مدیریت اطلاعات و دانش
زیبا شمس؛ زهرا اباذری
چکیده
با توجه به اهمیت و ضرورت سیبرنتیک در موضوعات مختلف،تحقیق حاضر با هدف بررسی تاثیر نقش سیبرنتیک در بازاریابی و توسعه منابع اطلاعاتی در کتابخانه های دانشگاهی انجام گرفت. این تحقیق از نوع همبستگی و براساس روش به دست آوردن داده های مورد نیاز در زمره ی تحقیقات توصیفی- پیمایشی و با توجه به هدف آن کاربردی است. جامعه آماری مورد مطالعه در این ...
بیشتر
با توجه به اهمیت و ضرورت سیبرنتیک در موضوعات مختلف،تحقیق حاضر با هدف بررسی تاثیر نقش سیبرنتیک در بازاریابی و توسعه منابع اطلاعاتی در کتابخانه های دانشگاهی انجام گرفت. این تحقیق از نوع همبستگی و براساس روش به دست آوردن داده های مورد نیاز در زمره ی تحقیقات توصیفی- پیمایشی و با توجه به هدف آن کاربردی است. جامعه آماری مورد مطالعه در این پژوهش کلیه مدیران و کتابداران کتابخانه های دانشگاهی در شهر تهران می باشند که بر اساس فرمول کوکران حجم نمونه آماری 242 نفر تعیین شد.روش نمونه گیری نیز تصادفی طبقه ای می باشد. به منظور سنجش و اندازه گیری متغیر های تحقیق از پرسشنامه های استاندارد بیرن بائوم(1391) استفاده گردید. روایی پرسشنامه با استفاده از نظرات خبرگان و کارشناسان تایید و پایایی آنها با استفاده از آلفای کرونباخ 91 درصد تعیین شد. برای آزمون فرضیه ها از آزمونهای کولموگروف- اسمیرنوف ، همبستگی اسپیرمن ، فریدمن ، تکنیک آنتروپی شانون، کای دو و آزمون دوجمله ای استفاده شد.نتایج نشان داد سیبرنتیک و مولفه های آن بر بازاریابی و توسعه منابع اطلاعاتی در کتابخانه های دانشگاهی تاثیر دارند.در بین مولفه های سیبرنتیک ، مولفه رهبری بیشترین و تعملات سخت و سست کمترین تاثیر را بر بازاریابی و توسعه منابع اطلاعاتی در کتابخانه های دانشگاهی دارند.
رضا کریمی؛ مرتضی محمدی استانی؛ لیلا احمدی
چکیده
هدف پژوهش حاضر طراحی پروفایل کاربردی فرادادهای برای توصیف و سازماندهی (پردازش) اشیای محتوایی کتابخانه، موزه و مرکز اسناد آستان مقدسه حضرت معصومه (س) بود. روش پژوهش ازلحاظ هدف، کاربردی بود که با رویکرد تحلیلی انجام شد. جامعه پژوهش مشتمل بر کارمندان بخش سازماندهی و مدیران کتابخانه، موزه و مرکز اسناد آستان مقدسه و عناصر، خصائص و ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر طراحی پروفایل کاربردی فرادادهای برای توصیف و سازماندهی (پردازش) اشیای محتوایی کتابخانه، موزه و مرکز اسناد آستان مقدسه حضرت معصومه (س) بود. روش پژوهش ازلحاظ هدف، کاربردی بود که با رویکرد تحلیلی انجام شد. جامعه پژوهش مشتمل بر کارمندان بخش سازماندهی و مدیران کتابخانه، موزه و مرکز اسناد آستان مقدسه و عناصر، خصائص و ویژگیهای استانداردهای فرادادهای بافت میراث فرهنگی بود که با روش نمونهگیری هدفمند انتخاب شد. روش گردآوری دادهها، مشاهده ساختارمند و ابزار آن مصاحبه، پرسشنامه و سیاههوارسی بود. نتایج نشان داد که بهمنظور توصیف و سازماندهی (پردازش) اشیای محتوایی کتابخانه، موزه و مرکز اسناد آستان مقدسه نیازمند سه پروفایل کاربردی فرادادهای مجزا برای کتابخانه، موزه و مرکز اسناد است. پروفایل کاربردی فرادادهای طراحیشده برای اشیای محتوایی کتابخانه، موزه و مرکز اسناد به ترتیب دارای 53، 83 و 27 عنصر اصلی و فرعی بود. استاندارد فرادادهای توصیف شی (مُدس)، استاندارد مدیریت مجموعه موزههای بریتانیا (اسپکتروم) و استاندارد بینالمللی توصیف آرشیوی (ایساد) دارای بیشترین سهم در پروفایل کاربردی فرادادهای به ترتیب در بافتهای کتابخانه، موزه و مرکز اسناد بود. طراحی پروفایل کاربردی فرادادهای موجب توصیف و پردازش مناسب اشیای محتوایی، همگرایی هرچه بیشتر بافت میراث فرهنگی و همچنین مدیریت بهتر فرادادهها خواهد شد. این امر با توجه به بافت و نیازهای بومی انجام میشود و درعینحال موجب افزایش نقاط دسترسی، بازیابی و میانکنشپذیری بیشتر با سایر سامانههای مدیریت اطلاعات و کتابخانهها خواهد شد.
ثریا ضیائی؛ مهناز محسنی طارمسری
چکیده
هدف این پژوهش بررسی رابطه بین نوآوری سازمانی و هوش هیجانی بر تعهد سازمانی در کتابداران کتابخانه های عمومی شهرستان رشت است. این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه مورد مطالعه را تمامی کتابداران کتابخانه های عمومی شهر رشت در سال 1398 تشکیل می دادند که از میان آن ها 70 نفر با روش نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمعآوری ...
بیشتر
هدف این پژوهش بررسی رابطه بین نوآوری سازمانی و هوش هیجانی بر تعهد سازمانی در کتابداران کتابخانه های عمومی شهرستان رشت است. این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه مورد مطالعه را تمامی کتابداران کتابخانه های عمومی شهر رشت در سال 1398 تشکیل می دادند که از میان آن ها 70 نفر با روش نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمعآوری دادهها در این پژوهش از پرسشنامه های جو سازمانی نوآورانه سیگل و کایم (1978) ، هوش هیجانی شرینگ(1996) و تعهد سازمانی آلن و مایر(1991) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از ضریب همبستگی گشتاوری پیرسون نشان داد که بین نوآوری سازمانی و تعهد سازمانی همبستگی مثبت و معنی دار وجود دارد (01/0>P). همچنین بین هوش هیجانی و تعهد سازمانی همبستگی مثبت و معنی دار وجود دارد (01/0>P). تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل رگرسیون نشان داد که نوآوری سازمانی پیش بینی کننده مثبت و معنی دار تعهد سازمانی(01/0>P) و نیز هوش هیجانی پیش بینی کننده مثبت و معنی دار تعهد سازمانی است(01/0>P). با توجه به یافته های به دست آمده طراحی و برگزاری برنامه ها و کارگاه های آموزش کتابداران کتابخانه ها در زمینه آگاه سازی آنها در جهت ارتقا نوآوری سازمانی و هوش هیجانی بسیار ضروری است تا از این طریق بتوان با ارتقا میزان نوآوری سازمانی و هوش هیجانی کتابداران کتابخانه ها، میزان تعهد سازمانی این افراد را بهبود بخشید.
فهیمه باب الحوائجی
چکیده
زندهباد کتابخانههااستاد فقید، مرحومه پوری سلطانی در مصاحبهای فرمودند:"کتابداری کاری نیست که شما انجام بدهید و تمام بشود، بلکه یک علم، فن و هنر پویا است که دائماً باید زندگی کند و زنده باشد." نکتهی جالب در این سخن گهربار زندگی کردن و زندهبودن کتابداری است.درواقع، با توجه به این سخن، کتابداری یا علم اطلاعات و دانش شناسی یک ارگان ...
بیشتر
زندهباد کتابخانههااستاد فقید، مرحومه پوری سلطانی در مصاحبهای فرمودند:"کتابداری کاری نیست که شما انجام بدهید و تمام بشود، بلکه یک علم، فن و هنر پویا است که دائماً باید زندگی کند و زنده باشد." نکتهی جالب در این سخن گهربار زندگی کردن و زندهبودن کتابداری است.درواقع، با توجه به این سخن، کتابداری یا علم اطلاعات و دانش شناسی یک ارگان یا سازمان زنده است. یک سازمان زنده نفس میکشد، نیاز به غذا و توجه و مراقبت دارد و میمیرد ولی میرایی در مورد نهادهایی که با آحاد مردم سروکار دارند و در جامعه و با جامعه نفس میکشند ممکن نیست. تا زمانی که مردم نقش پویا دارند، کتابخانه و کتابداری باقی و زنده خواهد بود. جوامعی که در آن خواندن نیرو محرکهی جامعه است، عمل به خواندن موجب حیات کتابخانهها خواهد شد و درنتیجه علم اطلاعات و دانش شناسی که فلسفه وجودیاش، وجود کتابخانههاست زنده خواهد ماند. این علم از کتابخانهها نفس میگیرد و کتابخانهها از جامعه نفس میگیرند، این عمل دم و بازدم موجب پویایی و زنده ماندن کتابخانهها و متعاقباً علم اطلاعات و دانش شناسی میشود.چه باید کرد تا کتابخانهها زنده بمانند؟آیا میتوان انتظار داشت در جامعهای که پشت به کتاب کرده است، کتابخانهها زنده بمانند و کتابداری که علم وابسته به کتابخانههاست پویا باشد؟ بهراستی مسئولیت این مهم با کیست؟ ما کتابداران تا چه اندازه دارای مسئولیت هستیم؟ آیا همیشه حیات علم اطلاعات و دانش شناسی از کتابخانهها جان میگیرد و یا جهت عکس آنهم ممکن است؟ آیا جامعهی دانشگاهی مسئولیت بازنگری به آموزش، منابع علمی و نیازهای کتابخانهها را نباید به عهده بگیرد؟راهکارهای ادامهی حیات کتابخانهها و علم اطلاعات و دانش شناسی را میتوان در دو بعد بازنگری کرد. دولت و مردم. اینکه کدام بر دیگری ارجحیت دارد بهراستی نمیتوان به قطعیت رسید. ازیکطرف، اکثر کتابخانههای ما دولتی و یا وابسته به بودجهی نهادهای دولتی هستند لذا کارکنان آنها نیز کارمندان بالقوه دولت هستند. از طرف دیگر کتابخانهها میبایست در خدمت جوامع مختلف اعم از مردم عادی تا دانشپژوهان دانشگاهی باشند. تدوین برخی از سیاستها از طرف دولتها ابلاغ میشوند. مثلاً تغییر نظام آموزشی از کتاب درسی محور به پژوهش محور یا مطالعه محور میبایست از طرف دولت برنامهریزی، حمایت و پیاده شود. در سالهای اخیر تلاشهایی در راستای این مسئله انجام شده است ولی گویا همهچیز به کنکور ختم میشود و انرژی و انگیزههای بالقوه نونهالان و نوجوانان کشورمان میبایست در جهت در راه موفقیت در کنکور تلف شود. این سالهای طلایی است که ما از دست میدهیم، در این سالهای طلایی فعالیتهای علمی در حد خواندن و حفظیات تلف میشوند. سالهایی که مطالعه کردن میبایست تبدیل به عادت شود.این مسئولیت مهم دولت و نهادهای قانون گزار است که به دست فراموشی سپرده شده است. کدام مصوبه مجلس در دهههای اخیر در مورد این امر مهم بوده است؟ کدام قوانین آموزشی دانشآموزان کشورمان را بر محور مطالعه منابع غیردرسی سوق دادهاند؟ مگر میتوان کتابخانهها را با مسابقهی کتابخوانی زنده نگه داشت. این دور باطلی است که همه ما در حال نظارهی آن هستیم.مسئولیت دیگر، به عهدهی خود مردم است. پویایی کتابخانهها یک مسئولیت اجتماعی است. گروههای مردمنهاد در این رابطه اندک هستند. اخیراً خیرین کتابخانه ساز در برخی از استانها فعال شدهاند ولی راهی طولانی در این رابطه وجود دارد. رشد این نهادها میبایست از طرف نهادهای دولتی تشویق شود و قوانین دستوپا گیر میبایست بازنگری شوند تا کتابداران جوان رهبری این مهم را به عهده بگیرند. یکی دیگر از عوامل تأثیرگذار، جامعهی دانشگاهی است.جامعه دانشگاهی علم اطلاعات و دانش شناسی ازیکطرف، میبایست نیازهای جامعه فراگیران، نیازهای کتابخانهها و بهطور کل نیازهای جامعه را بررسی و واکاوی نماید و آموزشهای خود را مبتنی بر نیازها انجام دهد. جامعه دانشگاهی میبایست در دل جامعه زندگی کند و راهکارها را از دل جامعه و منابع علمی بهروز استخراج نماید و چراها را پاسخ دهد. جوامع دانشگاهی جدای از جامعه و دولت نیستند و نمیتوان منتظر دیکته دستورالعملها از طرف نهادهای دولتی ماند. مسئولیت اجتماعی همهی ما ایجاب میکند تا به این نهاد نیمهجان روحی تازه ببخشیم. همانطور که حیات علم اطلاعات و دانش شناسی وابسته به کتابخانههاست، حیات کتابخانهها نیز وابسته به علم اطلاعات و دانش شناسی است. بیتفاوتی نسبت به کتابخانهها و وضعیت کنونی موجب افول ستارهی کتابخانهها و درنتیجه افول رشته علم اطلاعات و دانش شناسی خواهد شد. گرچه بارقههای امید سوسو میزند ولی برنامهریزی و مدیریت برای زنده نگهداشتن کتابخانهها از طرف نهادهای ذیربط و عزم ملی از طرف آحاد مردم و بخصوص از طرف جامعهی علم اطلاعات و دانش شناسی موجب تحرک کتابخانهها خواهد شد.
مهدی محمدی؛ وحیده آقابابایی
چکیده
هدف: پژوهش حاضر بهمنظوربررسی فرایند دیجیتالسازی نسخ خطی در 5 کتابخانه دارای نسخ خطی شهر قم از دیدگاه مدیران و کارشناسان و شناسایی نارساییهای موجود و ارائه راهکارهای مناسب انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نوع پژوهشهای کاربردی بود که با استفاده از روش پیمایشی با رویکرد توصیفی انجام شد. دادههای موردنیاز آن از طریق پرسشنامه محقق ...
بیشتر
هدف: پژوهش حاضر بهمنظوربررسی فرایند دیجیتالسازی نسخ خطی در 5 کتابخانه دارای نسخ خطی شهر قم از دیدگاه مدیران و کارشناسان و شناسایی نارساییهای موجود و ارائه راهکارهای مناسب انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نوع پژوهشهای کاربردی بود که با استفاده از روش پیمایشی با رویکرد توصیفی انجام شد. دادههای موردنیاز آن از طریق پرسشنامه محقق ساخته گردآوری شد و با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافتهها نشان داد کهاز بین ۵ کتابخانه موردبررسی، کتابخانه آستانه مقدس حضرت معصومه (س) و کتابخانه مسجد اعظم، 100% مجموعه خود را دیجیتالسازی کردهاند، و کتابخانه آیتالله مرعشی با بیشترین تعداد نسخه خطی، تنها 11.5% از مجموعه خود را دیجیتالی کرده که در مقایسه با سایر کتابخانهها کمترین میزان دیجیتالسازی را داشت. در این میان، کتابخانه مسجد اعظم نسبت به دیگر کتابخانهها در این مسیر موفقتر عمل کرده بود و به ارائه نسخ خطی خود از طریق وب پرداخته بود. نتیجه گیری: با توجه به نتایج این پژوهش، مشخص شد که کتابخانهها در انجام این فرایند با مشکلات و چالشهایی نظیر کمبود نیروی انسانی متخصص، تجهیزات موردنیاز، عدم وجود روشی استاندارد در سطح ملی، عدم وجود سازمان یا مراکزی جهت یکپارچهسازی این فرایند در سطح کشور روبهرو هستند که در این راستا «طراحی و تدوین یک روش استاندارد و ملی جهت دیجیتالسازی نسخ خطی» ترجیحاً با محوریت کتابخانه ملی و همکاری کتابخانههای بزرگ پیشنهاد شد.