نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• پرویز قراگوزلی ¹
• زهره میرحسینی ²
• زهرا اباذری ³

¹ رئیس گروه ارزیابی و کنترل کیفیت محصولات غیر مکتوب

² گروه علم اطلاعات و دانش شناسی

³ دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، تهران، ایران

چکیده

اصطلاحنامه‌ها از ابزارهای بازنمون اطلاعات معنایی هستند و مفاهیم، اصطلاحات و روابط میان آن‌ها را فراهم می‌سازند. از این رو پژوهش حاضر با هدف ایجاد سیاهه‌ای از کلمات اصلی کتاب‌های درسی فارسی شش پایه دوره ابتدایی انجام پذیرفت.
روش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش ترکیبی از تحلیل محتوا با رویکرد تحلیل هم‌واژگانی در طراحی اصطلاح‌نامه می‌باشد. جامعه‌ ‌ آماری این پژوهش به ترتیب شامل 10 نفر خبره این حوزه براساس نمونه‌گیری هدفمند؛ و همچنین 6 کتاب فارسی مقطع ابتدایی هستند. 240 نفر از کارشناسان سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وزارت آموزش‌و‌پرورش نیز با نمونه آماری 148 نفر مبتنی بر جدول مورگان مورد پرسش در خصوص تعیین تگهای و اصطلاحات کتاب‌های درسی قرار گرفتند. با استخراج مفاهیم اصلی، تعیین سلسله‌مراتب و روابط میان کلمات با استخراج از کتاب‌های درسی دوره ابتدایی انجام و استانداردسازی به کمک نرم افزار راورماتریکس انجام گرفت. در نتیجه این پژوهش کلمات پرتکرار استفاده شده از سوی کاربران و نیز با نگاه صاحبنظران تعداد 631 کلمه اصلی کتاب‌های درسی استخراج گردید. استفاده از این روش در تکمیل فرآیند تدوین کتاب‌های درسی دوره ابتدایی و نظام‌مند کردن آن برای دسترسی دانش‌آموزان و معلمان به منابع و همچنین تسهیل در ذخیره و بازیابی اطلاعات کاربران عام کارایی دارد.

کلیدواژه‌ها

• اصطلاحنامه"
• "نمایه‌سازی"
• "کتاب‌های درسی"
• "آموزش و پرورش"
• "واژگان مهار شده

موضوعات

• تحلیل متن و دانش‌کاوی

عنوان مقاله [English]

Creating a specialized thesaurus of textbooks using folksonomy

نویسندگان [English]

• parviz gharagozli ¹
• zohre mirhosseini ²
• Zahra Abazari ³

¹ o . e . r . p

² Associate professor, information sciences department

³ Islamic Azad University-Tehran North Branch.Tehran. Iran

چکیده [English]

Thesauruses are tools for representing semantic information and provide concepts, terms and relationships between them. Therefore, the present study was conducted with the aim of creating a list of the main words of Persian textbooks for the six grades of elementary school. The current research is a combination of content analysis and synonym analysis approach in the design of thesaurus in terms of practical purpose and method. The statistical population of this research includes 10 experts in this field based on targeted sampling; and also 6 Persian books are elementary level, 240 experts from the Educational Research and Planning Organization of the Ministry of Education were also asked about the determination of tags and terms in textbooks with a statistical sample of 148 people based on Morgan's table. By extracting the main concepts, determining the hierarchies and relationships between words by extracting them from elementary course textbooks, and standardization was done with the help of Raver matrix software. As a result of this research, 631 main words of textbooks were extracted from the most frequently used words by users and also by experts. The use of this method is effective in completing the process of compiling elementary school textbooks and making it systematic for students and teachers to access resources and also to facilitate the storage and retrieval of information for general users.

کلیدواژه‌ها [English]

• thesaurus"
• "Indexing"
• "educational books"
• "Folksonomy":"Information retrieval,