نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

2 استاد، گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه خوارزمی ( تربیت معلم )، تهران، ایران

3 دانشیار، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات، تهران، ایران

4 دانشیار، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، تهران، ایران

چکیده

هدف: این پژوهش باهدف بررسی وضعیت مؤلفه‌های گردآوری، سازمان‌دهی و اشاعه اطلاعات نسخ خطی، در بخش‌های نسخ خطی کتابخانه‌‌های ایران بر اساس مؤلفه‌‌های مدیریت دانش انجام‌شده است. روش تحقیق: در این پژوهش از روش ترکیبی (کمی و کیفی) همزمان استفاده‌شده است. جامعه پژوهش را کلیه بخش‌‌های نسخ خطی در کتابخانه‌های سطح کشور که دارای بخش نسخ خطی و کارمند بوده‌اند، شامل 44 کتابخانه در سطح ایران، تشکیل داده است که با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته، موردبررسی قرارگرفته و پس از جمع‌آوری اطلاعات با استفاده از نرم‌افزار آماری spss تحلیل‌شده است. یافته‌‌ها: نشان می‌دهد که میانگین به‌دست‌آمده از مؤلفه‌‌های گردآوری نسخ خطی 92/37 از 45، سازمان‌دهی نسخ خطی 90/28 از 33، اشاعه اطلاعات نسخ خطی 11/36 از 57، از میانگین مقایسه شده در سطح کم‌تر و پایین‌تری قرار دارند. نتایج: نشان‌دهنده رعایت کم مدیریت دانش در بخش‌های نسخ خطی در کتابخانه‌‌های ایران در مؤلفه‌‌های موردبررسی است. پاسخ‌دهندگان به پرسشنامه و شرکت‌کنندگان در مصاحبه جملگی بر تهیه دستورالعمل یکسان و وحدت رویه در مؤلفه‌‌های گردآوری، سازمان‌دهی اطلاعات نسخ خطی و اشاعه اطلاعات تأکید داشتند و اجرای مدیریت دانش و استفاده از مدل‌های آن را ضروری دانستند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Survey of Knowledge Management in Principles of Acquisition, Organization and Distribution of Information in Manuscripts Departments in Iran by Presenting a Model

نویسندگان [English]

  • Elaheh Rohidel 1
  • Nosrat Riahi Nia 2
  • Fahimeh Babalhavaeji 3
  • Zahra Abazari 4

1 PhD in library and information science, Islamic Azad University, Tehran, Iran

2 Professor, Department of Knowledge and Information Science, Kharazmi University, Tehran, Iran

3 Associate Professor, Department of Knowledge and Information Science, Islamic Azad university- Science and Research Branch. Tehran. Iran

4 Associate Professor, Department of Knowledge and Information Science, Islamic Azad University-Tehran North Branch.Tehran. Iran

چکیده [English]

This research has been carried out with a view to surveying the status of data-collection components, organization and dissemination of manuscripts information at the manuscripts section of Iran’s libraries, according to the components of knowledge management. Methodology: The method applied to this research has been a blend of simultaneously qualitative and quantitative ones. The research community is composed of all manuscript departments of Iran’s libraries exactly 44 libraries in all over Iran .and it has been based on questionnaires designed by the research and analyzed using the SPSS statistical software after data collection. Conclusion: The compliance with knowledge management at manuscript departments of Iran’s libraries is inadequate. The respondents of the questionnaires and the interviewed candidates all emphasized the development of a unified guideline and solidarity between collection components, organization of manuscript’s information and the dissemination of that information, furthermore they found the implementation of knowledge management and the application of its models most necessary and essential.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Iran’s Libraries
  • Models
  • Knowledge Management
  • Manuscripts
پریرخ، مهری. (1382). مدیریت دانش: ابزاری برای ایجاد تحول در مدیریت کتابخانه‌ها. فصلنامه کتاب، (56): 112-126.
حسن‌زاده، محمد (1383). نقش کتابداران و اطلاع‌رسانان در مدیریت دانش سازمان‌ها (با نگاهی به سرفصل‌های مقاطع سه‌گانه علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران). فصلنامه کتاب، 15(59)، ص 101-113.
حسن‌زاده، محمد (1385). بررسی عوامل زیرساختی مدیریت دانش در دولت جمهوری اسلامی ایران. پایان‌نامه دکتری. دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد.
------------(1384). مدیریت اطلاعات و مدیریت دانش: تفاوت‌ها و تشابه‌ها. مجله اطلاع‌شناسی. 5-6(10)، ص 7-22.
خوانساری، جیران (1384). بررسی وضعیت مدیریت دانش در کتابخانه‌‌های تخصصی امور برق وزارت نیرو و ارائه الگوی پیشنهادی پایان‌نامه دکتری. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران.
خوشبخت، ملیکا (1388). بررسی پراکندگی داده‌‌های کتابشناختی در عناصر بانک نسخ خطی خانه کتاب و. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
روحی دل، الهه (1373). فهرست نسخه‌های عکسی کتابخانه موزه بریتانیا موجود در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد نسخه‌‌های خطی. دانشگاه تهران، تهران.
روحی دل، الهه (1385). طرح تدوین اصطلاح‌نامه نسخه‌شناسی در ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، تهران.
شریفیان، فریدون (1387). چیستی، خاستگاه‌ها و مبانی نظری پژوهش ترکیبی. فصلنامه پژوهش‌های تربیتی و روان‌شناختی. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه اصفهان. 4(1)، ص 81-108.
غلامحسین زاده خبیصی٬ زهره (1384). بررسی میزان بهره‌گیری از فن‌آوری اطلاعات در ذخیره و بازیابی نسخ خطی در کتابخانه‌‌های ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران. گز نی، علی (1384، 1 و 2 آذر). فرایند تعیین راهبرد دانش سازمانی در نظام‌های مدیریت دانایی. مقاله ارائه‌شده در پنجمین همایش مراکز تحقیق و توسعه صنایع و معادن، تهران.
مطلبی، داریوش (1389). فناوری اطلاعات در خدمت نسخه‌‌های خطی (یادداشت سردبیر). کلیات کتاب ماه، 13(12)، ص 2-3.
نازی، ایوب (1389). بررسی وضعیت فهرست‌نویسی نسخ خطی در ایران و ارائه الگوی مناسب. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
نشاط، نرگس (1382). مدیرت دانش (یادداشت سردبیر). اطلاع‌شناسی 1(1)، ص 3-7.
نصر، احمدرضا؛ شریفیان، فیروز (1386). رویکردهای کمی، کیفی و ترکیبی در پژوهش‌های تربیتی. فصلنامه حوزه و دانشگاه. 13(52)، ص 7-24.
یار محمدی، کبرا (1389). بررسی فهرست‌نویسی کتب چاپ سنگی ایران و ارائه الگویی مناسب. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی. واحد علوم و تحقیقات، تهران.
یزدان نیا، رضیه (1389). تحلیل محتوای خط‌مشی دسترسی و ارائه خدمات بخش نسخه‌‌های خطی کتابخانه‌‌های کشور و ارائه راهکار. پایان‌نامه کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع‌رسانی. دانشگاه الزهرا، تهران.
Abdelhamid Boujdad,M.& Nieuwenhuysen,P.(2010). Digital access to cultural heritage material: case of the morocan manuscripts. Collection Building, 29(4), pp, 137-141.
King, N. (1999). Knowledge management applying manufacturing theory in knowledge-based industries. Management Accounting, 77(3), pp.397-416.
Londhe. N.L..Sanjay, K.D, Suresh, K.P. (2011). Development of a digital library of manuscripts: A case study at the University of Pune, India.electronic library and information systems. 45(2), pp.135-148.McGown, Kathleen A.(2000) .Knowledge Management in the Twentyfirst Century: The Role of the Academic librarian. Thesis for phd degree, University of ST. Thomas (ST.Paul).
Newcomb. T, (1999). knowledge management: New wisdom or passing fad? journal of knowledge management, 3(4).
Perez. E.. (1999). Knowledge management in Library. Database22(2), pp. 75-84.
Russell. B.M. (2004).Special Collections cataloging at a Crossroads:A survey of ARL Libraries.The journal of Academic Librarianship. 30(4), pp.294-303.