتی، دانشگاه ارومیه، ایران

3 استادیار، گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه شهید مدنی، تبریز، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش سرمایه اجتماعی در کارآفرینی سازمانی و اجتماعی کارکنان دانشگاه شیراز با تأکید بر نقش میانجی متغیر مدیریت دانش انجام شد. پژوهش حاضر از نظر هدف و ماهیت،کاربردی و از لحاظ گردآوری داده ­ها، توصیفی از نوع همبستگی مبتنی بر مدل‌یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کارکنان دانشگاه شیراز به تعداد 558 نفر بود. حجم نمونه با توجه به جامعه آماری و با استفاده از روش نمونه ­گیری تصادفی ساده و جدول مورگان 200 نفر در نظر گرفته ­شد. برای گردآوری داده­ ها از پرسش­نامه­ های استاندارد سرمایه اجتماعی، کارآفرینی سازمانی، کارآفرینی اجتماعی و مدیریت دانش استفاده شد. روایی صوری و محتوایی پرسش­نامه ­ها مورد تأیید محققان و متخصصان قرار گرفت. پایایی پرسشنامه‌ها از طریق محاسبه ضریب آلفای کرونباخ  به ترتیب 94/0، 71/ . ، 94/0 و 87/0  برآورد گردید. داده­ های بدست آمده با استفاده از روش همبستگی و مدل معادلات ساختاری با استفاده از نرم‌افزارهای،SPSS  و Lisrel مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که سرمایه اجتماعی بر کارآفرینی سازمانی و کارآفرینی اجتماعی، سرمایه اجتماعی بر مدیریت دانش، مدیریت دانش بر کارآفرینی سازمانی و کارآفرینی اجتماعی، کارکنان دانشگاه شیراز تأثیر مستقیم، مثبت و معنی­داری داشت. سرمایه اجتماعی با نقش میانجی مدیریت دانش بر کارآفرینی سازمانی و کارآفرینی اجتماعی کارکنان دانشگاه شیراز تأثیر داشت. هم­چنین بیشترین اثر کل مربوط به اثر سرمایه اجتماعی بر کارآفرینی سازمانی بود. سرمایه اجتماعی بر کارآفرینی سازمانی و اجتماعی کارکنان دانشگاه شیراز به ­طور مستقیم اثر مثبت داشته است. هم­چنین سرمایه اجتماعی می‌تواند به‌واسطه مدیریت دانش بر کارآفرینی سازمانی و اجتماعی کارکنان تأثیر مثبت و معناداری بگذارد. بنابراین مدیریت دانش کارکنان می‌تواند اثر سرمایه اجتماعی بر کارآفرینی سازمانی و اجتماعی را تقویت نماید. لذا برای دستیابی به کارآفرینی سازمانی و اجتماعی، توجه به سرمایه اجتماعی و مدیریت دانش ضروری به نظر می­رسد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the Role of Social Capital on Organizational and Social Entrepreneurship of Shiraz University Staff considering the Variable Share of Knowledge Management

نویسندگان [English]

  • Abolfazl Ghasemzadeh 1
  • Mohammad Razzaghi 2
  • Aziz Hedayati Khoshemehr 3

1 Associate Professor of Educational Administration, Department of Educational Sciences, Azarbaijan Shahid Madani University, Tabriz, Iran

2 Ph. D Student in Educational Administration, Department of Educational Sciences, Urmia University, Urmia, Iran.

3 Assistant Professor, Department of Information Science, Shahid Madani University of Azerbaijan, Tabriz, Iran

چکیده [English]

The aim of this study was to investigate the role of social capital in organizational and social entrepreneurship of Shiraz University staff with emphasis on the mediating role of knowledge management in the second semester of 2019-2020. The present study is applied in terms of purpose and nature and in terms of data collection is a descriptive correlation based on structural equation modeling. The statistical population of the study included all employees of Shiraz University, 558 people. The sample size was 200 according to the statistical population and using simple random sampling method and Morgan table.Standard questionnaires of social capital, organizational entrepreneurship, social entrepreneurship and knowledge management were used to collect data. The face and content validity of the questionnaires were confirmed by researchers and experts. The reliability of the questionnaires was calculated by calculating Cronbach's alpha coefficient of 0.94, 0.71, 0.94 and 0.87, respectively. The obtained data were analyzed using correlation method and structural equation modeling using SPSS and Lisrel software. The results showed that social capital has a direct, positive and meaningful effect on organizational entrepreneurship and social entrepreneurship, social capital on knowledge management, knowledge management on organizational entrepreneurship and social entrepreneurship, Shiraz University staff. Social capital with the mediating role of knowledge management has an impact on organizational entrepreneurship and social entrepreneurship of Shiraz University staff. Also, most of the total effect is related to the effect of social capital on organizational entrepreneurship.Social capital has had a direct positive effect on organizational and social entrepreneurship of Shiraz University staff. Social capital can also have a positive and significant effect on organizational and social entrepreneurship of employees through knowledge management. Therefore, employee knowledge management can strengthen the effect of social capital on organizational and social entrepreneurship. Therefore, in order to achieve organizational and social entrepreneurship, it seems necessary to pay attention to social capital and knowledge management.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social capital
  • Organizational Entrepreneurship
  • Social Entrepreneurship and Knowledge Management
ابراهیمی، سعیده؛ زارع، هانیه و جوکار، عبدالرسول. (1395). بررسی رابطه کارآفرینی سازمانی و مدیریت دانش متخصصان علم اطلاعات و دانش‌شناسی شاغل در کتابخانه‌های دانشگاه شیراز. دانش شناسی، 33، 17-26.
استاک، روح الله و عبدالملکی، جمال. (1393). بررسی و تبیین سرمایه اجتماعی بر نوآوری با تأکید بر نقش میانجی مدیریت دانش. مدیریت سرمایه اجتماعی، 1(1)، 1-20.
اشرفیان، مینا. (1396). بررسی رابطه علّی بین سرمایه اجتماعی با کارآفرینی سازمانی و کارآفرینی اجتماعی با تأکید بر متغیر میانجی توانمند سازی روان شناختی اعضای هیأت علمی دانشگاه ارومیه. رساله دکتری، دانشگاه ارومیه.
اکرامی، محمود و قلمکاری، مهان. (1395). ارائه مدل توسعه کارآفرینی بر پایه مدیریت دانش. توسعه و تحول، 24، 34-43.
بادسار، محمد؛ رضائی، روح الله و درینی، روح الله. (1394). بررسی اثر ابعاد سرمایه اجتماعی بر کارآفرینی سازمانی در شرکت‌های خدمات مشاوره، فنی و مهندسی کشاورزی شهرستان‌های جنوب استان کرمان. علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، 11(1)، 145-161.
بردبار، غلامرضا و زارعی، محبوبه. (1392). بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی سازمانی بر ارتقای سطح مدیریت دانش در سازمان بهزیستی استان یزد. جامعه شناسی کاربردی، 4(24)، 227-244.
پیر علی، علیرضا و سیادت، سعیده. (1393). بررسی و تبیین نقش سرمایه های اجتماعی در ارتقاء کارآفرینی سازمانی در ناجا. منابع انسانی ناجا، 9(38)، 83-102.
پیر محمدی، صبا؛ صیفوری، جلوه و قادری، شیوا. (1396). کارآفرینی اجتماعی عوامل مؤثر و نقش آن در توسعه اقتصادی (تأکید بر استان‌های کرمانشاه و کردستان). اولین همایش بین‌المللی برنامه‌ریزی اقتصادی توسعه پایدار و متوازن منطقه‌ای رویکردها و کاربردها اردیبهشت 1396. دانشگاه کردستان( دانشگاه پلی تکنیک سلیمانی). 8-1.
جاوید، محمد جواد و ایزدی جیران، اصغر. (1389). سرمایه اجتماعی و وضعیت آن در ایران. چاپ اول، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
 خیراندیش، مهدی؛ آتشی، سید حسین و غلامی، مهرداد. (1391). نقش سرمایه اجتماعی در اثربخشی مدیریت دانش. مدیریت نظامی، 46، 103-130.
ربیعی، علی و نظریان، زهرا. (1392). بررسی نقش عوامل مؤثر بر موانع کارآفرینی سازمانی. صنعت لاستیک ایران، (7).
رجایی‌پور، سعید؛ چوپانی، حیدر؛ زارع خلیلی، مجتبی؛ غلام زاده حجت و کاظم پور، مریم. (1392). نقش سرمایه اجتماعی در گرایش به نوآوری کارکنان در شرکت سهامی بیمه معلم. فرایند مدیریت توسعه، 26(1)، 189-161.
زیویار، فرزاد؛ فراهانی، ابوالفضل و کشاورز، لقمان. (1396). بررسی و نقد کارآفرینی سازمانی با تأکید بر شناسایی محورها و موانع کارآفرینی سازمانی مورد مطالعه وزارت ورزش و جوانان. پژوهش نامه انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 7(6)، 115-91.
شکرالهی، ژاله وکریمی، فریبا. (1395). الگوی روابط بین سرمایه اجتماعی و مدیریت دانش با گرایش‌های کارآفرینانه. مدیریت بهره­وری، 36، 125-140.
صفری، سعید؛ عباسی، رضا و سلطان علی‌آباد، مژگان. (1395). شناسایی شاخص‌های ارزیابی عملکرد کارآفرینی سازمانی. رشد فناوری، (46).
طاهری زاده، آسیه؛ میرغفوری، سید حبیب الله و ناصر صدر آبادی، علیرضا. (1397). رابطه سرمایه اجتماعی، کارآفرینی سازمانی و عملکرد سازمانی با استفاده از رویکرد مدلسازی معادلات ساختاری. مدیریت سلامت، 21(72)، 77-89.  
غفاری، هادی و یونسی، علی. (1389). بررسی قابلیت‌های کارآفرینی دانشجویان دانشگاه پیام نور اراک. انجمن آموزش عالی، (3).
فرزانه، سیف الله وطاهری اتاقسرا، فخرالسادات. (1393). بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر کارآفرینی سازمانی (مورد مطالعه اداره آموزش و پرورش شهرستان بابل). مطالعات توسعه اجتماعی-فرهنگی، 4.
فیض، داوود؛ ملکی مین باش رزگاه، مرتضی و زنگیان، سمیه. (1392). بررسی تأثیر قابلیت‌های بازاریابی بر کارآفرینی سازمانی شرکت‌های کوچک و متوسط (مورد مطالعه شرکت مواد غذایی تهران همبرگر). پژوهشنامه مدیریت اجرایی، 5(10)، 135-156.
لطفی جلال آبادی، مصطفی؛ غلامی، محمود؛ صادقی، امیر و فرهادی، علی. (1394). الگوی موانع کارآفرینی سازمانی در یک مرکز صنعتی دفاعی با استفاده از مدل سه شاخگی. مطالعات منابع انسانی، 17.
منتظری، محمد؛ پسندی‌پور، ندا و علیرضایی، اسدالله. (1395). تأثیر سرمایه اجتماعی بر کارآفرینی سازمانی(مورد مطالعه: کسب و کارهای کوچک و متوسط منطقه ویژه اقتصادی سیرجان). فصلنامه مدیریت سرمایه اجتماعی، 4.
هاشمی، سید ضیاء. (1396). سیاست فرهنگ در دانشگاه ایرانی رویکردی فرهنگی به آموزش عالی. تهران: ناشر پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
یزدان‌پناه، مسعود و زبیدی، طاهره. (1396). تأثیر ویژگی‌های کارآفرینی بر نیّت کارآفرینانه در دانشگاه رامین خوزستان. فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 84.
Basu, S. (2012). Social capital and social entrepreneurship in the third sector: Analysing links Interdisciplinary. Journal of cantemporary Research in Business, 4(3):386-405. 
Brancu, L., Guðmundsdóttir, S., Gligor, D., and Munteanu, V. (2015). Is culture a moderator of entrepreneurship motivation? A comparative study of Romania and Iceland. Amfiteatru Economic Journal, 17(38), 133-147.
Chang, M., Hung, C., Yen, C., and Tseng, T. (2009). The
research on the critical success factors of knowledge management
and classification, framework project in the Executive Yuan of
Taiwan Government. Expert Systems with Applications,
9(12): 5376-5386.
Choi, K., Poon, S., and Davis, G. (2008). Effects of knowledge
management strategy on organizational performance. A
complementarity theory-based approach Omega
, 36: 235.
Finn, O. B., and Torgeir, D. (2008). Knowledge, management in software
engineering: A systematic review of studied concepts findings and
research methods used. Information and Software Technology,
50(11): 1055-1068.
Hou, Y., Wang,  F., li, T., and Yu, z. (2011). Organizational commitment and creativity: the Inuence of thinking styles. Annals of Economics and finance, 12(2), 411-431.
Jansen, J. G., Curseu, P. L., Vermeulen, P. A., Geurts, J., and
Gibcus, P. (2013). Information processing and strategic decisionmaking in small and medium-sized enterprises: The role of human and
social capital in attaining decision effectiveness. International Small
Business Journal, 31(2): 192-216.
King, W., and Chung, T. M. (2008). Knowledge management and
organizational learning. international journal of Management
Science. OMEGA
. 36: 168.
Kuratko, D. F. (2016). Entrepreneurship: Theory, process, and practice, Cengage Learning. ‏
Lawson, S. (2003). Examining The Relationship between Organizational Culture and Knowledg  Management. Doctoral Dissertatation, Nava Southeastern University, Proquest.
Mohammadinezhad, S., and  Sharifzadeh, M. (2017). Agricultural entrepreneurship orientation: is academic training a missing link. Education & Training, 59: 856- 870.
Nabi, G., Liñán, F., Fayolle, A., Krueger, N., and Walmsley, A. (2017). The impact of entrepreneurship education in higher education: A systematic review and research agenda, Academy of Management Learning & Education, 16: 277-299.
 Nahapiet, J., and Ghoshal, S. (1998). Social Capital, Intellectual Capital and the Organizational Advantage. Academy of Management Review, 23(2):
242-266.
 Nan-Chen, C. (2016). Bowling alone: American declining social capital. Journal of democracy, 12, 65-66.
Stoll, D. (2003). The sources of social capital. In M. Hooghe and D. Stolle (EdS), Generating social capital: civil society and institutions in comparative perspective, New York, Palgrave Macmillan, 19-24.  
Turkina, E., Thi, M., and Thai, T. (2013). Social capital, networks, trust and
immigrant entrepreneurship: a cross-country analysis. Journal of
Enterprising Communities, 7(2): 108-124.
Yang, J., and Liu, C. Y. (2006). New product development: An
innovation diffusion perspective. Journal of high technology
management research
, 17: 17-26.
Ashrafian, Mina. (2016). Investigating the causal relationship between social capital and organizational entrepreneurship and social entrepreneurship with an emphasis on the mediating variable of psychological empowerment of Urmia University faculty members. PhD Thesis, Urmia University. [In Persian].
Akrami, Mahmoud and Ghalamkari, Mahan. (2015). Presenting an entrepreneurial development model based on knowledge management. Development and Transformation, 24, 34-43. [In Persian].
Badsar, Mohammad; Rezaei, Ruhollah and Darini, Ruhollah. (2014). Investigating the effect of social capital dimensions on organizational entrepreneurship in consulting, technical and agricultural engineering service companies in the southern cities of Kerman province. Agricultural Extension and Education Sciences of Iran, 11(1), 145-161. [In Persian].
Bordbar, Gholamreza and Zarei, Mahboubeh. (2012). Investigating the effect of organizational social capital on improving the level of knowledge management in the welfare organization of Yazd province. Applied Sociology, 4(24), 227-244. [In Persian].
Ebrahimi, Saeedeh; Zare, Haniyeh and Jokar, Abdolrasoul. (2015). Investigating the relationship between organizational entrepreneurship and knowledge management of information science and epistemology specialists working in Shiraz University libraries. Epistemology, 33, 17-26. [In Persian].
Farzaneh, Seifullah and Taheri Otaghsara, Fakhrolsadat. (2013). Investigating the effect of social capital on organizational entrepreneurship (case study of Babol Education Department). Socio-cultural development studies, 4. [In Persian].
Feiz, Davood; Maleki Minbash Rozgah, Morteza and Zangian, Somayeh. (2012). Investigating the effect of marketing capabilities on organizational entrepreneurship of small and medium-sized companies (case study of Tehran Hamburger Food Company). Executive Management Research Journal, 5(10), 135-156. [In Persian].
Ghaffari, Hadi and Younesi, Ali. (2010). Investigating the entrepreneurship capabilities of Payam Noor Arak University students. Higher Education Association, (3). [In Persian].
Hashemi, Seyed Zia. (2016). Culture policy in Iranian university, a cultural approach to higher education. Tehran: Publisher of Cultural and Social Studies Research Institute. [In Persian].
Javid, Mohammad Javad and Izadi Jeiran, Asghar. (2010). Social capital and its status in Iran. First edition, Tehran: Publications of the Research Institute of Cultural and Social Studies. [In Persian].
Kheirandish, Mehdi; Atashi, Sayyed Hossein and Gholami, Mehrdad. (2011). The role of social capital in the effectiveness of knowledge management. Military Management, 46, 103-130. [In Persian].
Lotfi Jalalabadi, Mustafa; Gholami, Mahmoud; Sadeghi, Amir and Farhadi, Ali. (2014). The model of barriers to organizational entrepreneurship in a defense industrial center using the three-pronged model. Human resource studies, 17. [In Persian].
Montazeri, Mohammad; Pasandipour, Neda and Alirezaei, Asadullah. (2015). The effect of social capital on organizational entrepreneurship (case study: small and medium businesses of Sirjan Special Economic Zone). Social Capital Management Quarterly, 4. [In Persian].
Pirali, Alireza and Siadat, Saeedeh. (2013). Examining and explaining the role of social capital in promoting organizational entrepreneurship in Naja. Naja Human Resources, 9(38), 83-102. [In Persian].
Pir Mohammadi, Saba; Seifouri, Jelveh and Qaderi, Shiva. (2016). Social entrepreneurship, effective factors and its role in economic development (emphasis on Kermanshah and Kurdistan provinces). The first international conference on economic planning for sustainable and balanced regional development, approaches and applications, May 2016. University of Kurdistan (Soleimani Polytechnic University). 8-1. [In Persian].
Rabiei, Ali and Nazarian, Zahra. (2012). Examining the role of effective factors on organizational entrepreneurship barriers. Iran rubber industry, (7). [In Persian].
Rajaeipour, Saeed; Choupani, Haider; Zare Khalili, Mojtaba; Gholamzadeh Hojjat and Kazempour, Maryam. (2012). The role of social capital in the tendency of employees to innovate in Moalem Insurance Joint Stock Company. Development Management Process, 26(1), 189-161. [In Persian].
Stack, Ruhollah and Abdulmaleki, Jamal. (2013). Investigating and explaining social capital on innovation with an emphasis on the mediating role of knowledge management. Social Capital Management, 1(1), 1-20. [In Persian].
Shokrolahi, Zhaleh and Karimi, Fariba. (2015). The pattern of relationships between social capital and knowledge management with entrepreneurial tendencies. Productivity Management, 36, 125-140. [In Persian].
Safari, Saeed; Abbasi, Reza and Sultan Aliabad, Mozhgan. (2015). Identifying performance evaluation indicators of organizational entrepreneurship. Technological growth, (46). [In Persian].
Taherizadeh, Asieh; Mirghafouri, Seyyed Habibullah and Naser Sadrabadi, Alireza. (2017). The relationship between social capital, organizational entrepreneurship and organizational performance using the structural equation modeling approach. Health Management, 21(72), 77-89. [In Persian].
Yazdanpanah, Masoud and Zobeidi, Tahereh. (2016). The effect of entrepreneurial characteristics on entrepreneurial intention in Ramin University of Khuzestan. Research and Planning Quarterly in Higher Education, 84. [In Persian].
Ziviyar, Farzad; Farahani, Abolfazl and Keshavarz, Loqman. (2016). Investigating and criticizing organizational entrepreneurship with an emphasis on identifying the axes and obstacles of organizational entrepreneurship studied by the Ministry of Sports and Youth. Critical Research Paper of Humanities Texts and Programs of Humanities and Cultural Studies Research Institute, 7(6), 91-115. [In Persian].