بازیابی نظام‌های هوشمند
مریم ابوطالبی؛ زهرا اباذری
چکیده
این پژوهش با هدف تبیین رابطه بین مدیریت سایبرنتیک با اثربخشی معلمان هنرستان های ناحیه 3 آموزش و پرورش شهر اصفهان به روش توصیفی پیمایشی از نوع همبستگی به انجام رسیده است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه معلمان ناحیه 3 آموزش و پرورش شهر اصفهان به تعداد 500 نفر است که حجم نمونه با استفاده جدول کرجسی- مورگان تعداد 217نفر برآورد گردید. برای انتخاب ...
بیشتر
این پژوهش با هدف تبیین رابطه بین مدیریت سایبرنتیک با اثربخشی معلمان هنرستان های ناحیه 3 آموزش و پرورش شهر اصفهان به روش توصیفی پیمایشی از نوع همبستگی به انجام رسیده است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه معلمان ناحیه 3 آموزش و پرورش شهر اصفهان به تعداد 500 نفر است که حجم نمونه با استفاده جدول کرجسی- مورگان تعداد 217نفر برآورد گردید. برای انتخاب نمونه ها از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده گردیدبرای گردآوری داده های مورد نیاز پژوهش از پرسشنامه استاندارد بیرن بائوم(1988) و پرسشنامه اثربخشی پارسونز(1969) استفاده شده است. پایایی پرسشنامه هر یک از پرسشنامه ها بر اساس ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب 81/0 و 79/0 محاسبه شد. برای تعیین نرمال بودن توزیع داده ها از فرمول کلموگروف- اسمیرنف، برای تعیین پایایی ابزارهای گردآوری داده ها از ضریب آلفای کرونباخ و برای آزمون فرضیه ها از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد.داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS26 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد که از دیدگاه معلمان هنرستان های شهر اصفهان بین مدیریت سایبرنتیک با اثربخشی به میزان 412/0 و با هر یک از مولفه های آن(نوآوری،تعهد سازمانی،رضایت شغلی و سلامت سازمانی) به ترتیب به میزان 428/0، 398/0 ، 527/0 و 417/0 رابطه مثبت وجود دارد.
مدیریت اطلاعات و دانش
زیبا شمس؛ زهرا اباذری
چکیده
با توجه به اهمیت و ضرورت سیبرنتیک در موضوعات مختلف،تحقیق حاضر با هدف بررسی تاثیر نقش سیبرنتیک در بازاریابی و توسعه منابع اطلاعاتی در کتابخانه های دانشگاهی انجام گرفت. این تحقیق از نوع همبستگی و براساس روش به دست آوردن داده های مورد نیاز در زمره ی تحقیقات توصیفی- پیمایشی و با توجه به هدف آن کاربردی است. جامعه آماری مورد مطالعه در این ...
بیشتر
با توجه به اهمیت و ضرورت سیبرنتیک در موضوعات مختلف،تحقیق حاضر با هدف بررسی تاثیر نقش سیبرنتیک در بازاریابی و توسعه منابع اطلاعاتی در کتابخانه های دانشگاهی انجام گرفت. این تحقیق از نوع همبستگی و براساس روش به دست آوردن داده های مورد نیاز در زمره ی تحقیقات توصیفی- پیمایشی و با توجه به هدف آن کاربردی است. جامعه آماری مورد مطالعه در این پژوهش کلیه مدیران و کتابداران کتابخانه های دانشگاهی در شهر تهران می باشند که بر اساس فرمول کوکران حجم نمونه آماری 242 نفر تعیین شد.روش نمونه گیری نیز تصادفی طبقه ای می باشد. به منظور سنجش و اندازه گیری متغیر های تحقیق از پرسشنامه های استاندارد بیرن بائوم(1391) استفاده گردید. روایی پرسشنامه با استفاده از نظرات خبرگان و کارشناسان تایید و پایایی آنها با استفاده از آلفای کرونباخ 91 درصد تعیین شد. برای آزمون فرضیه ها از آزمونهای کولموگروف- اسمیرنوف ، همبستگی اسپیرمن ، فریدمن ، تکنیک آنتروپی شانون، کای دو و آزمون دوجمله ای استفاده شد.نتایج نشان داد سیبرنتیک و مولفه های آن بر بازاریابی و توسعه منابع اطلاعاتی در کتابخانه های دانشگاهی تاثیر دارند.در بین مولفه های سیبرنتیک ، مولفه رهبری بیشترین و تعملات سخت و سست کمترین تاثیر را بر بازاریابی و توسعه منابع اطلاعاتی در کتابخانه های دانشگاهی دارند.
تحلیل متن و دانش‌کاوی
پرویز قراگوزلی؛ زهره میرحسینی؛ زهرا اباذری
چکیده
اصطلاحنامه‌ها از ابزارهای بازنمون اطلاعات معنایی هستند و مفاهیم، اصطلاحات و روابط میان آنها را فراهم می‌سازند. از این رو پژوهش حاضر با هدف ایجاد سیاهه‌ای از کلمات اصلی کتاب‌های درسی فارسی شش پایه دوره ابتدایی انجام پذیرفت. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش ترکیبی از تحلیل محتوا با رویکرد تحلیل هم‌واژگانی در طراحی ...
بیشتر
اصطلاحنامه‌ها از ابزارهای بازنمون اطلاعات معنایی هستند و مفاهیم، اصطلاحات و روابط میان آنها را فراهم می‌سازند. از این رو پژوهش حاضر با هدف ایجاد سیاهه‌ای از کلمات اصلی کتاب‌های درسی فارسی شش پایه دوره ابتدایی انجام پذیرفت. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش ترکیبی از تحلیل محتوا با رویکرد تحلیل هم‌واژگانی در طراحی اصطلاحنامه می‌باشد. جامعه آماری این پژوهش به ترتیب شامل 10 نفر خبره این حوزه براساس نمونه‌گیری هدفمند؛ و همچنین 6 کتاب فارسی مقطع ابتدایی هستند. 240 نفر از کارشناسان سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وزارت آموزش‌و‌پرورش نیز با نمونه آماری 148 نفر مبتنی بر جدول مورگان مورد پرسش در خصوص تعیین تگهای و اصطلاحات کتاب‌های درسی قرار گرفتند. با استخراج مفاهیم اصلی، تعیین سلسله‌مراتب و روابط میان کلمات با استخراج از کتاب‌های درسی دوره ابتدایی انجام و استانداردسازی به کمک نرم افزار راورماتریکس انجام گرفت. در نتیجه این پژوهش کلمات پرتکرار استفاده شده از سوی کاربران و نیز با نگاه صاحبنظران تعداد 631 کلمه اصلی کتاب‌های درسی استخراج گردید. استفاده از این روش در تکمیل فرآیند تدوین کتاب‌های درسی دوره ابتدایی و نظام‌مند کردن آن برای دسترسی دانش‌آموزان و معلمان به منابع و همچنین تسهیل در ذخیره و بازیابی اطلاعات کاربران عام کارایی دارد.
بازیابی نظام‌های هوشمند
فرشته بیانلو؛ زهره میرحسینی؛ زهرا اباذری
چکیده
سازمان‌دهی مؤثر فعالیت‌ها در یک سیستم اجتماعی پیچیده با نظارت سایبرنتیک ممکن است، جایی که مکانیسم‌های خوداصلاحی به بهبود مستمر کمک می‌کنند. کتابخانه سایبرنتیک اهداف متعددی دارد که در صورت عدم تحقق، افراد یا گروه‌ها برای بهبود وضعیت آن فعال می‌شوند. این پژوهش به بررسی استفاده بهینه از الگوهای سایبرنتیک در کتابخانههای دانشگاهی ...
بیشتر
سازمان‌دهی مؤثر فعالیت‌ها در یک سیستم اجتماعی پیچیده با نظارت سایبرنتیک ممکن است، جایی که مکانیسم‌های خوداصلاحی به بهبود مستمر کمک می‌کنند. کتابخانه سایبرنتیک اهداف متعددی دارد که در صورت عدم تحقق، افراد یا گروه‌ها برای بهبود وضعیت آن فعال می‌شوند. این پژوهش به بررسی استفاده بهینه از الگوهای سایبرنتیک در کتابخانههای دانشگاهی و ارائه مدلی مناسب برای مدیریت اطلاعات سیستم پرداخته و با سنجش وضعیت مؤلفههای سایبرنتیک، زمینه را برای ارائه الگویی مناسب فراهم می‌کند. این پژوهش با استفاده از روش کمی به‌منظور بررسی وضعیت مؤلفههای مدل سایبرنتیک برای مدیریت بهینه کتابخانههای دانشگاهی انجام شد. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی کارشناسان و متخصصان علم اطلاعات و دانش‌شناسی و مدیران کتابخانههای مرکزی دانشگاههای علوم پزشکی تیپ 1 در ایران است. تمامی کارشناسان علم اطلاعات و دانش‌شناسی و مدیران کتابخانههای مرکزی دانشگاههای علوم پزشکی کشور با استفاده از یک پرسشنامه مورد سؤال قرار گرفتند و نتایج تحلیل شد. نمونه آماری شامل 97 استاد و کتابدار بود. نتایج مطالعه نشان داد که ۴۲ درصد از نمونه‌ها مرد و ۵۸ درصد زن بودند. ۲۵ درصد از نمونه‌های موردمطالعه دارای مدرک کارشناسی، 45 درصد دارای مدرک کارشناسی ارشد و 30 درصد دارای مدرک دکتری بودند. در مورد سابقه کاری، نتایج نشان داد که بیشتر پاسخ‌دهندگان (65%) بیش از ده سال سابقه کار داشتند، درحالی‌که تنها 3 درصد آنها کمتر از 10 سال سابقه کار داشتند. میانگین نمره مؤلفه نظارت در بُعد ساختاری و اجتماعی به‌ترتیب 43/29 و 14/33 بود. نمره مؤلفه پیوند سیستم در بُعد پیوند برون‌سیستمی و درون‌سیستمی به‌ترتیب 41/18 و 5/214 بود. نمره مؤلفه سلسله‌مراتب در بُعد سیستم تقسیم‌شده و سلسله‌مراتب به‌ترتیب 23/11 و 66/11 بود. نمره مؤلفه کیفیت تعامل در بُعد غیرخطی و علی به‌ترتیب 78/11 و 53/11 بود. نمره مؤلفه تصمیم در ابعاد منابع تصمیم، نوع تصمیم و معیار تصمیم‌گیری به‌ترتیب 91/14، 07/15 و 73/14 بود. پژوهش نشان می‌دهد که مؤلفههای مدل سایبرنتیک در کتابخانههای دانشگاههای علوم پزشکی جایگاه مناسبی دارد و مدیران از ساختار و اهداف آنها آگاه هستند؛ اما این آگاهی در همه ابعاد یکسان نیست و عدم توازن در وضعیت مؤلفه‌ها باعث کاهش اثربخشی مؤلفه‌ها شده است؛ بنابراین، پیشنهاد می‌شود که به نقش اجتماعی کاربران در تعاملات و راهنمایی آنها و همچنین توازن و رشد کمی و کیفی ابعاد مدیریت کتابخانه توجه بیشتری شود.
ذخیره و بازیابی اطلاعات
ناهید صفری؛ زهره میرحسینی؛ زهرا اباذری
چکیده
این پژوهش به بررسی رفتار اطلاع‌یابی پژوهشگران حوزه هنر در فرایند جستجوی اطلاعات در محیط وب پرداخته است. روش پژوهش به روش نیمه تجربی است و با استفاده از روش‌های مشاهده، مصاحبه و تحلیل آماری انجام‌شده است. جامعه آماری شامل ۴۸ پژوهشگر حوزه هنر بود که به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. داده‌ها از طریق نرم‌افزار کمتازیا برای ضبط ...
بیشتر
این پژوهش به بررسی رفتار اطلاع‌یابی پژوهشگران حوزه هنر در فرایند جستجوی اطلاعات در محیط وب پرداخته است. روش پژوهش به روش نیمه تجربی است و با استفاده از روش‌های مشاهده، مصاحبه و تحلیل آماری انجام‌شده است. جامعه آماری شامل ۴۸ پژوهشگر حوزه هنر بود که به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. داده‌ها از طریق نرم‌افزار کمتازیا برای ضبط فرایند جستجو، مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته برای بررسی راهبردهای شناختی و پرسشنامه استاندارد رفتار اطلاع‌یابی برای سنجش متغیرهای مرتبط گردآوری شد. دو وظیفه جستجوی آسان (یافتن مقاله لاتین درباره هنر ایران) و دشوار (یافتن فرصت شغلی مرتبط در خارج از کشور) به شرکت‌کنندگان اختصاص یافت و تحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون کای‌اسکوئر انجام شد. یافتهها نشان داد که در جستجوهای آسان، شرکت‌کنندگان عمدتاً از راهبردهای سریع‌تر و سطحی‌تری نظیر استفاده گسترده از موتور جستجوی گوگل (با فراوانی ۹۷۶) و تدوین عبارات جستجو به‌صورت عام به خاص بهره بردند. در مقابل، در جستجوهای دشوار، پژوهشگران به روش‌های تحلیلی و پیشرفته‌تری نظیر اصلاح مکرر عبارات جستجو، استفاده از عملگرهای بولی و مراجعه به پایگاه‌های اطلاعاتی تخصصی روی آوردند. بررسی داده‌های آماری نشان داد که مجموع راهبردهای اتخاذشده در وظیفه دوم در سبک آسان ۹۷۶ و در سبک دشوار ۹۵۹ بوده که درمجموع ۱۹۳۵ راهبرد را شامل نشان می‌دهد که سطح پیچیدگی وظایف جستجو تأثیر مستقیمی بر راهبردهای مورداستفاده پژوهشگران دارد. این امر ضرورت بهینه‌سازی سیستم‌های جستجوی اطلاعات را بر اساس نیازهای کاربران و سطح پیچیدگی جستجوهای آنها برجسته می‌سازد.
مدیریت دانش
نرگس موقرپور؛ زهرا اباذری؛ زهره میرحسینی
چکیده
کتابخانههای عمومی با در اختیار داشتن منابع و مراجع مختلف، به یکی از بزرگ‌ترین نیروگاه‌های تولید دانش و اطلاعات تبدیل شده‌اند که مدیریت مؤثر و کارآمد آنها می‌تواند تأثیر بسزایی در توسعه سواد اطلاعاتی کاربران داشته باشد. هدف پژوهش حاضر نیز بررسی نقش مدیریت دانش در ارتقای سواد اطلاعاتی کاربران کتابخانههای عمومی ...
بیشتر
کتابخانههای عمومی با در اختیار داشتن منابع و مراجع مختلف، به یکی از بزرگ‌ترین نیروگاه‌های تولید دانش و اطلاعات تبدیل شده‌اند که مدیریت مؤثر و کارآمد آنها می‌تواند تأثیر بسزایی در توسعه سواد اطلاعاتی کاربران داشته باشد. هدف پژوهش حاضر نیز بررسی نقش مدیریت دانش در ارتقای سواد اطلاعاتی کاربران کتابخانههای عمومی و ارائه الگوی مناسب بوده است. روش پژوهش، روش ترکیبی با استفاده از فن فراترکیب، تحلیل محتوا و دلفی برای شناسایی و دسته‌بندی مؤلفههای مدیریت دانش و سواد اطلاعاتی و سپس روش پیمایش بود. جامعه آماری شامل 284 کتابدار و 45582 کاربر بود که به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله تعداد 181 کتابدار و 497 کاربر انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها شامل دو پرسشنامه محقق‌ساخته مدیریت دانش و سواد اطلاعاتی برگرفته از پیشینة نظری و تجربی پژوهش بود که به تأیید گروه خبره رسید. روش تجزیه‌وتحلیل داده‌ها، مدلیابی معادلات ساختاری بود. یافته‌های پژوهش نشان داد که سطح استقرار چهار مؤلفة مدیریت دانش در کتابخانههای عمومی استان خوزستان بالاتر از متوسط است. همچنین سطح برخورداری کاربران از هشت مؤلفة سواد اطلاعاتی نیز بالاتر از متوسط است. درنتیجه، مدل پیشنهادی ضمن تأیید فرضیه‌های فرعی و اصلی پژوهش، نشان داد که اجرا و استقرار مدیریت دانش بر ارتقای سواد اطلاعاتی کاربران کتابخانههای عمومی استان خوزستان تأثیرگذار بوده است.
زهرا اباذری؛ رستا حدادی
چکیده
هدف ، تعیین نقش دادهکاوی بر عملکرد سازمانی مدیران کتابخانههای دانشگاههای تهران با رویکرد مدیریت دانش است.روش پژوهش پیمایشی-تحلیلی است. تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزاراس.پی.اس.اس. استفاده شده است. جامعة پژوهش، شامل 137مدیران کتابخانه های دانشگاههای دولتی شهر تهران است.یافتهها نشان داد از شش فرضیة پژوهش، تنها دو فرضیه ...
بیشتر
هدف ، تعیین نقش دادهکاوی بر عملکرد سازمانی مدیران کتابخانههای دانشگاههای تهران با رویکرد مدیریت دانش است.روش پژوهش پیمایشی-تحلیلی است. تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزاراس.پی.اس.اس. استفاده شده است. جامعة پژوهش، شامل 137مدیران کتابخانه های دانشگاههای دولتی شهر تهران است.یافتهها نشان داد از شش فرضیة پژوهش، تنها دو فرضیه تأیید شد. فرضیه‌های مربوط به مدل مفهومی پژوهش که فرضیه‌های اصلی‌تر پژوهش هستند، تأیید نشدند. وضعیت بهکارگیری دادهکاوی در کتابخانههای دانشگاههای دولتی شهر تهران از دیدگاه مدیران و عملکرد سازمانی مدیران، متوسط است. وضعیت مدیریت دانش در کتابخانههای دانشگاههای دولتی شهر تهران از دیدگاه مدیران مطلوب است. رابطة معنی‌داری بین بهکارگیری دادهکاوی و مدیریت دانش و عملکرد سازمانی در کتابخانههای دانشگاههای دولتی شهر تهران از دیدگاه مدیران آنها، وجود ندارد. رابطة معنی‌داری بین بهکارگیری مدیریت دانش و عملکرد سازمانی در کتابخانههای دانشگاههای دولتی شهر تهران از دیدگاه مدیران آنها، وجود ندارد.نتیجه گیری:وضعیت بهکارگیری دادهکاوی و عملکرد سازمانی مدیران کتابخانههای دانشگاههای دولتی شهر تهران، متوسط است و وضعیت مدیریت دانش مطلوب است. بهکارگیری دادهکاوی و مدیریت دانش بر عملکرد سازمانی مدیران کتابخانههای دانشگاههای دولتی شهر تهران همچنین بهکارگیری دادهکاوی بر مدیریت دانش از دیدگاه مدیران این کتابخانه‌ها نیز تأثیرگذار نیست.
الهه روحی دل؛ نصرت ریاحی‌نیا؛ فهیمه باب الحوائجی؛ زهرا اباذری
چکیده
هدف: این پژوهش باهدف بررسی وضعیت مؤلفههای گردآوری، سازمان‌دهی و اشاعه اطلاعات نسخ خطی، در بخشهای نسخ خطی کتابخانههای ایران بر اساس مؤلفههای مدیریت دانش انجام‌شده است. روش تحقیق: در این پژوهش از روش ترکیبی (کمی و کیفی) همزمان استفاده‌شده است. جامعه پژوهش را کلیه بخشهای نسخ خطی در کتابخانههای سطح کشور که دارای بخش نسخ ...
بیشتر
هدف: این پژوهش باهدف بررسی وضعیت مؤلفههای گردآوری، سازمان‌دهی و اشاعه اطلاعات نسخ خطی، در بخشهای نسخ خطی کتابخانههای ایران بر اساس مؤلفههای مدیریت دانش انجام‌شده است. روش تحقیق: در این پژوهش از روش ترکیبی (کمی و کیفی) همزمان استفاده‌شده است. جامعه پژوهش را کلیه بخشهای نسخ خطی در کتابخانههای سطح کشور که دارای بخش نسخ خطی و کارمند بوده‌اند، شامل 44 کتابخانه در سطح ایران، تشکیل داده است که با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته، موردبررسی قرارگرفته و پس از جمع‌آوری اطلاعات با استفاده از نرم‌افزار آماری spss تحلیل‌شده است. یافتهها: نشان می‌دهد که میانگین به‌دست‌آمده از مؤلفههای گردآوری نسخ خطی 92/37 از 45، سازمان‌دهی نسخ خطی 90/28 از 33، اشاعه اطلاعات نسخ خطی 11/36 از 57، از میانگین مقایسه شده در سطح کمتر و پایین‌تری قرار دارند. نتایج: نشان‌دهنده رعایت کم مدیریت دانش در بخشهای نسخ خطی در کتابخانههای ایران در مؤلفههای موردبررسی است. پاسخ‌دهندگان به پرسشنامه و شرکت‌کنندگان در مصاحبه جملگی بر تهیه دستورالعمل یکسان و وحدت رویه در مؤلفههای گردآوری، سازمان‌دهی اطلاعات نسخ خطی و اشاعه اطلاعات تأکید داشتند و اجرای مدیریت دانش و استفاده از مدل‌های آن را ضروری دانستند.
