نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
استادیار سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، تهران، ایران
چکیده
هدف از این پژوهش آگاهی از برداشت و تفسیر کاربران از برچسب‌های اطلاعاتی محیط رابط کاربری وبگاه کتابخانه دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و با روش تحقیق آمیخته انجام گرفت. گردآوری داده‌ها از طریق پرسشنامه محقق ساخته، مصاحبه و مشاهده صورت گرفت. با روش مکاشفه‌ای از مشارکت‌کنندگان خواسته شد با صرف وقت قابل‌توجه و به‌صورت عمقی به بررسی مقوله‌ها، عناصر و برچسب‌های استفاده‌شده در وبگاه کتابخانه دیجیتال بپردازند و میزان درک خود را از برچسب‌های وبگاه در پرسشنامه آنلاین در قالب طیف لیکرت مشخص کنند. سپس برای مطالعه برداشت و تفسیر کاربران از برچسب‌های اختصاص‌یافته به عناصر موجود در وبگاه، از تکنیک مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد. جامعه پژوهش شامل کاربران کتابخانه دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران بودند که در دو گروه کاربران مبتدی (مراجعان) و کاربران پیشرفته (کتابداران) به تعداد 20 نفر (10 کاربر مبتدی و 10 کاربر پیشرفته) انتخاب شد. جهت افزایش اطمینان به داده‌های حاصل از پژوهش از زاویه‌بندی روش‌شناسی استفاده شد. طی این روش، پژوهشگر از چندین روش جهت گردآوری داده‌ها استفاده کرد (استفاده از مصاحبه همراه با مشاهده، مطالعه اکتشافی و پرسشنامه)، همچنین کلیه راهبردها و گام‌های پژوهش همراه با مستندات لازم در زمان گردآوری داده‌ها ثبت و ضبط شد. درنهایت بعد از گردآوری داده‌ها، پژوهشگر از روش بازبینی توسط مشارکت‌کنندگان استفاده کرد. طی این فرایند کنترل کیفیت، از 7 مشارکت‌کننده درخواست شد تا یادداشت‌ها و نتایج حاصل از داده‌ها را بخوانند و نظر خود را مبنی بر صحت یافته‌های به‌دست‌آمده بیان کنند. برای اطمینان از پایایی ابزار گردآوری داده‌ها و برطرف شدن مشکلات احتمالی پرسشنامه، از آزمون آلفای کرونباخ (85/0) استفاده شد. برای تحلیل داده‌های پژوهش از نرم‌افزار spss استفاده شد. برای تحلیل داده‌های حاصل از مصاحبه نیز از تحلیل محتوا و از نرم‌افزار اکسل استفاده شد. یافته‌ها نشان داد میانگین نهایی قابلیت فهم برچسب‌ها و اصطلاحات بکار رفته در وبگاه، بالای 50 درصد است و نشان‌دهنده وضعیت مطلوبی در درک اصطلاحات و برچسب‌های بکار رفته در وبگاه برای بازنمودن مقوله‌های اطلاعاتی است اما برخی برچسب‌ها نیازمند تغییر و به‌روزرسانی است. برخی اصطلاحات از دید کاربران، قابلیت فهم بالایی ندارند و نیازمند بازنگری هستند ازجمله: «مرور»، «نیم‌نگاه»، «طبقه‌بندی نوعی»، «ثبت منابع»، «ملاحظات حقوقی»، «سایت اصلی»، «متون»، «پیایند» و «مجموعه». دوستانه بودن و کاربرپسندی واژه‌های موجود در وبگاه، ممنوعیت استفاده از واژه‌های تخصصی، پیچیده و مبهم ازجمله خواسته‌های کاربران بود. اصطلاحات و واژگان جدیدی توسط کاربران پیشنهاد شد. استفاده از اصطلاحات تخصصی کتابداری در وبگاه، واژه‌های ناملموس و انتزاعی و نبود توضیحات کافی درباره برچسب‌ها، نبود راهنمای جامع، پرداختن به جزئیات بیشتر، پیچیده جلوه دادن وبگاه و عدم یکدستی در به‌کارگیری واژگان برای مفاهیم مشابه ازجمله مشکلاتی است که باعث می‌شود کاربر تجربه مطلوبی از پیمایش وبگاه نداشته باشد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Users' Perceptions and Interpretations of the Information Labels of the Website's User Interface: A Case Study of the Digital Library of the the National Library and Archives of Iran (NLAI)
نویسنده [English]
- Azam Najafgholinejad
Assistant Professor, National library and archives of I.R. Iran. Tehran
چکیده [English]
Awareness of users' perceptions and interpretations of the information labels of the user interface of digital library of the NLAI. The present study was an applied research with a mixed method. Data were collected through a researcher-made questionnaire, interview, and observation. Through a exploratory method, participants were asked to spend considerable time and in-depth to examine the categories, elements, and labels used in the digital library website and to determine their understanding of the website labels in the online questionnaire in the form of a Likert scale. Then, the semi-structured interview technique was used to study users' perceptions and interpretations of the labels assigned to the elements on the website. The study population included users of the digital library of the NLAI, which was selected in two groups of novice users (clients) and advanced users (librarians) of 20 people (10 novice users and 10 advanced users). In order to validate the research results, Methodological angulation was used to increase the reliability of the research data. During this method, the researcher used several methods to collect data (using interviews with observation, exploratory study, and questionnaire), as well as all research strategies and steps with the necessary documentation at the time of data collection were recorded. Finally, after collecting the data, the researcher used the Member checking method. During this quality control process, the researcher asked the 7 participants to read the notes and the results of the data and express their opinion on the accuracy of the findings. Cronbach's alpha test (0.85) was used to ensure the reliability of the data collection tool and the possible problems of the questionnaire. SPSS software was used to analyze the research data. Content analysis and Excel software were used to analyze the interview data. The results showed that the final average of comprehensibility of labels and terms used in the website is over 50% and indicates a good understanding of the terms and labels used in the website to represent information categories, but some labels need to be changed and updated. Some terms are not very understandable from the users' point of view and need to be revised, such as: "review", "quick look", "typical classification", "source registration", "legal considerations", "main site", "texts", "Periodical" and "Collection". The friendliness and user-friendliness of the words on the website, and the ban on the use of specialized, complex, and ambiguous words were among the demands of the users. New terms and labels were suggested by users. The use of specialized library terminology on the website, intangible and abstract words and lack of sufficient explanations about labels, lack of a comprehensive guide, going into more detail, complications on the website, and inconsistency in the use of words for similar concepts are some of the problems that cause the user does not have a good browsing experience.
کلیدواژه‌ها [English]
- User Interface
- Information Label
- Information Categories
- Digital Library
- National Library and Archives of Iran (NLAI)
- User-Oriented
)