نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

2 استاد، گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

3 استادیار، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

با وجود وسعت و غنای موضوعی و تنوع مباحث پیش‌روی محققان حوزه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، نظریه‌پردازی در این رشته با کمبودهایی روبرو است. با توجه به جایگاه اعضای هیئت علمی در توسعه نظریه­ پردازی در رشته، این پژوهش به دنبال شناسایی موانع نظریه ­پردازی در حوزه علم اطلاعات و دانش‌شناسی از دیدگاه اعضای هیئت علمی بود. روش آن از نوع کیفی بوده و به منظور گردآوری داده ­ها از روش مصاحبه نیمه ­ساختاریافته استفاده شد. اعضای هیئت علمی رشته علم اطلاعات و دانش­ شناسی دانشگاه­های ایران، جامعه آماری این پژوهش را تشکیل دادند. در مجموع با 18 نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه­ های بیرجند، تربیت مدرس، تبریز، شهید باهنر کرمان و شهید چمران اهواز مصاحبه صورت گرفت. داده ­های گردآوری شده بر مبنای نظریه زمینه ­ای طی سه مرحله کدگذاری شد. برای کدگذاری داده­ ها از نرم ­افزار مکس کیودا استفاده گردید. بعد از انجام کدگذاری، 10 طبقه محوری بدست آمد. از میان 10 طبقه محوری، طبقات «شخصیت متزلزل» و «ایراد نظام باور» به عنوان متغیرهای مرکزی انتخاب شدند. به توصیه گلیزر از طبقه ایراد نظام باور به طبقه شخصیت متزلزل ارجاع داده شد و این طبقه به عنوان متغیر مرکزی شناخته شد. یافته ­ها حاکی از آن بود که محققان به دلایلی نظیر تک‌روی در پژوهش، خست علمی، وام‌گیری بدون خلاقیت، مقاومت در برابر تغییر، سطحی‌نگری، بی‌مسئولیتی، دغدغه معیشت، بی‌انگیزگی، کم‌کاری، ضعف هوشی، کمبود نوآوری، ضعف تفکر انتقادی و مجموعه­ ای از عوامل دیگر به نظریه ­پردازی رغبت نشان نداده‌اند. بررسی موانع نظریه ­پردازی حوزه علم اطلاعات و دانش ­شناسی با رویکرد کیفی نشان‌دهنده اصالت این پژوهش بود. یافته ­ها و پیشنهادات این پژوهش می‌تواند به رفع موانع و ایجاد بسترهای مناسب برای توسعه نظریه­ پردازی در رشته علم اطلاعات کمک کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Modeling Barriers of Theorizing in Knowledge and Information Science from the Perspective of Faculty Members Based on Grounded Theory

نویسندگان [English]

  • HamidReza Mahmoodi 1
  • Mohammad Hassanzadeh 2
  • Fatemeh Zandian 3

1 Master of Information Science and Knowledge, Tarbiat Modares University/Economics and Managemen Dept, Tehran, Iran

2 Full Professor, Information Science and Knowledge Dept, Faculty of Economics and Management, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran

3 Assistant Professor, Department of Information Science and Knowledge, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Despite the breadth and richness of the subject and the variety of topics in the field of knowledge and information science facing researchers, the field suffers from theoretical poverty. The purpose of this study is to identify the theoretical barriers in information science and knowledge. This is a qualitative research. Semi-structured interviews were used to collect data. Members of the faculty of knowledge and information science at Iranian universities formed the statistical population of this study. Theoretical sampling method was used for sample selection. In total, 18 faculty members of Birjand, Tarbiat Modarres, Tabriz, Shahid Bahona and Shahid Chamran universities interviewed. The data were coded based on the grounded theory in three steps. MAX QDA software was used for data encoding. Finally 10 core categories were obtained. Among the 10 core categories, the categories of "shaky personality" and "belief system failure" were selected as the central classes. According to Glazer’s recommendation, the belief system failure was referred to the shaky personality class. In other words, the shaky personality class was identified as the central class. For the first time in Iran and outside Iran, the barriers of theorizing in knowledge and information science have been examined with a qualitative approach. Therefore, on the one hand, the subject under study and adopting a qualitative approach on the other hand, demonstrate its value and authenticity.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Barriers of Theorizing
  • Knowledge and Information Science
  • Grounded Theory
آقاپور، احد؛ فرخی، نورعلی و دلاور، علی. (1398). موانع و مشکلات انجام پژوهش در مدارس دوره ابتدایی از دیدگاه معلمان و مدیران. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی.
بابایی، محمد. (1397). چالش‌های نظریه‌پردازی در علوم سیاسی و الگوی مطلوب آن در ایران مدرن از نگاه نخبگان سیاسی. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه خوارزمی.
پورعزت، علی‌اصغر؛ رضایی، پریسا و یزدانی، حمیدرضا. (1388). «بررسی موانع نظریه‌پردازی در قلمرو علوم اجتماعی». مدیریت بازرگانی، 1(2)، 47-62.
پیروزبخت، محمد. (1392). مشاوره تحصیلی. [درون خطی] [دستیابی در 5/ 9/ 1396] از
http://pirouzbakht.parsiblog.com/Posts/2/
حسن­زاده، محمد؛ رسولی، بهروز و کریمی، المیرا. (1398). «بازدارنده­های فراسازمانی رشد ظرفیت پدیدۀ نظریه‌پردازی در دانشگاه­های ایران: موردکاوی دانشگاه تربیت مدرس». مطالعات کتابداری و علم اطلاعات. انتشار آنلاین 16 مهر 1398.
خاکی، غلامرضا. (1387). روش تحقیق با رویکرد پایان نامه نویسی. تهران: وزارت فرهنگ و آموزش عالی.
دانائی‌فر، حسن. (1389). «تحلیلی بر موانع ذاتی و عرضی نظریه‌پردازی سازمانی در ایران». ماهنامه سوره. ص137.
دهقانی، محمدجواد. (1398). افزایش تعداد مقالات ایران در سال 2019. مشاهده در پاییز 1399 در: https://parstoday.com/dari/news/science-i104674
زیباکلام، سعید. (1387). نظریه‌پردازی در ایران [مصاحبه] (خرداد و تیر 1387).
صیرفی، اعظم و شریعتمداری، مهدی. (1394). آسیب‌شناسی موانع پژوهش از دیدگاه اعضای هیأت علمی دانشگاه فرهنگیان؛ (پردیس‌ها و مراکز آموزش عالی شهر تهران). پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.
عرب مختاری، روح اله. (1386). شناسایی موانع و مشکلات پژوهش در رشته تربیت بدنی و علوم ورزشی دانشگاه‌های دولتی کشور، از دیدگاه دانشجویان تحصیلات تکمیلی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده تربیت بدنی، دانشگاه تهران.
فضل الهی، سیف اله. (1391). «عوامل بازدارنده مؤثر بر پژوهش‌های دانشجویی». اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 4(1)، 165-184.
مهراد، جعفر. (1389). پرتال وزارت علوم، تحقیقات و فناوری. [درون خطی] [دستیابی در 1391] از
http://www.msrt.ir/sites/ravabetomomi/msrtnews/Lists/jsj/DispForm.aspx?ID=4119
نوربخش‌مقدم، علیرضا. (1393). دانشنامه روانشناسی مردمی. [درون خطی] [دستیابی در 6 9 1396] از https://public-psychology.ir/
هرسیج، حسین(1390). موانع نظریه‌پردازی، روش‌شناسی، تولید علم؛ موانع و راهکارها [مصاحبه] (مهر 1390).
Arab Mokhtari, R.(2007). Identification of Research Obstacles and Problems in Physical Education and Sport Sciences of Public Universities of Iran from the Viewpoints of Graduate Students. M.Sc., Department of Physical Education and Sport Sciences, Faculty of Physical Education, University of Tehran
Ashrafi, H., Zarmehr, F., Ghazavi Khorasgani, Z., Kazempour, Z., Taebi Imani, S. (2015). “Barriers to Research Activities from the Perspective of the Student of Isfahan University of Medical Sciences”. Acta Inform Med. 23(3), 155-159.
Archambault, Eric. (2010). 30 Years in Science - Secular Movements in knowledge Creation. Torento: Science-Metrix.
Chiovitti RF, Piran N. (2003).“Rigour and grounded theory research”. J Adv Nurs. 44(4):427–35.
Corbin, Strauss A. (1998).  Basic of qualitative research: Techniques and procedures for developing grounded theory. Sage publications.
Danaeefar, H. (2010). ... “An Analysis of the Inherent and Transverse Barriers to Organizational Theory in Iran”. Surah Monthly. P. 137.
Dubin, R., (1987). Theory Building. Free pr; 2nd Edition.
Fazlollahi, S. (2012).“Factors Affecting Student Research”. Islam and Educational Research, 4(1), 165-184.
Glaser BG, Strauss A. (1967). Discovery of Grounded Theory. Strategies for Qualitative Research. Sociology Press.
Hegde, A., et. al. (2017). “Attitudes, experiences, and barriers to research and publishing among dental postgraduate students of Bengaluru City: A cross-sectional study”.  J Indian Assoc Public Health Dent [serial online] [cited 2019 Dec 10];15:157-61. Available from: http://www.jiaphd.org/text.asp?2017/15/2/157/207907.
Hersij, H. (2011). Barriers to Theory, Methodology, Science Production; Barriers and Solutions [Interview] (October 2011).
Javadian, Y. (2002). “Medical students' attitudes about the importance of research”. Qazvin University of Medical Sciences Journal, 6(2), 64-67.
Khaki, Gh. (2008). Research method with thesis approach. Tehran: Ministry of Culture and Higher Education.
Kiani Harchegani, F., Yarmohammadian, M. (1999). “Investigating Factors Affecting Research Among Researchers”. Journal of Research in Iranian Universities and Research Centers.Tehran: Iran Scientific Information and Documentation Center.
Mehrad, J. (2010). Ministry of Science, Research and Technology portal. [Inline] [Accessed in[2012]from:http://www.msrt.ir/sites/ravabetomomi/msrtnews/Lists/jsj/DispForm.aspx?ID=4119.
Meshkat, M. (2011). Getting rid of the stereotypes of names and common theories [Interview] (October 2011).
Noorden, Richard. (2011). 365 days: 2011 in review. Nature.
Nourbakhsh Moghaddam, A. (2014). Encyclopedia of popular psychology. [Inline] [Accessed on 6 9 1396] From: https://public-psychology.ir/
Olaussen, A., et. al. (2017). Barriers to conducting research: A survey of trainees in emergency medicine: EMERGENCY MEDICINE RESEARCH BARRIERS.  EMA 29(2)
Pirouzbakht, M. (2013). Academic advice. [Online] [Accessed on 9/9/96] From: http://pirouzbakht.parsiblog.com/Posts/2/
Polit DF, Beck CT.(2013). Essentials of nursing research: Appraising evidence for nursing
Polit DF, Tatano C, Beck CT. (2010). “Generalization in quantitative and qualitative research: myths and strategies”. Int J Nurs Stud. Elsevier Ltd; Nov. 47(11):1451–8.
Pourezat, A., Rezaei, P., Yazdani, H. (2009). “Investigating Barriers to Theory in the Social Sciences Territory”. Business Management, 1(2), 47-62.
Strauss A, Corbin J. (1998). Basics of Qualitative Research: Grounded Theory: Procedures and Technique. Newbury Park, London, Sage.   
Van de van ,A.H. (1989). “Nothing is quite so Partical as a good theory”. Academy of management review. 14(4).
Wimpenny P, Gass J. (2000). “Interviewing in phenomenology and grounded theory: is there a difference?” J Adv Nurs;Jun. 31(6):1485–92.
Zibaklam, S. (2008). Theory in Iran [Interview] (June and July 2008).
Aghapour, Ahad; Farrokhi, Nourali; Delavar, Ali. (2018). Obstacles and problems of conducting research in elementary schools from the point of view of teachers and administrators. Master's thesis, Allameh Tabatabai University, Faculty of Psychology and Educational Sciences. [In Persian]
Arab Mokhtari, Roohollah. (2008). Identification of research obstacles and problems in the field of physical education and sports sciences of state universities in the country, from the point of view of postgraduate students. Master's Thesis, Department of Physical Education and Sports Sciences, Master's thesis, Faculty of Physical Education, University of Tehran. [In Persian]
Danaifar, Hassan. (2008). "An analysis of the inherent and lateral obstacles of organizational theorizing in Iran". Surah Monthly Journal. P. 137. [In Persian]
Dehghani, Mohammad Javad. (2018). The increase in the number of Iranian articles in 2019. Viewed in the fall of 2019 at:https://parstoday.com/dari/news/science-I [In Persian]
Fazlollahi, Saifollah. (2011). "Effective inhibiting factors on student research". Islam and Educational Research, 4(1), 165-184. [In Persian]
Harsij, Hossein. (2013). Obstacles to theorizing, methodology, science production; Obstacles and solutions [interview] (October 2019). [In Persian]
Hassanzadeh, Mohammad; Rasouli, Behrouz; Karimi, Elmira. (2018). "Extra-organizational barriers to the growth of theorizing capacity in Iranian universities: The case study of Tarbiat Modares University". Library and Information Science Studies, pp. [In Persian]
Khaki, Gholamreza. (2008). Research method with thesis writing approach. Tehran: Ministry of Culture and Higher Education. [In Persian]
Mehrad, Jafar. (2008). Portal of the Ministry of Science, Research and Technology. [Inline] [Accessed in 2019] from:
Nourbakhsh Moghadam, Alireza. (2013). Encyclopedia of popular psychology. [Inline] [Available in 2016] from: https://public-psychology.ir/ [In Persian]
Pai-bast, Samad; Babaei, Mohammad; Nasri, Qadir. (2017). The challenges of theorizing in political science and its ideal model in modern Iran from the point of view of political elites. Master's thesis, Kharazmi University, Faculty of Law and Political Sciences. [In Persian]
Pirouzbakht, Mohammad. (2012). Academic advice. [Inline] [Available on 5/9/1396] from: http://pirouzbakht.parsiblog.com/Posts/2 [In Persian]
Pourezzat, Ali Asghar; Rezaei, Parisa; Yazdani, Hamidreza. (2008). "Investigation of obstacles to theorizing in the realm of social sciences". Business Management, 1(2), pp. 47-62. [In Persian]
Sirafi, Azam; Shariatmadari, Mehdi (2014). Pathology of research obstacles from the perspective of faculty members of Farhangian University; (campuses and higher education centers of Tehran). Master's thesis, Islamic Azad University, Central Tehran Branch, Valiasr University Complex (AS), Faculty of Psychology and Educational Sciences. [In Persian]
Zibakalam, Saeed (2007). Theorizing in Iran [interview] (June and July 2017). [In Persian]