مهدی علیپور حافظی؛ ساجده خیرآبادی؛ میترا صمیعی
چکیده
هدف اصلی شناسایی وضعیت موجود مجموعه منابع دیجیتالی کتابخانههای دیجیتالی دانشگاه‌های دولتی شهر تهران و ارائه راهکار جهت بهبود وضعیت آن‌ها می‌باشد. در این راستا به شناسایی وضعیت موجود مجموعه منابع دیجیتالی کتابخانههای دیجیتالی از نظر تنوع قالب‌ها، فرمت‌ها، به‌روز بودن منابع اطلاعاتی و حوزه‌های موضوعی منابع اطلاعاتی و همچنین ...
بیشتر
هدف اصلی شناسایی وضعیت موجود مجموعه منابع دیجیتالی کتابخانههای دیجیتالی دانشگاه‌های دولتی شهر تهران و ارائه راهکار جهت بهبود وضعیت آن‌ها می‌باشد. در این راستا به شناسایی وضعیت موجود مجموعه منابع دیجیتالی کتابخانههای دیجیتالی از نظر تنوع قالب‌ها، فرمت‌ها، به‌روز بودن منابع اطلاعاتی و حوزه‌های موضوعی منابع اطلاعاتی و همچنین شناسایی نقاط قوت، ضعف، فرصتها و تهدیدهای مجموعه منابع دیجیتالی پرداخته شد. پژوهش بر اساس معیار هدف در گروه پژوهش‌های کاربردی و معیار زمان گردآوری دادهها در گروه پژوهش‌های پیمایشی، بر اساس معیار ماهیت دادهها و مبنای پژوهش، پژوهشی کمی و معیار خصوصیات موضوع یا مسئله پژوهش، پژوهشی همبستگی یا همخوانی، بر اساس معیار انواع پژوهش بر اساس نوع داده پژوهشی با داده‌های دست‌اول و روش جمعآوری اطلاعات، پژوهشی میدانی با استفاده از تکنیک سیاهه‌وارسی و بر اساس معیار میزان ژرفایی، پژوهشی پهنانگر می‌باشد. جامعه آماری، کلیه کتابخانههای دیجیتالی دانشگاه‌های دولتی سطح شهر تهران است. برای تدوین راهکارها و آگاهی از شرایط و تحلیل و ارزیابی وضعیت از سوات استفاده شد و برای تحلیل دادهها از نرمافزار اس.پی.اس.اس و نرمافزار صفحه گسترده استفاده شد.50 درصد از کتابخانهها نوع قالب مورد استفاده در منابع اطلاعاتی خود را متن گزارش نموده‌اند. 25.4 درصد از کتابخانهها نوع منبع دیجیتالی موجود خود را کتاب الکترونیکی گزارش نموده‌اند. تمام کتابخانهها نیز فرمت منبع دیجیتالی خود را پی.دی.اف گزارش نموده‌اند. نتایج بررسی وضعیت مجموعه منابع دیجیتالی کتابخانههای دیجیتالی دانشگاه‌های دولتی شهر تهران نشان داد؛ که دانشگاه‌های دولتی شهر تهران بیشتر شبیه به کتابخانه الکترونیکی هستند و تا تبدیل شدن به کتابخانه دیجیتالی فاصله زیادی دارند.
مدیریت اطلاعات و دانش
میترا صمیعی؛ پگاه فرزین؛ مهدی علیپور حافظی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف شناسایی دیدگاه‌های مدیران و کتابداران کتابخانه های دانشگاه علامه طباطبائی در مورد حفاظت دیجیتالی در محیط ابری انجام شده است. به لحاظ ماهیت از نوع کابردی و با روش پیمایشی – توصیفی انجام شده است. پایایی آن با استفاه از آلفای کرونباخ، برابر با 852/0 بود. دهمچنین برای رتبه بندی عامل «چالش ها و موانع احتمالی» از ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف شناسایی دیدگاه‌های مدیران و کتابداران کتابخانه های دانشگاه علامه طباطبائی در مورد حفاظت دیجیتالی در محیط ابری انجام شده است. به لحاظ ماهیت از نوع کابردی و با روش پیمایشی – توصیفی انجام شده است. پایایی آن با استفاه از آلفای کرونباخ، برابر با 852/0 بود. دهمچنین برای رتبه بندی عامل «چالش ها و موانع احتمالی» از آزمون فریدمن استفاده شد.یافته ها نشان داد که اکثریت شرکت کنندگان در حد متوسطی با مفاهیم مربوط به حفاظت دیجیتال در محیط ابری آشنایی داشتند. همچنین از دیدگاه مدیران و کتابداران کتابخانه های دانشگاه علامه طباطبائی «وضعیت اعتماد و امنیت داده ها در حفاظت در محیط ابری» و «فراهم بودن زیرساخت های فناورانه برای حفاظت در محیط ابری در دانشگاه» در سطح مطلوبی قرار دارد (05/0> p-مقدار). «وضعیت سازمانی دانشگاه برای حفاظت در محیط ابری» در سطح متوسط و نسبتاً مطلوبی قرار دارد و «دانش و آگاهی لازم در حفاظت در محیط ابری در کتابداران» در سطح نسبتاً نامطلوبی قرار دارد (05/0< p-مقدار). از سویی از دیدگاه مدیران و کتابداران کتابخانه های دانشگاه علامه طباطبائی مهم‌ترین موانع و مشکلات احتمالی حفاظت در محیط ابری «ریسک بازگشت سرمایه یکی از مشکلات استفاده از محیط ابری برای حفاظت دیجیتال»، «مقرون به صرفه نبودن استفاده از محیط ابری یکی از مشکلات استفاده از آن برای حفاظت دیجیتال» و «مقرون به صرفه نبودن هزینه های آموزش یکی از مشکلات استفاده از محیط ابری برای حفاظت دیجیتال» بودند.
احمدرضا احمدی میرقائد؛ مریم خدابین؛ میترا صمیعی
چکیده
هدف این پژوهش، کاربست هستی‌شناسی‌ها در بازیابی اطلاعات مجموعه‌های دیجیتالی، با تأکید بر تصاویر بود. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و به روش کتابخانه‌ای و مرور نظام‌مند منابع با رویکرد تحلیلی انجام گرفته است. با استفاده از این روش، منابع حول محور پژوهش، جمعآوری و برای بررسی دقیق‌تر گزینش شده و در نهایت منابع بر اساس دستورالعمل ...
بیشتر
هدف این پژوهش، کاربست هستی‌شناسی‌ها در بازیابی اطلاعات مجموعه‌های دیجیتالی، با تأکید بر تصاویر بود. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و به روش کتابخانه‌ای و مرور نظام‌مند منابع با رویکرد تحلیلی انجام گرفته است. با استفاده از این روش، منابع حول محور پژوهش، جمعآوری و برای بررسی دقیق‌تر گزینش شده و در نهایت منابع بر اساس دستورالعمل مشخص و نظام‌مندی، مرور شدند. در این روش، همه پژوهش‌های انجام شده در حوزه هستی شناسی و تأثیر آن در بازیابی تصاویر بررسی شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که روش‌های بازیابی تصویر، با عنایت به پیشینه‌های صورت گرفته شامل: بازیابی تصویر مبتنی بر متن، بازیابی تصویر مبتنی بر محتوا، بازیابی تصاویر مدل ترکیبی و بازیابی معنایی (مفهومی) تصاویر هستند که از طرح‌های بازخورد مرتبط، برای بهبود عملکرد و همچنین دقت فرآیند بازیابی تصویر استفاده کرده‌اند. اکثر پژوهش‌های بررسی شده بر ضرورت بکارگیری هستی‌شناسی‌ها در مجموعه‌های دیجیتال، تأکید کرده بود. بنابراین، در شرایط کنونی که به سوی وب معنایی در حرکت هستیم، به منظور سازماندهی تصاویر دیجیتالی که خود با مشکلات گوناگون ساختاری و زبانی همچون چندمعنایی‌ها، رفع ابهامات، شبهات و استعاره‌های انسانی برای ماشین، بکارگیری هستی‌شناسی‌ها جهت بهبود دسترس‌پذیری و دقت بازیابی، بسیار مؤثر است.
میترا صمیعی؛ عصمت مومنی؛ شیرین فکری
چکیده
پژوهش حاضر با هدف شناسایی، تحلیل و ترسیم ممیزی اطلاعات مرکز اسناد فنی و سیستمی شرکت ایرانخودرو بر اساس مدل هنزل انجام شده است. پژوهش حاضر به لحاظ ماهیت از نوع کاربردی و با روش پیمایشی - توصیفی انجام شده است. شیوه گرداوری اطلاعات، پرسشنامه نیمه ساختاریافته مبتنی بر مدل ممیزی اطلاعات هنزل است. جامعه آماری پژوهش 28 نفر از کارکنان ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف شناسایی، تحلیل و ترسیم ممیزی اطلاعات مرکز اسناد فنی و سیستمی شرکت ایرانخودرو بر اساس مدل هنزل انجام شده است. پژوهش حاضر به لحاظ ماهیت از نوع کاربردی و با روش پیمایشی - توصیفی انجام شده است. شیوه گرداوری اطلاعات، پرسشنامه نیمه ساختاریافته مبتنی بر مدل ممیزی اطلاعات هنزل است. جامعه آماری پژوهش 28 نفر از کارکنان کتابخانه مرکزی، بخش آرشیو فنی و بخش کنترل مدارک است که از این تعداد 22 نفر پاسخ دادند. تجزیه و تحلیل یافته ها با نرم افزار آماری spss براساس شاخصهای آماری مرکزی (میانگین)، شاخصهای پراکندگی (انحراف معیار، واریانس، کمینه و بیشینه) براساس دو معیار« بلی» ، «خیر»، و سنجش 1 تا 10 انجام شده است. پایایی پرسشنامههای مذکور در این پژوهش با ضریب 976/0 آلفای کرونباخ محاسبه گردید. یافتهها نشان میدهد در مرحله برنامهریزی ممیزی اطلاعات مدل هنزل، «درک شفافی از ماموریت سازمان توسط کارکنان شرکت» در گام اول، «تخصیص منابع فنی اعم ازسخت افزار، اسکنرها،چاپگرهاو...» در گام دوم، «ارائه پیشنهادات در اجرای نتایج » در گام سوم، «توسعه یک راهبرد ارتباطی با استفاده از بازخورد ذینفعان و مشارکت گنندگان» در گام چهارم و«جلب حمایت مدیریت با پشتیبانی از طرح فرایند» درگام پنجم)؛ مرحله گردآوری داده، «ایجاد بانک منابع اطلاعاتی برای گردآوری دادهها» ؛ مرحله تحلیل داده ها،« برنامهای برای ترسیم جریان اطلاعات»؛ مرحله ارزیابی دادهها، «برنامهای در ارزیابی دادهها برای بیان مشکلات و شناسایی فرصتها»؛ مرحله ارائه پیشنهادات «اعلام نتایج و ارائه پیشنهادات همراه با بازخورد فردی ذینفعان و شرکت‌کنندگان» ؛ مرحله اجرای پیشنهادات، «تشریح اهداف برای توسعه یک برنامه اجرایی»؛ مرحله ممیزی اطلاعات به عنوان فرایند مستمر، «برنامهریزی برای انطباق ممیزی فرایند کاری به صورت مستمر»، در ممیزی اطلاعات اداره مرکزی اسناد فنی و سیستمی ایران خودرو از نظر کارکنان دارای اهمیت است و در فرآیند ممیزی اطلاعات در مرکز اثر گذاری بیشتری دارند. ممیزی اطلاعات فرایندهای کاری و جریان اطلاعات در اداره مرکزی اسناد فنی و سیستمی شرکت ایرانخودرو بر اساس مراحل هفت گانه مدل هنزل در حد مطلوب نیست.
گلنسا گلینی مقدم؛ زهرا حسین نیا تنها؛ میترا صمیعی
چکیده
هدف: هدف از این مطالعه تحلیل خدمات سالمندان در کتابخانههای عمومی شهر تهران وابسته به نهاد کتابخانههای عمومی کشور است. روش: روش پژوهش پیمایشی-توصیفی و جامعه آماری شامل 3۸ نفر از مدیران و یا مسئولان کتابخانههای عمومی شهر تهران است. برای جمعآوری اطلاعات از پرسشنامه محقق‌ساخته استفاده شد که با الهام از رهنمودهای انجمن کتابداری ...
بیشتر
هدف: هدف از این مطالعه تحلیل خدمات سالمندان در کتابخانههای عمومی شهر تهران وابسته به نهاد کتابخانههای عمومی کشور است. روش: روش پژوهش پیمایشی-توصیفی و جامعه آماری شامل 3۸ نفر از مدیران و یا مسئولان کتابخانههای عمومی شهر تهران است. برای جمعآوری اطلاعات از پرسشنامه محقق‌ساخته استفاده شد که با الهام از رهنمودهای انجمن کتابداری آمریکابرای خدمات سالمندان در کتابخانهها تدوین شده است. تجزیه‌وتحلیل دادهها در دو سطح آمار توصیفی و تحلیلی صورت گرفت. آمار توصیفی شامل فراوانی، درصد فراوانی و آمار استنباطی نظیر آزمون تی تک نمونهای با استفاده از نرمافزار spss انجام گرفت. یافتهها: نتایج نشان داد کتابخانههای عمومی شهر تهراندر کلیه مؤلفه‌های خدمات ویژه سالمندان ازجمله آموزش کارکنان، اطلاعرسانی و منابع کتابخانه، برنامهریزی کتابخانهها، تجهیزات، توسعه و مشارکت، امکانات، خدمات در منزل و بودجه از وضعیت مطلوبی در حال حاضر برخوردار نیستند و میانگین خدمات موجود در همه مؤلفه‌ها پایینتر از حد متوسط قرار دارد. نتیجهگیری: اکثریت کتابداران کتابخانههای عمومی تهران (۷۲ درصد) رهنمودهای ارائه شده از سوی انجمن کتابداری آمریکا را به‌عنوان یک شاخص مهم در خدمات ویژه سالمندان میپذیرفتند اما تعدادی کمتری از آنان (۲۷ درصد) این شاخصها را برای خدمات ویژه سالمندان در کتابخانههای ایران قبول نداشتند.
میترا صمیعی؛ فاطمه نوشین فرد؛ رویا رحمان پور
چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی و ارزیابی کیفی پورتالهای نهاد کتابخانه های عمومی کشور بر اساس الگوی ارزشیابی کیفی وب کیو. ای. ام. است.نوع پژوهش کاربردی و روش پژوهش حاضر، پیمایشی – توصیفی بود. جامعه آماری پژوهش ، پورتال های نهاد کتابخانههای عمومی کشور در سال 1395 بود که تعداد 32 پورتال مشاهده و امتیازدهی شده است. برای گردآوری دادهها ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر بررسی و ارزیابی کیفی پورتالهای نهاد کتابخانه های عمومی کشور بر اساس الگوی ارزشیابی کیفی وب کیو. ای. ام. است.نوع پژوهش کاربردی و روش پژوهش حاضر، پیمایشی – توصیفی بود. جامعه آماری پژوهش ، پورتال های نهاد کتابخانههای عمومی کشور در سال 1395 بود که تعداد 32 پورتال مشاهده و امتیازدهی شده است. برای گردآوری دادهها از مشاهده مستقیم و بر اساس سیاهه وارسی انجام شده است که بر اساس الگوی ارزیابی کیفی وب و مبتنی بر استاندارد ایزو 1-9126 انجام شده است. یافته ها نشان داد که از لحاظ معیار اصلی "کاربرد پذیری" با میانگین 39/0 در وضعیت متوسط ارزیابی شدند و از لحاظ "قابلیت عملکرد" میانگین کل 27/0 در وضعیت نامطلوبی قرار دارند و همچنین از لحاظ معیار "قابلیت اطمینان" میانگین کل 57/0 در وضعیت متوسط به بالا قراردارند و از نظر "شاخص کارائی" با میانگین 704/0 نیز در وضعیت مطلوبی ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که پورتالهای مورد پژوهش از نظر شاخص کارایی وب کیو ای ام در رتبه اول ، قابلیت اطمینان(اعتبار) در رتبه دوم ، کاربرد پذیری در رتبه سوم و قابلیت عملکرد در رتبه آخر قرار دارند .یعنی پورتالهای مورد پژوهش از نظر معیارهای "کاربرد پذیری" و "قابلیت عملکرد" دچار نقاط ضعف بیشتری هستند. ودر معیارهای "کارائی" و "قابلیت اطمینان" با میانگین بالای 50 درصد در وضعیت مطلوب تری هستند.
میترا صمیعی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف تحلیل مفهومی الگوی مرجع دلوس و چارچوب پنج اس و شناسایی روابط بنیادین بین مفاهیم و شاخص های این الگو و چارچوب در سازماندهی و ارزیابی کتابخانه های دیجیتالی انجام شده است. روش پژوهش حاضر تحلیل مفهومی الگوی مرجع دلوس و چارچوب پنج اس در سازماندهی و ارزیابی کتابخانه های دیجیتالی بوده است. تمرکزالگوی مرجع دلوس بر شناسایی ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف تحلیل مفهومی الگوی مرجع دلوس و چارچوب پنج اس و شناسایی روابط بنیادین بین مفاهیم و شاخص های این الگو و چارچوب در سازماندهی و ارزیابی کتابخانه های دیجیتالی انجام شده است. روش پژوهش حاضر تحلیل مفهومی الگوی مرجع دلوس و چارچوب پنج اس در سازماندهی و ارزیابی کتابخانه های دیجیتالی بوده است. تمرکزالگوی مرجع دلوس بر شناسایی شش مفهوم اصلی و نیز روابطی است که کل یک کتابخانه دیجیتالی را در بر میگیرد ، درحالیکه تمرکز چارچوب پنج اس. بریکپارچه سازی مفاهیم کتابخانه دیجیتالی با پنج اس است . یافته ها نشان داد، الگوی دلوس و چارچوب پنج اس درحوزههایی مانند جریان ها، محتوا، اجتماعها و کاربران ، روابط مشترکی با کتابخانه های دیجیتالی دارند. در نتیجه، انعطاف پذیری چارچوب پنج اس در بخش ساختار به عنوان ابزاری قدرتمند برای تحلیل و سازماندهی محتوا در کتابخانه های دیجیتالی می تواند با به کارگیری انواع فراداده ها در سامانه کتابخانه های دیجیتالی مبتنی بر الگوی مرجع دلوس ، کاربردی شود . بخش سناریو در چارچوب پنج اس می تواند در پیش بینی هایی که در خصوص خدمات اطلاعاتی کتابخانه های دیجیتالی با توجه به رشد و افزایش فناوری های نوین اطلاعاتی در جهان اتفاق می افتد ، کمک کند.
میترا صمیعی
دوره 2، شماره 4 ، مهر 1394، ، صفحه 27-50
چکیده
هدف: هدف این پژوهش حاضر شناسایی رسانه های اجتماعی ب و نقش آن در تبادل دانش بین متخصصان حوزه حفاظت رقمی بر مبنای مدل لانه زنبوری برای به اشتراک گذاری محتواهای علمی است. روش شناسی : پژوهش حاضر از نوع تحلیلی و رویکرد کیفی به روش مطالعه دلفی از طریق 15 سوال باز در بین 20 متخصص عضو یک گروه تخصصی حفاظت رقمی با بافت های مختلف فرهنگی اعم از کتابخانه، ...
بیشتر
هدف: هدف این پژوهش حاضر شناسایی رسانه های اجتماعی ب و نقش آن در تبادل دانش بین متخصصان حوزه حفاظت رقمی بر مبنای مدل لانه زنبوری برای به اشتراک گذاری محتواهای علمی است. روش شناسی : پژوهش حاضر از نوع تحلیلی و رویکرد کیفی به روش مطالعه دلفی از طریق 15 سوال باز در بین 20 متخصص عضو یک گروه تخصصی حفاظت رقمی با بافت های مختلف فرهنگی اعم از کتابخانه، موزه، آرشیو، انجام گرفت. یافته ها : یافته ها نشان داد که میزان آشنایی پاسخ دهندگان نسبت به برنامه فیسبوک 25% و برنامه LinkedIn. 22%، 20% Foursquare، ویکی ها 15%، یوتیوب 10%، تویتر 8%، است و هیچیک با دروازه پژوهشی که وب سایت اجتماعی مخصوص متخصصان است، آشنا نبودند و درصد صفر بود. متخصصان برای به روزرسانی منظم اطلاعات در اهداف کاری و بالابردن بهره‌وری 100% از فیسبوک، در به دست آوردن اطلاعات 90% از فیسبوک و یوتیوب ، دبرقراری ملاقات و ارتباط شبکه‌ای 90% فیسبوک و LinkedIn، در تبادل و اشتراک دانش 100% از LinkedIn و فیسبوک استفاده می‌کنند. 90% متخصصان انحراف فکری را در فیسب.ک و یوتیوب، 10درصد هم اتلاف زمان بهره‌وری، بهره‌وری پایین در یوتیوب و تویتر از معایب اسفاده از رسانه‌های اجتماعی در تحقیقات علمی بیان کردند. مزیت خود رئیس بودن(مدیریت زمان، دموکراسی) 100% در فیسبوک، LinkedIn ذکر شده است. از 7 بلوک مدل لانه زنبوری، به اشتراک‌گذاری 100% در فیسبوک و LinkedIn، حضور 90% در Foursquare، هویت، ارتباطات، گروه‌ها و گفتگوها 90% در فیسبوک و LinkedIn و شهرت 90% در، LinkedIn ذکر شده است. نتیجهگیری: نتایج ان بررسی نشان میدهد که اجزای کلیدی مدل لانه زنبوری رسانه‌های اجتماعی می‌تواند در تبادل دانش بین متخصان با شیوه‌های بدست آوردن اطلاعات، تبادل اطلاعات و اشتراک دانش، بروزرسانی اطلاعات، ملاقات و ارتباط شبکه در حوزه‌های مختلف علوم و نیز برای درک نیازهای تعاملی و نحوه‌ی تغییر این نیازها در طول زمان به کار گرفته شود. رسانه‌های اجتماعی بخش اساسی ارتباطات روزانه کاری در حوزه تحقیقات علمی کشور است. در بین رسانه‌های اجتماعی بخش اساسی ارتباطات روزانه کاری در حوزه تحقیقات علمی کشور است. در بین رسانه‌های اجتماعی مورد بررسی در پژوهس حاضر، فیسبوک و LinkedIn در 7 شاخص کلیدی مدل لانه زنبوری بیشترین کاربرد را دارد.
