فصلنامه بازیابی دانش و نظام‌های معنایی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

اخبار و اعلانات

اطلاعات آماری نشریه

فرایند پذیرش مقالات

راهنمای نویسندگان

راهنمای نگارش مقاله

راهنمای ارسال مقاله

دریافت فایل ساختار مقالات

دریافت فرم تعهد نامه

دریافت فرم تعارض منافع

روش نگارش فهرست منابع و ماخذ

راهنمای داوران

راهنمای ثبت نام و کار با پابلونز (Publons)

داوران نشریه در سال 1399

داوران نشریه در سال 1400

داوران نشریه در سال 1401

داوران نشریه در سال 1402

ترسیم نقشه علمی مقالات منتشر شده در حوزه امام رضا (ع)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

2 دانشیار، گروه علوم تربیتی، واحد یادگار امام خمینی (ره) شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

هدف اصلی پژوهش حاضر، ترسیم شبکه علمی مقالات پژوهشی حوزه موضوعی امام رضا (ع) بود. پژوهش حاضر با رویکرد علم‌سنجی و با استفاده از تحلیل هم‌رخدادی واژگان و روش تحلیل شبکه‌ای به بررسی و شناسایی روابط مفهومی میان آثار پژوهشی منتشر شده در موضوع امام رضا (ع) انجام شد. با بررسی‌های جامع صورت گرفته درنهایت 1305 مقاله به محوریت امام رضا (ع) شناسایی و مورد تحلیل قرار گرفت. اطلاعات توصیفی گردآوری شده با استفاده از سیاهه وارسی، جهت یکدست‌سازی و ترسیم نمودارها وارد نرم‌افزار اکسل شدند. جهت تهیه ماتریس‌های متقارن برای ترسیم نقشه‌های هم‌رخدادی از نرم‌افزار راورماتریس استفاده شد. ماتریس‌ها برای محاسبات سنجه‌های مرکزیت درجه و بینیت وارد نرم‌افزار یوسی‌آی.نت شدند. به‌منظور مصورسازی نقشه‌ها نیز از نرم‌افزار وی‌اُاِس‌ویوور استفاده گردید. یافته‌های پژوهش نشان داد که نویسندگانی مانند خلیل بیگ‌زاده و زهرا قاسم‌نژاد در رتبه نخست پرکارترین نویسندگان قرار دارند. دانشگاه فردوسی مشهد نیز در رتبه اول مشارکت در انتشار مقالات با موضوع امام رضا (ع) قرار دارد. علاوه بر این، پژوهشگرانی که دارای رتبه علمی استادیاری هستند بیشترین مشارکت را در انتشار مقاله داشته‌­اند. رشته زبان و ادبیات فارسی نیز فعال‌­ترین پژوهشگران را در انتشار مقاله دارد. نویسندگانی مانند منصوره فصیح‌رامندی، حسین بهروان، و سیدابراهیم مرتضوی به دلیل داشتن بیشترین میزان مرکزیت بینیت از توانایی بالایی برای انتقال اطلاعات و دانش در شبکه برخوردارند. رشته‌های علمی مانند علوم تربیتی، پژوهش اجتماعی، و دین­‌پژوهی با داشتن بیشترین میزان مرکزیت درجه از محبوب‌ترین رشته‌­ها در شبکه همکاری بین­‌رشته‌­ای هستند. همچنین دانشگاه‌هایی مانند علوم انتظامی امین، پیام‌نور، و دانشگاه آزاد اسلامی مشهد از محبوب‌­ترین سازمان­های فعال در شبکه همکاری میان مؤسسات علمی حامی انتشار مقالات هستند. واژگانی مانند امام، گونه­‌شناسی حدیث، و عقاید اسلامی از محبوب‌ترین واژگان در مقالات هستند. نتایج پژوهش در حوزه موضوعی امام رضا (ع) به دلیل ویژگی‌های بارز شخصیتی، علمی، فرهنگی و مذهبی ایشان نشان داد که این موضوع مورد توجه جدی پژوهشگران به ویژه پژوهشگران حوزه شخصیت و فرهنگ قرار دارد. تحلیل انجام گرفته در مقالات نیز نشان داد که حوزویان و پژوهشگران دینی در این زمینه کم‌تر فعال هستند و مؤسسات کاملاً مرتبط کم‌تر به انتشار مقالات و حمایت از انتشار آن‌ها همت گماشته‌اند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Drawing a Scientific Map of Published Papers in the Field of Imam Reza (AS)

نویسندگان [English]

  • Mehdi Alipour Hafezi 1
  • Dariush Matlabi 2

1 Assistant Professor, Department of Information Science and Epistemology, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran

2 Associate Professor of Education Dept. of Yadegar-e Emam Khomeini (RAH) Shahre Rey, Islamic Azad University, Tehran, Iran

چکیده [English]

The main purpose was to draw a scientific network of research articles on the subject area of Imam Reza. The study was conducted with co-occurrence analysis of words and network analysis technique to identify the conceptual relationships between published papers on the subject of Imam Reza. 1305 articles focusing on Imam Reza were analyzed by comprehensive studies. Descriptive data were entered into Excel software to standardize and draw graphs. Ravromatrix was used to prepare symmetric matrices to draw coherent maps. The matrices were entered into the UCINet to calculate the degree of centrality of degree. VOSViewer software was also used to illustrate the maps. The research findings showed that writers such as Khalil Beigzadeh and Zahra Ghasemnejad are among the most prolific writers. The Ferdowsi University of Mashhad is also in the first rank of participation in publishing articles on the subject of Imam Reza. Researchers with the academic rank of assistant professor have been most involved in publishing the article. The field of Persian language and literature has the most active researchers in publishing articles. Authors such as Mansoureh Fassih-Ramandi, and Hossein Behravan, have a high ability to transfer information and knowledge in the network. Scientific disciplines such as educational sciences, and social research, are among the most popular disciplines in the interdisciplinary collaboration network with the highest degree of degree centrality. Universities such as Amin Law Enforcement Sciences, and Payame Noor, are among the most popular organizations active in the network of cooperation between scientific institutions supporting the publication of articles.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imam Reza (AS)
  • Articles
  • Universities
  • Scientific Fields
  • Researchers
مراجع
اصنافی، امیررضا. (1393). میزان مقالات تولیدی با عنوان «شیعه»؛ در پایگاه وب او ساینس طی سال های 1974-2014 م. ره آورد نور، 47: 58-61.
تیرگر، آرام؛ آقالری، زهرا و فرج‌زاده آلان، داود. ( الف1396). بررسی میزان بهره‌گیری از قرآن و نهج‌البلاغه در مقالات علمی- پژوهشی فارسی در دانشگاه‌های علوم پزشکی. پژوهش در دین و سلامت، 5(2): 69-76.
تیرگر، آرام؛ آقالری، زهرا و فرج‌زاده آلان، داود. (ب 1396). میزان بهره‌گیری از قرآن و نهج‌البلاغه در مقاله‌های انگلیسی زبان دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران طی سال 2014 میلادی. پژوهش در دین و سلامت، 4(1): 55-65.
خاصه، علی اکبر؛ صادقی، سعید؛ عزتی، ابراهیم و غفاری، سعید. (1395). بررسی جایگاه مطالعات قرآنی در تولید علم جهانی با استفاده از فنون علم‌سنجی. فصلنامه مطالعات قرآنی، 7(28): 47-69.
خداپناه، تهمینه. (1396). نگاشت شبکه‌های هم‌تألیفی بروندادهای علمی حوزه قرآنی در پایگاه‌های اطلاعاتی وب اوساینس و اسکوپوس. پایان نامه کارشناس ارشد کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز.
راچمنی، اکرم؛ نوکاریزی، محسن و شریف، عاطفه. (1397). وضعیت کمی تولید پایان‌نامه‌ها و رساله‌های حوزه علوم انسانی با رویکرد اسلامی در دانشگاه فردوسی مشهد طی سال‌های 1363- 1393. پژوهش نامه علم سنجی، 4(8): 161-183.
زنگیشه، الهه؛ سهیلی، فرامرز و احمدی، حمید. (1394). تحلیل استنادی و هم‌نویسندگی پژوهشگران حوزه‏ اسلام و علوم قرآنی در وبگاه علوم میان سال‏های 1993 تا 2012 و ترسیم ساختار علمی این حوزه. پژوهش نامه علم سنجی، 1(1): 21-38.
شرفی، علی؛ شقاقی، علی و پاشنگ، محمدرضا. (1398). تحلیل علم‌سنجی تولیدات علمی در حوزه تمدن اسلامی. علوم و فنون مدیریت اطلاعات، 5(3): 33-65.
علیپورحافظی، مهدی و مطلبی، داریوش. (1401). تحلیل محتوای فصلنامه فرهنگ رضوی. فصلنامه فرهنگ رضوی، 10(37): 57-92.
قاضی‌زاده، حمید؛ سهیلی، فرامرز و خاصه، علی اکبر. (1397). ترسیم ساختار دانش در پژوهش‌های علوم قرآن و حدیث ایران با استفاده از تحلیل هم‌واژگانی. پژوهش نامه علم سنجی، 4(8)، 101-122.
کریمی، رضا. (1389). بررسی تحلیلی انتشارات علمی تولید شده در حوزه اسلام پایگاه (ISI) Web Of Science. مطالعات قرآن و حدیث سفینه، 28(23)، 128–150.
الله اکبری، علی و عابدی، احمد. (1395). تحلیل استنادی و ترسیم شبکه هم تالیفی مجله مطالعات تاریخی جهان اسلام. مطالعات تاریخی جهان اسلام، 4(7): 7-30.
محمدی، مهدی؛ حسن خانی، معصومه و امید، معصومه. (1396). تحلیل محتوای مقاله‌های دوفصلنامه «تربیت اسلامی» در سال‌های 1384−1394. فصلنامه علمی تربیت اسلامی، 12(24)، 151-167.
مفید، محمد بن نعمان. (1413ق). الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم: کنگره شیخ مفید.
موسوی چلک، افشین؛ سهیلی، فرامرز و خاصه، علی اکبر. (1396). رابطۀ بین نفوذ اجتماعی و بهره‌وری و کارآیی در شبکه اجتماعی هم‌نویسندگی پژوهشگران علوم قرآن و حدیث ایران. کتابداری و اطلاع‌رسانی، 20(3)،50-74.
میرحق‌جو لنگرودی، سعیده. (1392). تحلیل علم سنجی مجله «مطالعات قرآنی». فصلنامه مطالعات قرآنی، 4(16)، 141-155.
وصفی، محمدرضا؛ محمدیان، سجاد و بامیر، موسی. (1393). تحلیل ساختار فکری و متن‌‌کاوی بروندادهای علمی حوزۀ علوم سیاسی، با موضوع اسلام. فصلنامه پژوهش‌های سیاسی جهان اسلام، ۴(۱)، ۱۲۳-140.
Husain, S., Zafar, M., & Ullah, R. (2020). Ramadan and public health: a bibliometric analysis of top cited articles from 2004 to 2019. Journal of infection and public health 13(2): 275-280.
Noori, R., & Farashbandi, F. Z. (2012). Evaluating the Performance of Muslim Researchers in Publishing Holy Quran Related Articles in Medical Sciences in Scopus Databases. Quran and Medicine 1(4): 108-112.
Sadeghian, N. (2018). Qur'anic Studies based on Web of Science. International Journal of Information Science and Management (IJISM) 16(2): 79-89.
Şenel, E. (2018). Health and Religions: a bibliometric analysis of health literature related to Abrahamic Religions between 1975 and 2017. Journal of religion and health 57(5): 1996-2012.
Şenel, E., & Demir, E. (2018). Bibliometric and scientometric analysis of the articles published in the journal of religion and health between 1975 and 2016. Journal of religion and health 57(4): 1473-1482.
Alipourhafezi, Mehdi; Motalebi, Darioush. (2022). Analysis of the content of Farhang Razavi Quarterly. Farhang Razavi Quarterly 10(37): 57-92. [in Persian].
Allah Akbari, Ali; Abedi, Ahmad. (2015). Citation analysis and network drawing of co-authorship of the Journal of Historical Studies of the Islamic World. Historical Studies of the Islamic World 4(7): 7-30. [in Persian].
Asnafi, Amirreza. (2014). The number of articles produced with the title "Shia" in the Web of Science database during the years 1974-2014 AD. Rahavard-e Noor, 47: 58-61. [In Persian].
Ghazizadeh, Hamid; Soheili, Faramarz; Khaseh, Ali Akbar. (2017). Mapping the structure of knowledge in the researches of Quranic and hadith sciences in Iran using synonym analysis. Journal of Scientific Research 4(8): 101-122. [In Persian].
Karimi, Reza. (1389). Analytical review of scientific publications produced in the domain of Islam (ISI) Web Of Science. Studies of Qur'an and Hadith Safineh 28(23): 128-150. [In Persian].
Khaseh, Ali Akbar; Sadeghi, Saeed; Ezzati, Ebrahim; and Ghaffari, Saeed. (2015). Investigating the position of Quranic studies in the production of global science using scientometric techniques. Quarterly Journal of Quranic Studies 7(28): 47-69. [In Persian].
Khodapanah, Tehmineh. (2016). Mapping the co-authorship networks of scientific outputs of the Qur'anic field in the databases of Web-Oscience and Scopus. Master's Thesis of Medical Librarianship and Information, Tabriz University of Medical Sciences. [In Persian].
Mirhaqjo Langroudi, Saeeda. (2012). Scientometric analysis of "Quranic studies" magazine. Quarterly Journal of Quranic Studies 4(16): 141-155. [In Persian].
Mohammadi, Mahdi; Hassan Khani, Masoumeh; Omid, Masoumeh. (2016). Analysis of the content of the articles of the bi-quarterly magazine "Islamic Education" in the years 1384-1394". Scientific Quarterly Journal of Islamic Education 12(24): 151-167. [In Persian].
Mousavi Chalek, Afshin; Soheili, Faramarz; Khaseh, Ali Akbar. (2016). The relationship between social influence and productivity and efficiency in the co-authorship social network of researchers of Quran and Hadith sciences in Iran. Library and Information Sciences 20(3): 50-74. [In Persian].
Mufid, Muhammad bin Nu'man. (1992). Al-Arshad fi Marafah Hajjullah Ali Al-Abad, Qom: Congress of Sheikh Mofid. [In Persian].
Rachmani, Akram; Nokarizi, Mohsen; Sharif, Atefeh. (2017). Quantitative status of theses and theses production in the field of humanities with an Islamic approach in Ferdowsi University of Mashhad during the years 1363-1393. Journal of Scientific Research 4(8): 161-183. [In Persian].
Sharafi, Ali; Shaghaghi, Ali; Pashang, Mohammad Reza. (2018). Scientometric analysis of scientific productions in the field of Islamic civilization. Information Management Sciences and Techniques 5(3): 33-65. [In Persian].
Tirgar, Aram; Aghalari, Zahra; Farajzadeh Alan, Davoud. (2017). Investigation of the use of Quran and Nahj al-Balagha in Persian scientific-research articles in universities of medical sciences. Research in religion and health 5(2): 69-76. [In Persian].
Tirgar, Aram; Aghalari, Zahra; Farajzadeh Alan, Davoud. (b. 2016). The level of use of Quran and Nahj al-Balagha in English language articles of Iranian medical sciences universities during 2014. Research in religion and health 4(1): 55-65. [In Persian].
Vasfi, Mohammad Reza; Mohammadian, Sajjad; Bamir, Musa. (2013). Analysis of intellectual structure and text analysis of scientific outputs in the field of political science, with the subject of Islam. Islamic World Political Research Quarterly 4(1): 140-123. [In Persian].
Zangisheh, Elaheh; Soheili, Faramarz; and Ahmadi, Hamid. (2014). Analysis of citations and co-authorship of researchers in the field of Islam and Qur'anic sciences in the science website between 1993 and 2012 and drawing the scientific structure of this field. Journal of Scientific Research 1(1): 21-38. [In Persian].
فصلنامه بازیابی دانش و نظام‌های معنایی
دوره 9، شماره 32 - شماره پیاپی 32
مهر 1401
صفحه 35-68
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار