نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، علم اطلاعات و دانش شناسی، پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک)، تهران، ایران

2 کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی، کتابخانه مرکزی دانشگاه شاهد، تهران، ایران

3 استادیار، گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

هدف: هدف مقاله حاضر شناسایی وضعیت پژوهش‏ های علم اطلاعات و دانش‏ شناسی ازنظر موضوع، سال انتشار و شکاف موضوعی در دانشگاه ‏های دولتی ایران بود. روش‏ شناسی: برای وصول به هدف مذکور از روش پژوهش پیمایش توصیفی و تحلیل محتوا استفاده شده است. جامعه پژوهش حاضر شامل 1120 عنوان گزارش پژوهش (پایان‏نامه‏ ها و مقاله‏ های) موجود در 13 دانشگاه دولتی ایران بین سال‏ های 1383-1392 بود که 749 عنوان از این پژوهش‏ها مربوط به پایان‌امه‏های کارشناسی ارشد و دکتری علم اطلاعات و دانش‏شناسی و 371 عنوان از آن‌ها مربوط به مقاله‏های منتشرشده توسط محققان علم اطلاعات و دانش‏شناسی ایران در پایگاه اطلاعاتی سایمگو بود. طبقه‎بندی موضوعی پژوهش‏ ها با استفاده از 7 رده اصلی و 18 رده فرعی بر مبنای نظام طبقه‎بندی لیستا (LISTA) انجام‌شده و برای گردآوری اطلاعات نیز از سیاهه وارسی پژوهشگر ساخته استفاده شده است. در انتها داده‌های طبقه‌بندی‌شده مورد تحلیل قرارگرفته و با استفاده از نمودارها و جداول توصیف‌شده‌اند. یافته‏ ها: یافته‌ها نشان دادند که موضوعات فناوری اطلاعات، کتابداری، بازیابی اطلاعات، کتاب‌سنجی، مدیریت اطلاعات، منابع اطلاعاتی چاپی و الکترونیکی و فهرست‌نویسی و رده‎بندی بیشترین محورهای موضوعی هستند که در پایان‌نامه‌ها و مقالات محققان علم اطلاعات و دانش‏شناسی موردمطالعه قرار گرفته‏اند. نتیجه گیری: در پایان‏ نامه‏ ها و مقالات علم اطلاعات و دانش‏ شناسی ایران به موضوعاتی مانند منابع اطلاعاتی، هستی‌شناسی، وب معنایی، جستجو معنایی، دولت الکترونیکی، مدیریت منابع اطلاعات، نوآوری دانش، اشتراک دانش، سازمان‌دهی دانش، شبکه، خدمات اطلاعاتی و کتابخانه‌های دیجیتال کمتر پرداخته شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Trend study of KIS research studies in Iranian Public Universities

نویسندگان [English]

  • Mehdi Alipour-Hafezi 1
  • Ali Sharafi 2
  • Ali Jalali 3

1 Assistant Professor,, Knowledge and Information Science, Iranian Research Institute for Information Science and Technology (IRANDOC),, Tehran, Iran

2 M.A. in Knowledge and Information Science, Central library of Shahed University,, Tehran, Iran

3 Assistant Professor, Knowledge and Information Science,, Allame Tabatabaei University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Purpose: The aim of this study is to identify trends of KIS research studies by their subject matter and year of publication as well as their subject gap in Iranian public universities. methodology: Descriptive survey method along with content analysis has been used in this study. Statistical population contains 1120 researches that 749 dissertations of these are related to theses in the Iranian Public Universities in the KIS field and 371 articles indexed by Iranian KIS researchers in the Simago database during 2004-2013. In fact 7 main categories and 18 subcategories were assigned for content analysis of researches according to LISTA category schema. Researcher-made checklist is used to collect data and collected data were categorized by mentioned schema. Finally classified data were analyzed and presented by using figures and tables.Findings and Results: Findings and Results showed that library studies, Information Retrieval, Bibliometrics, printed and electronic information source, cataloging and classification, information technology, and information management categories are more considered subjects in Iranian public university studies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Research Subjects
  • Knowledge and Information Science
  • public universities
  • Simago Database
  • Theses
  • Articles
آذرانفر، جوانه (1385). تحلیلمحتوایپایان‏نامه‏هایتحصیلاتتکمیلیرشتهعلم اطلاعات و دانش‏شناسیفارغ‌التحصیلانداخلکشوروفارغ‌التحصیلانخارجازکشورموجوددرپایگاه‌هایاطلاعاتیمرکزاطلاعاتومدارکعلمیایراندرسال‌های 1378-1382. پایان‏نامه کارشناسی ارشد کتابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، تهران.
حسین پناه، علی (1386). بررسیگرایشموضوعیوروشپژوهشپایان‏نامه‏هایکارشناسیارشدکتابداری و اطلاع‏رسانیدانشگاه‌هایدولتیشهرتهرانازسال 1379-1385. پایان‏نامه کارشناسی ارشد کتابداری، دانشگاه تهران، تهران.
خاصه، علی‌اکبر (1391). تحلیل محتوای تولیدات کتابداری ایران در پایگاه Web of Science: در کجای کتابداری جهان قرار داریم؟. فصلنامه کتابداری و اطلاع‏رسانی، 15 (3)، 145-170.
سلک، محسن؛ بزرگی، اشرف السادات (1389). تحلیل محتوای مقالات منتشرشده در دو نشریه فصلنامه "کتابداری و اطلاع‌رسانی" و "فصلنامه کتاب" در سال‏های 1385 و 1386. فصلنامه دانش‏شناسی، 10، 25-40.
سیدین، سید مهرداد؛ باب‌الحوائجی، فهیمه (1388). تحلیل محتوای پایان‏نامه‏های کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع‏رسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحدهای تهران شمال، علوم و تحقیقات تهران، علوم و تحقیقات اهواز و همدان در سال‌های 1372- 1386. پیامکتابخانه، 15(1)، 95-121.
علی‏پور، امید؛ خاصه علی‌اکبر (1390). تحلیل محتوای کارگاه­ها و همایش­های انجمن کتابداری و اطلاع­رسانی ایران دوره سوم: سال‏های 1388-1386. فصلنامه کتابداری و اطلاع‏رسانی، 14 (4)، 9-35.
لوننبرگ، فردریک؛ آیربی، بورلی (1393). روش‌شناسی تحقیق و نگارش پایان‌نامه در علوم اجتماعی، رفتاری و مدیریت: چگونه یک پایان‌نامه یا رساله موفق بنویسیم. (وجه الله قربانی زاده، سید محمدتقی حسنی مرام، مترجمان). تهران: انتشارات بازتاب.
محسن زاده کواریم، افسانه (1381). تعیینتجربیمعادلهفرایندزیستموضوعاتوروش‌هایپژوهشپایان‏نامه‏هایعلومکتابداریواطلاع‏رسانیایرانتاپایانسال 1381. پایان‏نامه کارشناسی ارشد کتابداری، دانشگاه تهران، تهران.
Abdoulaye, K. (2002). Research trends in library and information science at the International Islamic University Malaysia. Library Review, 51(1), 32-37.
Aliyu, Y. & Abba, T. (2009). Analytical Study of Master of Library Science Dissertations at the University of Maiduguri, Nigeria. Library Philosophy & Practice, 11(1), 1-6.
Sugimoto, C. R., Li, D., Russell, T. G., Finlay, S. C., & Ding, Y. (2011). The shifting sands of disciplinary development: Analyzing North American Library and Information Science dissertations using latent Dirichlet allocation. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 62(1), 185-204.
Chandrashekara, M. & Ramasesh, C. P. (2009). Library and Information Science Research in India. Asia- Pacific Conference on Library & Information Education & Practice,530-537.
Gupta, D. K., & Bhardwaj, K. (2010). Library management research in Indian universities. Annals of library and information studies, 57(4), 333-338.
Lokhande, R. S. (2013). Content Analysis of Open Access LIS Journal “ALIS” (2002 - 2011). International Journal of Information Dissemination and Technalogy, [online]. Available: http://eprints.rclis.org/18283/1/Content%20Analysis%20of%20Open%20Access%20LIS%20Journal%20%27ALIS%27%202002-2011.pdf (accessed 10 June 2014).
Mittal, R. (2011). Library and information science research trends in India. Annals of Library and Information Studies, 58(4), 319-325.
Rana, R. (2011). Research trends in library and information science in India with a focus on Panjab University, Chandigarh. The International Information & Library Review, 43(1), 23-42.
Zong, Q. J., Shen, H. Z., Yuan, Q. J., Hu, X. W., Hou, Z. P., & Deng, S. G. (2013). Doctoral dissertations of Library and Information Science in China: A co-word analysis. Scientometrics, 94(2), 781-799.