نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع‌رسانی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران

3 استادیار، گروه کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

هدف: مقاله حاضر با هدف جنبه­ی بافت­مدارانه در طراحی و ایجاد پروفایل کاربردی فراداده­ای متناسب با نیازهای بومی محیط اطلاعاتی مرتبط و تأثیر آن بر توسعه­ی وب معنایی تدوین شده است. روش‌شناسی: به منظور نیل به هدف مقاله، از رویکرد تحلیلی برای کشف رابطه میان نگرش مبنای طراحی پروفایل کاربردی فراداده‌ای با فرایند تولید معنا که زمینه را برای تحقق وب معنایی فراهم می‌سازد، استفاده شده است. بدین منظور، تبیین مفهوم بافت و چگونگی شکل‌گیری آن، توصیف تولید معنا به دلیل ارتباط میان مفاهیم در بافت‌های اطلاعاتی خاص با تاکید بر وب معنایی،  جایگاه پروفایل کاربردی فراداده‌ای در نسل جدید وب، و نقش آنها در تولید معنا به دلیل توجه به بافت‌های اطلاعاتی و ایجاد داده‌های ساختارمند (فراداده) برای توصیف و مدیریت نظام‌مند اشیای محتوایی وب تحلیل می‌گردد. یافته‌ها: هر بافت اطلاعاتی دارای ویژگی‌های خاصی است که باید در طراحی ابزارها، استانداردها، و سیستم‌های اطلاعاتی مرتبط با آن بافت مد نظر قرار گیرد. طراحی پروفایل کاربردی فراداده‌ای بر اساس نیازها و اهدافی که بافت اطلاعاتی هدف برای بهره‌مندی از فراداده دنبال می‌کند، و همخوانی انتخاب و تعریف (یا بازتعریف) عناصر فراداده‌ای و روابط میان آنها از جنبه معناشناختی با ویژگی‌های بومی بافت اطلاعاتی مرتبط، بازنمون معانی بافت مورد نظر را در پی خواهد داشت. این مهم افزون بر افزایش کاربردپذیری فراداده در آن بافت، دسترسی معنادار به داده‌ها را در بستر محیط‌های اطلاعاتی  فراهم می‌نماید. به عبارت دیگر، پیوند میان داده‌ها از طریق فراداده‌ها آن هم بر پایه ویژگی‌های بومی یک بافت اطلاعاتی، موجب بازنمون دانش خواهد شد. نتیجه‌گیری: در پایان، مقاله نتیجه می‌گیرد، همراستایی و همخوانی نگرش مبنای گسترش پروفایل‌های کاربردی فراداده‌ای و وب معنایی با یکدیگر، و تاکید هر دو بر ارائه داده‌های ساختارمند و ارتباط میان داده‌ها به منظور تولید معنا، بیانگر کارآمدی و تاثیر پروفایل‌های کاربردی فراداده‌ای در تحقق و توسعه وب معنایی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Context-oriented Approach in Designing Metadata Application Profile and Developing the Semantic Web

نویسندگان [English]

  • Mehdi Taheri 1
  • Nahid Gavili 2
  • Maryam Shekofte 3
  • Maryam Kazerani 3

1 Assistant Professor, Knowledge and Information Science Department, Allameh Tabataba'I University, Tehran, Iran

2 M. A. Student of Medical Librarianship and Information, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran

3 Assistant Professor, Medical Sciences Department, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran

چکیده [English]

This study will discuss the context-oriented aspects in designing and creating a metadata application profile compatible with the native needs of related information environments and its impact on developing the semantic web in an analytical approach. In the first part of the paper, the concept of the context and how the context will be established, and creating semantic based on the relationship among concepts in a special context emphasizing the semantic Web will be described. Then, the concept of the metadata application profile as the newest approach in creating metadata in information environments, and the context-oriented approach in designing this kind of profile aimed to meeting special native needs. The paper clarifies the position and the role of the metadata application profile in producing semantic in various information contexts as elements making the semantic web, and creating structured data (metadata) for describing and managing of the Web content objects. In the end, the paper will conclude the common approach in developing metadata application profiles and the semantic Web shows the positive impact and efficiency of metadata application profiles in developing the semantic Web.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Context-oriented Approach
  • Designing
  • Metadata Application Profile
  • Semantic Web
بابایی، کبری (زیرچاپ). طراحی پروفایل کاربردی کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، پایان نامه دکتری، دانشگاه شهید چمران، اهواز.
رستمی، سهراب (1392). طراحی پروفایل کاربردی فراداده‌ای توصیف و سازماندهی اشیای محتوایی پایگاه‌های مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد همدان، همدان.
طاهری، مهدی (1392 الف). داده‌های پیوندی: مفاهیم و استانداردها، با تأکید بر جامعه میراث فرهنگی (قسمت اول). فصلنامه داخلی کنسرسیوم محتوای ملی، (12)،
 بازیابی 14 فروردین 1395، از http://static-files.icnc.ir/Document/Article/1392/7/13/9bcd6e302b6a40b08567a00401e389de.pdf
 طاهری مهدی (1392 ب). داده‌های پیوندی: مفاهیم و استانداردها، با تأکید بر جامعه میراث فرهنگی (قسمت دوم). فصلنامه داخلی کنسرسیوم محتوای ملی، (13). بازیابی 14 فروردین 1395، http://static-files.icnc.ir/Document/Article/1392/11/7/c7410cc6b415476d95a0bb4155fbd1e5.pdf
طاهری، مهدی (1393). پروفایل کاربردی تلاش برای بهینه‌سازی نظام‌های فراداده‌ای. فصلنامه داخلی کنسرسیوم محتوای ملی، (17). بازیابی شده 14 فروردین 1395، از
فتاحی، رحمت‌الله؛ طاهری، مهدی (1388). فهرستنویسی رایانه‌ای: مفاهیم، شیوه‌ها، و کاربرد نرم افزارهای رایانه‌ای در سازماندهی اطلاعات، با همکاری فرشته ناقد احمدی. تهران: نشرکتابدار.
 فتاحی، رحمت‌الله و کفاشیان، مجتبی (1390). نظام‌های نوین سازمان‌دهی دانش: وب معنایی، هستی شناسی ابزارهای سازمان دهی دانش عینی. فصلنامه کتابداری و اطلاع رسانی، 14 (2). بازیابی 14 فروردین 1395، از http://aqr-libjournal.ir/Old/index.php?module=TWArticles&file=index&func=view_pubarticles&did=1157&pid=10
نجف‌زاده، مینا (زیرچاپ). طراحی پروفایل کاربردی برای سازماندهی اشیای محتوایی موسسه فرهنگی و اطلاع‌رسانی تبیان (نور)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران.
Baker, T., Dekkers, M., Heery, R., Patel, M., & Salokhe, G. (2001, January). What Terms Does Your Metadata Use? Application Profiles as Machine-Understandable Narratives. In Proceedings of the International Conference on Dublin Core and Metadata Applications 2001, 151-159. National Institute of Informatics, Tokyo, Japan. Retrieved Apr. 5, 2016, from http://dcpapers.dublincore.org/pubs/article/view/654
Babu, P. B., Sarangi, A. K., & Madalli, D. P. (2012). Knowledge Organization Systems for Semantic Digital Libraries. International Conference on Trends in Knowledge and Information Dynamics: Vol. II. Paper presented at the ICTK, DRTC, Bangalore, 10-13 July, 2012, 988-1007. Bangalore: Documentation Research & Training Centre
Berners-Lee, T. (2006). Linked data. Retrieved 5 Apr, 2016 from https://www.w3.org/DesignIssues/LinkedData.html
Bergman, M. (2013). The Law of Linked Data: A Marshal to Bring Order to the Town of Data. Retrieved Apr. 5, 2016, from http://www.mkbergman.com/837/the-law-of-linked-data
Bizer, C., Heath, T., & Berners-Lee, T. (2009). Linked data-the story so far. Semantic Services, Interoperability and Web Applications: Emerging Concepts, 205-227.
Coyle, K., & Baker, T. (2009). Guidelines for Dublin Core application profiles. Dublin Core Metadata Initiative.
Retrieved Apr. 5, 2016, from http://dublincore.org/documents/profile-guidelines/index.shtml
Heery, R., & Patel, M. (2000). Application profiles: mixing and matching metadata schemas, Ariadne, (25).
Nevile, L., & Méndez, E. M. (2015, September). Do We Need Application Profiles? Reflections and Suggestions from Work in DCMI and ISO/IEC. In International Conference on Dublin Core and Metadata Applica