بازیابی تعاملی
مهری شهبازی؛ فرامرز سهیلی؛ نسرین گهواره؛ علی اکبر خاصه
چکیده
هدف پژوهش تعیین رابطه بین ویژگی‌های شخصیتی با مهارت‌های سواد دیجیتالی کتابداران کتابخانه‌های عمومی استان کرمانشاه بود. پژوهش حاضر از نوع کاربردی است و به روش پیمایشی انجام شد. به‌منظور جمع‌آوری داده‌ها، از دو پرسشنامه ویژگی‌های شخصیتی مک‌کری و کاستا و مهارت‌های سواد دیجیتالی استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش متشکل ...
بیشتر
هدف پژوهش تعیین رابطه بین ویژگی‌های شخصیتی با مهارت‌های سواد دیجیتالی کتابداران کتابخانه‌های عمومی استان کرمانشاه بود. پژوهش حاضر از نوع کاربردی است و به روش پیمایشی انجام شد. به‌منظور جمع‌آوری داده‌ها، از دو پرسشنامه ویژگی‌های شخصیتی مک‌کری و کاستا و مهارت‌های سواد دیجیتالی استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش متشکل از 170 نفر از کتابداران کتابخانه‌های عمومی استان کرمانشاه و حجم نمونه 118 نفر است که از طریق جدول مورگان به دست آمد. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با آمارهای توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم‌افزار spss انجام شد. مقدار ضریب همبستگی بین ویژگی‌های شخصیتی با مهارت‌های سواد دیجیتالی مثبت و برابر با 48/0 بوده و بیانگر آن است که این دو متغیر از شدت همبستگی مناسبی برخوردارند. در مورد سایر فرضیه‌های پژوهش نیز مقدار ضریب همبستگی صفات روان‌نژندی، برون‌گرایی، سازگاری، تجربه‌پذیری و وجدان‌گرایی با مهارت‌های سواد دیجیتال مثبت بوده و با توجه به شیب‌خط رگرسیون در نمودار پراکندگی، به ترتیب برون‌گرایی، تجربه‌پذیری، وجدان‌گرایی، سازگاری و روان‌نژندی، بیشترین تا کمترین تأثیر را در این زمینه داشته‌اند. نتایج پژوهش رابطه بین ویژگی‌های شخصیتی و مهارت‌های سواد دیجیتالی را در بین کتابداران تأیید می‌کند و بر این اساس نتیجه‌گیری می‌شود که برای توانمندسازی کتابداران توجه به ویژگی‌های شخصیتی و ارتقای سواد دیجیتالی کتابداران ضروری است.
علی اکبر خاصه؛ حیدر مختاری؛ ماهره عاشقی معاف
چکیده
پژوهش حاضر به بررسی علم‌سنجی مقالات حوزه بازیابی اطلاعات ایران، نمایه شده در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام از ابتدای طرح موضوع در مقالات فارسی تا سال 1398 پرداخته است. این پژوهش ازلحاظ هدف، کاربردی است که با استفاده از فنون علم‌سنجی، ازجمله تحلیل استنادی و تحلیل هم‌رخدادی واژگان انجام‌گرفته است. داده‌های موردنیاز از پایگاه اطلاعاتی ...
بیشتر
پژوهش حاضر به بررسی علم‌سنجی مقالات حوزه بازیابی اطلاعات ایران، نمایه شده در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام از ابتدای طرح موضوع در مقالات فارسی تا سال 1398 پرداخته است. این پژوهش ازلحاظ هدف، کاربردی است که با استفاده از فنون علم‌سنجی، ازجمله تحلیل استنادی و تحلیل هم‌رخدادی واژگان انجام‌گرفته است. داده‌های موردنیاز از پایگاه اطلاعاتی «نمایه استنادی علوم جهان اسلام» استخراج‌شده‌اند. جامعه آماری تعداد 395 مقاله پایگاه استنادی علوم در حوزه بازیابی اطلاعات است که برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از نرم‌افزارهای «بیب اکسل»، «ووس ویور» و «اکسل» استفاده شد. «رحمت‌الله فتاحی» با 11 مقاله و 16 استناد بیشترین تعداد مقاله و استناد را داشت. 72/77 درصد مقالات به‌صورت مشارکتی و رویکرد دونویسندگی با 154 مقاله بیشترین رویکرد هم‌نویسندگی بوده است. در تألیف مقالات 626 نویسنده مشارکت داشتند که 923 بار در مقاله‌های مختلف تکرار شدند. بزرگ‌ترین شبکه هم‌نویسندگی شامل 27 نویسنده است. «نجلا حریری»، «فریده عصاره» و «سعید رضایی شریف‌آبادی» به ترتیب بالاترین امتیاز را ازنظر مرکزیت رتبه، بینابینی و نزدیکی داشتند. کلیدواژه‌های «بازیابی اطلاعات»، «موتورهای جستجو» و «اینترنت» پرتکرارترین کلیدواژه‌ها بودند. زوج‌های هم واژگانی «جامعیت-دقت بازیابی»، «اینترنت-موتورهای جستجو» در رده اول و دوم پرتکرارترین زوج‌های هم واژگانی قرار داشتند. خوشه‌بندی موضوعی مقالات این حوزه حاکی از وجود هشت خوشه موضوعی، «جستجو، پردازش و ارزیابی اطلاعات»، «ذخیره و بازیابی در نظام‌های اطلاعات»، «رفتار اطلاعاتی»، «نمایه‌سازی»، «مدیریت اطلاعات و علم‌سنجی»، «موتورهای جستجو»، «جامعیت و مانعیت» و «سواد اطلاعاتی» بود. استقبال از رویکرد هم‌نویسندگی در تولید آثار علمی حوزه بازیابی اطلاعات نشان‌دهنده تمایل نویسندگان به تألیف پژوهش‌های مشترک است و نویسندگان این حوزه باید تلاش بیشتری برای تولید مقالات باکیفیت داشته باشند تا میزان اثرگذاری و استنادپذیری آن‌ها بیشتر شود. بزرگ‌ترین خوشه این حوزه، «جستجو، پردازش و ارزیابی اطلاعات» است که نشان‌دهنده اهمیت این موضوع در حوزه بازیابی اطلاعات است و کوچک‌ترین خوشه، «سواد اطلاعاتی» است که لازم است پژوهش‌های بیشتری در این زمینه انجام شود. این مطالعه ضمن دادن تصویری کلان از پژوهش‌های بازیابی اطلاعات در ایران، الگویی برای ترسیم ساختار علمی حوزه‌های مشابه فراهم می‌کند و به سیاست‌گذاران پژوهش در این حوزه در اتخاذ تصمیم برای مدیریت تحقیق در این حوزه کمک می‌کند.
