مقاله پژوهشی
وب معنایی و هستان‌نگاری (آنتولوژی)
لیلا عربگری؛ معصومه کربلاآقایی کامران؛ زویا آبام؛ عاطفه شریف
چکیده
هدف پژوهش حاضر طراحی هستان‌شناسی اشیاء یادگیری الکترونیکی براساس استاندارد فراداده شیء یادگیری در مخازن سازمانی دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران است. روش‌شناسی: در پژوهش حاضر از روش مشاهده و پیمایش استفاده شده است و به مطابقت عناصر استاندارد فراداده شیء یادگیری با عناصر فراداده‌ای اشیاء یادگیری در مخازن سازمانی پرداخته شد. سپس پرسشنامه ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر طراحی هستان‌شناسی اشیاء یادگیری الکترونیکی براساس استاندارد فراداده شیء یادگیری در مخازن سازمانی دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران است. روش‌شناسی: در پژوهش حاضر از روش مشاهده و پیمایش استفاده شده است و به مطابقت عناصر استاندارد فراداده شیء یادگیری با عناصر فراداده‌ای اشیاء یادگیری در مخازن سازمانی پرداخته شد. سپس پرسشنامه محقق‌ساخته برای انجام فن دلفی جهت اعتبارسنجی عناصر شناسایی شده در اختیار متخصصان قرار گرفت. در مرحله بعد مجموعه‌ای تأیید شده از موجودیت‌ها برای اشیاء یادگیری الکترونیکی در مخازن سازمانی دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران به دست آمد. در نهایت براساس موجودیت‌های شناسایی شده، هستان‌شناسی اشیاء یادگیری الکترونیکی مبتنی بر استاندارد فراداده شیء یادگیری در مخازن سازمانی دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران طراحی شد. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه محقق‌ساخته و چارچوب استاندارد فراداده شیء یادگیری است. از نسخه 5.6.1 نرم‌افزار پروتژه برای رسمی‌سازی، ساختار مفهومی و رمزگذاری هستان-شناسی استفاده شده است.یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد هستان‌شناسی طراحی شده متشکل از 162 کلاس با مجموع 189 نوع رابطه و 2220 نمونه مستقر در کلاس‌ها مصورسازی شد.نتیجه‌گیری: بر مبنای موجودیت‌های شناسایی شده مبتنی بر استاندارد فراداده شیء یادگیری، هستان‌شناسی اشیاء یادگیری الکترونیکی در مخازن سازمانی دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران طراحی شد. نتیجه این هستان‌شناسی ارائه ساختار مفهومی متشکل از مفاهیم به شکل صریح در قالبی رسمی است. با به‌کارگیری هستان‌شناسی مبتنی بر استاندارد فراداده شیء یادگیری در ساختار مخازن سازمانی دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران، می‌توان در رفع خطاهای احتمالی موجود در سطح معنایی داده‌ها ازجمله بهبود بازیابی، دسترسی بهتر و طراحی نظام‌های هوشمند اقدام کرد.
مقاله پژوهشی
ذخیره و بازیابی اطلاعات
حمیدرضا رادفر
چکیده
هدف از انجام این پژوهش مطالعه و شناسایی میزان اهمیت نقاط دستیابی به منابع اطلاعاتی دیجیتال از دیدگاه پژوهشگران علوم انسانی است. روش پژوهش حاضر توصیفی پیمایشی است. برای گردآوری داده‌های مورد نیاز از پرسشنامه محقق ساخته با پایایی 894/0 استفاده شده است. جامعه پژوهش کل اعضای هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی(138 نفر) بوده است ...
بیشتر
هدف از انجام این پژوهش مطالعه و شناسایی میزان اهمیت نقاط دستیابی به منابع اطلاعاتی دیجیتال از دیدگاه پژوهشگران علوم انسانی است. روش پژوهش حاضر توصیفی پیمایشی است. برای گردآوری داده‌های مورد نیاز از پرسشنامه محقق ساخته با پایایی 894/0 استفاده شده است. جامعه پژوهش کل اعضای هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی(138 نفر) بوده است که پرسشنامه میان همگی توزیع شد و نمونه‌گیری صورت نگرفت. یافته‌ها نشان داد که مهمترین نقاط دستیابی که از سوی پژوهشگران علوم انسانی برای بیشتر گونه‌های منابع دیجیتال انتخاب شدند، عنوان، پدیدآور و موضوع بودند، البته با مطالعه یافته‌ها برای هر نوع منبع اطلاعاتی دیجیتال می‌توان به مواردی دست یافت که برای آن دسته از منابع اطلاعاتی دیجیتال مهم شناخته شدند. از میان فیلدهای خاص دیجیتال‌سازی، موارد فرمت و حجم منابع از اهمیت بالاتری برخوردار بودند. نتایج پژوهش حاکی از این است که بیشتر نقاط دستیابی و فیلدهای بازیابی انواع منابع اطلاعاتی دیجیتال از دیدگاه پژوهشگران علوم انسانی حائز اهمیت هستند و آگاهی از این دیدگاه و بهره‌گیری از آن می‌تواند برای کتابداران، فهرست‌نویسان اجتماعی، طراحان نرم‌افزارهای اطلاع‌رسانی و پایگاه‌های اطلاعاتی، و مدیران وب‌سایت‌ها علمی- پژوهشی مفید و موثر باشد.
مقاله پژوهشی
نظریه‌های اطلاعات و دانش
علی ایمان زاده؛ نعیمه بیرام پور باسمنج؛ مریم مرندی حیدرلو
چکیده
اضطراب اطلاعاتی یکی از چالشهای نوظهور زندگی بشری است که با توسعه تفکر ریزومی در سایه تفکر پساساختارگرائی ظهور و بسط یافته است. هدف پژوهش حاضر مفهوم‌شناسی، حدود وثغور و ابعاد اضطراب اطلاعاتی بود. روش این پژوهش مروری سیستماتیک است که در سال 1402 انجام گرفته است. از 170 مقاله یافت شده با توجه به معیارهای انتخاب مقالات، نهایتاً 24 پژوهش واجد ...
بیشتر
اضطراب اطلاعاتی یکی از چالشهای نوظهور زندگی بشری است که با توسعه تفکر ریزومی در سایه تفکر پساساختارگرائی ظهور و بسط یافته است. هدف پژوهش حاضر مفهوم‌شناسی، حدود وثغور و ابعاد اضطراب اطلاعاتی بود. روش این پژوهش مروری سیستماتیک است که در سال 1402 انجام گرفته است. از 170 مقاله یافت شده با توجه به معیارهای انتخاب مقالات، نهایتاً 24 پژوهش واجد شرایط شناخته و به مطالعه حاضر وارد شدند. یافته های پژوهش نشان داد مفهوم اضطراب اطلاعاتی از ابهام معنائی برخوردار بوده و حدود و ثغور آن هم به طور کامل شناخته شده نیست. اضطراب اطلاعاتی در واقع از شکاف فزاینده بین مقدار اطلاعات موجود و توانایی ما برای پردازش و درک آن ناشی می‌شود و این نوع اضطراب با مفاهیمی نظیر اضطراب کتابخانه ای و اضطراب اینترنتی تفاوت بنیادین دارد. این نوع اضطراب از سه بعد اساسی سرریز اطلاعات، ناتوانی در فهم و پردازش اطلاعات و ناتوانی در دسترسی و پیداکردن اطلاعات موجود برخوردار است. اضطراب اطلاعاتی پیامدهای منفی فردی، روان شناختی و اجتماعی متعدد نظیر احساس ناامیدی و سرخوردگی، احساس رهاشدگی، وانهادگی و احساس تنهائی اگزیستانسیال را به همراه داشته باشد. توسعه سواد اطلاعاتی، تمرین مراقبت از خود و تعیین محدودیت در مصرف اطلاعات و تغییر نگرش معرفت شناختی در باب اطلاعات می‌تواند به کاهش احساسات و استرس شدید مرتبط با اضطراب اطلاعات کمک کند.
مقاله پژوهشی
مدیریت اطلاعات و دانش
داود قاسم زاده؛ محمد باقر علیزاده اقدم
چکیده
هدف اصلی این مقاله، مطالعه جامعه‌شناختی مولفه های جمع گرایی فرهنگی در اشتراک دانش دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه تبریزمی باشد. روش این پژوهش از نوع توصیفی-پیمایشی بوده و جامعه آماری کلیه دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه تبریز که با استفاده از فرمول کوکران و شیوه نمونه گیری طبقه ای متناسب 650 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. ابزار ...
بیشتر
هدف اصلی این مقاله، مطالعه جامعه‌شناختی مولفه های جمع گرایی فرهنگی در اشتراک دانش دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه تبریزمی باشد. روش این پژوهش از نوع توصیفی-پیمایشی بوده و جامعه آماری کلیه دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه تبریز که با استفاده از فرمول کوکران و شیوه نمونه گیری طبقه ای متناسب 650 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه است که با استفاده از نرم افزار Spss نسخه 22 تجزیه و تحلیل شده است. نتایج آزمون همبستگی حاکی از رابطه مثبت و معنی دار بین جمع گرایی فرهنگی با اشتراک دانش دانشجویان می باشد. همچنین بین مولفه‌های جمعگرایی فرهنگی(جمعگرایی عمودی و افقی و فردگرایی افقی) با اشتراک دانش همبستگی مثبت و معنی داری وجود دارد. همچنین نتایج آزمون همبستگی نشان می دهد که بعد فردگرایی عمودی رابطه معکوس و معنی داری با اشتراک دانش و ابعاد آن دارد. نتایج حاصل از رگرسیون حاکی از این است که مولفه های جمع گرایی فرهنگی 24 درصد از واریانس اشتراک دانش را تبیین می کند، و در این میان، اهمیت جمع گرایی افقی بیش از سایر عوامل هست.
مقاله پژوهشی
وب معنایی و هستان‌نگاری (آنتولوژی)
فرحناز افضلی قادی؛ فریبرز خسروی
چکیده
این تحقیق، به منظور توسعه هستی‌نگاری راویان ضعیف در حوزه علوم حدیث و با هدف بررسی روابط معنائی بین واژگان مختلفی که سبب ضعیف شمردن راویان حدیث می‌شود، انجام شده است. روش پژوهش، تحلیل محتوای متن با استفاده از نرم افزار پروتژه (نسخه 5,5,0) بوده است. جامعه آماری تعداد 150 راوی ضعیف موجود در کتاب معرفه الحدیث اثر محمدرضا بهبودی است که در آن ...
بیشتر
این تحقیق، به منظور توسعه هستی‌نگاری راویان ضعیف در حوزه علوم حدیث و با هدف بررسی روابط معنائی بین واژگان مختلفی که سبب ضعیف شمردن راویان حدیث می‌شود، انجام شده است. روش پژوهش، تحلیل محتوای متن با استفاده از نرم افزار پروتژه (نسخه 5,5,0) بوده است. جامعه آماری تعداد 150 راوی ضعیف موجود در کتاب معرفه الحدیث اثر محمدرضا بهبودی است که در آن نظرات و دلایل رجال‌شناسان متقدم در مورد هر راوی نیز بیان شده است. این هستی‌نگاری از دو کلاس «راویان ضعیف» و «الفاظ دلالت کننده بر تضعیف» تشکیل شده است. در پژوهش حاضر به تعداد 107 لفظ یا مفهوم تضعیف کننده راوی و تعداد 645 نمونه و شاهد مثال دست یافتیم. که تجزیه و تحلیل آنها، دلایل گوناگونی را برای تضعیف راوی نشان داد که اغلب در میان راویان ضعیف مشترک است. برخی از آنها دلالت بر «ضعف راوی» داشت که در کلام علمای حدیث به صورت فساد در عقیده، وجود صفات ناپسند، گرایش به فرقه‌های انحرافی و غیره بیان شد و برخی دیگر حاکی از «ضعف روایت» بود. استخراج این الفاظ و برقراری ارتباط بین آنها با اسامی راویان ضعیف، موجب ایجاد یک شبکه معنائی شد که امکان بازیابی اصطلاحات ضعیف را در کنار نام راوی فراهم می‌کند و با مهندسی دانش ایجاد شده، دسترسی کارآمد به اطلاعات مربوط به نقاط ضعف راوی تسهیل می‌شود. برای ارزیابی کیفیت و اثربخشی هستی‌نگاری و توانایی آن در پشتیبانی از بازنمایی دانش، نظر متخصصان در دو حوزه علم حدیث و هستی‌نگاری اخذ شد.
مقاله پژوهشی
نظام‌ها و فناوری‌های مدیریت دانش
عباس قائدامینی هارونی؛ مهرداد صادقی ده چشمه؛ غلام رضا مالکی فارسانی؛ الهه مشرف قهفرخی؛ سمیه شاه بندری قوچانی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف شناسایی مولفه‌های پنهان سازی دانش انجام گرفت. روش: روش پژوهش حاضر، کیفی با استفاده از نوع فراترکیب انجام شد. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه مقالات، پژوهش ها و پایان نامه هایی بود که در حیطه موضوع پژوهش بین سال های1391-1401 خورشیدی و 2012-2022 میلادی انجام شده اند. نمونه گیری به صورت هدفمند و تمام شماری انجام شد. در این پژوهش ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف شناسایی مولفه‌های پنهان سازی دانش انجام گرفت. روش: روش پژوهش حاضر، کیفی با استفاده از نوع فراترکیب انجام شد. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه مقالات، پژوهش ها و پایان نامه هایی بود که در حیطه موضوع پژوهش بین سال های1391-1401 خورشیدی و 2012-2022 میلادی انجام شده اند. نمونه گیری به صورت هدفمند و تمام شماری انجام شد. در این پژوهش 355 پژوهش مرتبط یافت شد که پس از بررسی، 50 پژوهش به علت ناهماهنگی از نظر عنوان، 30 مقاله از نظر نامناسب بودن از نظر چکیده و 20 مقاله از حیث ناهماهنگی محتوایی با موضو ع مورد پژوهش حذف شدند و در نهایت مقالات به 255 پژوهش کاهش پیدا کرد. داده ها با استفاده از مدل استراوس و کوربین در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتیجه خروجی فاز کیفی کشف 555 مفهوم، 155 مقوله فرعی و 25 مقوله اصلی و بود که در قالب مدل مفهومی ارائه شد.
مقاله پژوهشی
ارزیابی نظام‌های بازیابی اطلاعات و دانش
فرناز تقی زاده کورایم؛ محمدرضا کاباران زاد قدیم؛ سیدعبداله امین موسوی
چکیده
امروزه داده ها به عنوان یکی از دارایی های ارزشمند سازمان ها و صنایع مختلف، نقش مهمی را در توسعه و پیشرفت کسب و کارها ایفا می کنند. در واقع هر سازمانی برای جمع آوری داده های خود از منابع مختلفی استفاده می کند که یکی از این منابع بستر وب می باشد که در آن روزانه داده های زیادی توسط کاربران مختلف و یا حتی ربات ها در سراسر جهان تولید و منتشر ...
بیشتر
امروزه داده ها به عنوان یکی از دارایی های ارزشمند سازمان ها و صنایع مختلف، نقش مهمی را در توسعه و پیشرفت کسب و کارها ایفا می کنند. در واقع هر سازمانی برای جمع آوری داده های خود از منابع مختلفی استفاده می کند که یکی از این منابع بستر وب می باشد که در آن روزانه داده های زیادی توسط کاربران مختلف و یا حتی ربات ها در سراسر جهان تولید و منتشر می شود. بررسی، تحقیق، مطالعه و تحلیل چنین داده هایی، می تواند اطلاعات و در نهایت دانش مفیدی را برای سازمان فراهم نمود. به همین منظور طی دهه های گذشته ابزارهای مختلفی توسعه یافته اند که به برداشت اطلاعات از بستر وب کمک شایانی نموده اند که از جمله آنها می توان به کتابخانه های ریکوئست، سلنیوم، اسکرپی، سوپ زیبا و .. در زبان برنامه نویسی پایتون اشاره نمود. با این حال، هر یک از این کتابخانه ها با چالش هایی مواجه هستند. ما در این مقاله با مطالعه کتابخانه سلنیوم و با توجه به وجود چالش های متعدد در آن، راه حلی را برای مدیریت زمان و بهبود چالش نامتقارن بودن آن ارائه نموده ایم. آزمایشات ما نشان می دهد که استفاده از راه حل پیشنهادی، دقت اطلاعات برداشت شده از بستر وب را افزایش و در نتیجه چالش نامتقارن بودن را بهبود می دهد و همچنین زمان برداشت اطلاعات از بستر وب را نیز کاهش می دهد.
