مقاله پژوهشی
نظام‌های هوشمند بازیابی
فرامرز صحرایی؛ سیدمجید ابن الرضا
چکیده
هدف از انجام این پژوهش تحلیل کارکردپذیری استاندارد خدمات مکان‌یاب اطلاعات دولتی (گیلز) در توسعه دولت هوشمند بود که با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی انجام شد. جامعه آماری این پژوهش عناصر فراداده‌ای خدمات مکان‌یاب اطلاعات دولتی و نیز مؤلفه‌های دولت هوشمند بود. برای گردآوری داده‌های موردنیاز پژوهش از روش اسنادی، مشاهده و ابزار ...
بیشتر
هدف از انجام این پژوهش تحلیل کارکردپذیری استاندارد خدمات مکان‌یاب اطلاعات دولتی (گیلز) در توسعه دولت هوشمند بود که با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی انجام شد. جامعه آماری این پژوهش عناصر فراداده‌ای خدمات مکان‌یاب اطلاعات دولتی و نیز مؤلفه‌های دولت هوشمند بود. برای گردآوری داده‌های موردنیاز پژوهش از روش اسنادی، مشاهده و ابزار سیاهه وارسی استفاده شد. یافته‌های این پژوهش نشان داد، مؤلفه‌های اصلی دولت هوشمند در 18 محور با 75 مؤلفه جزئی دسته‌بندی شده‌اند. برای ایجاد یک دولت هوشمند مؤلفه‌هایی همانند فناوری اطلاعات، امنیت سایبری، شفافیت و دسترسی، هویت دیجیتالی، حریم خصوصی و امنیت داده‌ها، میان‌کنش‌پذیری، ملاحظات اخلاقی و قانونی، سیاست‌گذاری مناسب، زیرساخت‌های فنی و توانمندسازی دیجیتالی مطرح شده‌اند. عناصر به‌کاررفته در استاندارد گیلز در هشت دسته کلی قرار گرفته‌اند که عبارت‌اند از عناصر ساده توصیف، عناصر توصیف موضوعی، یو.آر.آی.ها، قالب‌های منابع و ویژگی‌های فنی، جزئیات مدیریتی، فرادادههای مدیریتی، منشأ/مرجع و شرایط دسترسی/ حق مؤلف. هر یک از این دسته‌ها خود از چندین عنصر اصلی و فرعی تشکیل شده‌اند. نیز یافته‌های پژوهش نشان داد، خدمات مکان‌یاب اطلاعات دولتی در ابعاد گوناگونی میتواند در توسعه دولت هوشمند استفاده شود. یکی از نقاط قوت این استاندارد که کارکردپذیری آن را در دولت هوشمند افزایش می‌دهد، استفاده از فرادادههای توصیفی و مدیریتی مناسب برای دسترسی به داده‌های دولتی است. تعیین و توصیف فرادادههای موردنیاز (همانند عنوان، پدیدآور، قالب، نوع داده و جز آنها)، استفاده از فراداده، ذخیره‌سازی فراداده‌ها، مدیریت و نگهداری فراداده، تعیین دسترسی‌ها و مجوزها از مهم‌ترین کاربردهای خدمات مکان‌یاب اطلاعات دولتی در دولت هوشمند است. ازآنجایی‌‌که ثبت فرادادههای مناسب و تسهیل دسترسی به اطلاعات موردنیاز شهروندان یکی از مؤلفه‌های اصلی دولت هوشمند است، خدمات مکان‌یاب اطلاعات دولتی میتواند نقش بسزایی در مدیریت داده و شناسایی داده‌های مرتبط و حفاظت از آنها ایفا نماید.
مقاله پژوهشی
وب معنایی و هستان‌نگاری (آنتولوژی)
سید مهدی طاهری؛ الهام هوشمند؛ عصمت مؤمنی؛ نگین شکرزاده هشترودی؛ مهدی علیپور حافظی
چکیده
هدف از انجام این پژوهش طراحی مدل هستی‌شناسی کسب‌وکار شرکت سنگ آهن بر مبنای مدل‌های داده‌ای وب معنایی بود. پژوهش حاضر ازلحاظ ماهیت، توسعه‌ای-کاربردی بوده و با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی و طراحی انجام شد. جامعه آماری پژوهش، تمامی موجودیت‌های شرکت سنگ آهن احیاء سپاهان یعنی منابع داده‌ای، نیروی انسانی، پست‌های سازمانی، فرایندهای ...
بیشتر
هدف از انجام این پژوهش طراحی مدل هستی‌شناسی کسب‌وکار شرکت سنگ آهن بر مبنای مدل‌های داده‌ای وب معنایی بود. پژوهش حاضر ازلحاظ ماهیت، توسعه‌ای-کاربردی بوده و با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی و طراحی انجام شد. جامعه آماری پژوهش، تمامی موجودیت‌های شرکت سنگ آهن احیاء سپاهان یعنی منابع داده‌ای، نیروی انسانی، پست‌های سازمانی، فرایندهای موردنظر و بخش‌های گوناگون سازمان مذکور و نیز کلاس‌ها و صفات هستی‌شناسی سازمانی بود. در این پژوهش از روش اسنادی و مشاهده ساختارمند و از ابزار سیاهه وارسی برای گردآوری داده‌ها استفاده شد. یافته‌ها نشان داد، موجودیت‌های شرکت سنگ آهن احیاء سپاهان در دو گروه موجودیت‌های درون‌سازمانی و برون‌سازمانی قرار می‌گیرند. از سوی دیگر، یافته‌ها نشان داد بیشتر صفات مدنظر برای موجودیت‌های شرکت، صفات مناسبی در فرانمای تولید داده‌های ساختارمند (اسکیمادات‌اُرگ) دارند. بررسی هستی‌شناسی سازمانی نشان داد این هستی‌شناسی دارای 9 موجودیت بوده و همه این موجودیت‌ها برای طراحی هستی‌شناسی شرکت سنگ آهن احیاء سپاهان مورداستفاده قرار گرفتند. سپس، برای طراحی هستی‌شناسی سازمانی شرکت با استفاده از مدل داده‌ای وب معنایی، میان موجودیت‌ها و صفات آنها در هستی‌شناسی سازمانی با موجودیت‌ها و صفات آنها در اسکیمادات‌اُرگ انطباق حاصل شد و درنتیجه هستی‌شناسی مناسب برای شرکت در نرم‌افزار کشف و بازنمود دانش (KDR) پیاده‌سازی شد. درمجموع میتوان بیان داشت، توصیف مناسب موجودیت‌های درون و برون‌سازمانی با بهره‌گیری از هستی‌شناسی‌های سازمانی موجب کشف دانش از داده‌های تولیدشده در سازمان، ثبت یکدست و منسجم ارزش‌های مرتبط با انواع داده‌ها و نیز جلوگیری از افزونگی داده‌های ناشی از ثبت داده‌ها در سامانه‌های گوناگون خواهد شد.
مقاله پژوهشی
مدیریت دانش
یوسف رضا احمدی؛ امیر ذاکری؛ فاطمه رضوی؛ محمدصادق صارمی
چکیده
استفاده از سیستم‌های اشتراک‌گذاری دانش بین سازمانی برای تقویت همکاری‌های بین سازمانی امری ضروری است. سیستم‌ها و فرایندهای اشتراک‌گذاری دانش، نه‌تنها به‌واسطه عوامل فردی و سازمانی، بلکه از طریق عوامل اجتماعی، فنی و سیاسی بین سازمانی نیز به چالش کشیده می‌شوند. شواهد حاکی از این است که غالب پژوهش‌ها در حوزه اشتراک‌گذاری ...
بیشتر
استفاده از سیستم‌های اشتراک‌گذاری دانش بین سازمانی برای تقویت همکاری‌های بین سازمانی امری ضروری است. سیستم‌ها و فرایندهای اشتراک‌گذاری دانش، نه‌تنها به‌واسطه عوامل فردی و سازمانی، بلکه از طریق عوامل اجتماعی، فنی و سیاسی بین سازمانی نیز به چالش کشیده می‌شوند. شواهد حاکی از این است که غالب پژوهش‌ها در حوزه اشتراک‌گذاری دانش بین سازمانی تمرکز خود را بر موقعیت‌هایی همچون زنجیره‌های تأمین تعاملی، سازمان‌های مجازی و سازمان‌های چندملیتی قرار داده‌اند و میتوان گفت اشتراک‌گذاری دانش بین سازمانی در فرایندهای مشارکتی مغفول واقع‌شده است. این مقاله به بررسی اشتراک‌گذاری دانش بین سازمانی در یک سامانه مشارکتی که با هدف کاهش آسیب‌های اجتماعی میان دانش آموزان مدارس با همکاری چند سازمان ذی‌ربط فعال شده است، پرداخته است. هدف از این پژوهش، شناسایی و بررسی عوامل تأثیرگذار بر اشتراک‌گذاری دانش در روابط بین سازمانی مشارکتی، شامل کارکنان دانشی، همکاران، سیستم، سازمان و ائتلاف است. این پژوهش، از نوع کمی- همبستگی بوده و در آن پرسش‌نامه‌ای با 44 سؤال در مقیاس لیکرت در میان کاربران سامانه نماد در استان البرز توزیع و جمعآوری شد. در مرحله تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از نرم‌افزار Smart PLS3 جهت تدوین مدل تحلیل عاملی تأییدی و معادلات ساختاری استفاده شد. در این پژوهش تأثیر کارکنان دانشی، همکاران، سیستم، سازمان و ائتلاف بر اشتراک‌گذاری دانش از طریق سیستم‌های بین سازمانی اشتراک‌گذاری دانش، مورد تأیید قرار گرفت که از این میان متغیرهای کارکنان دانشی و همکاران بیشترین تأثیر را در اشتراک‌گذاری دانش بین سازمانی داشته‌اند و نشان‌دهنده اولویت‌های اصلی مدیران برای بهبود کارکردهای انتقال دانش در این سامانه است.
مقاله پژوهشی
مدیریت دانش
نرگس موقرپور؛ زهرا اباذری؛ زهره میرحسینی
چکیده
کتابخانه‌های عمومی با در اختیار داشتن منابع و مراجع مختلف، به یکی از بزرگ‌ترین نیروگاه‌های تولید دانش و اطلاعات تبدیل شده‌اند که مدیریت مؤثر و کارآمد آنها میتواند تأثیر بسزایی در توسعه سواد اطلاعاتی کاربران داشته باشد. هدف پژوهش حاضر نیز بررسی نقش مدیریت دانش در ارتقای سواد اطلاعاتی کاربران کتابخانه‌های عمومی ...
بیشتر
کتابخانه‌های عمومی با در اختیار داشتن منابع و مراجع مختلف، به یکی از بزرگ‌ترین نیروگاه‌های تولید دانش و اطلاعات تبدیل شده‌اند که مدیریت مؤثر و کارآمد آنها میتواند تأثیر بسزایی در توسعه سواد اطلاعاتی کاربران داشته باشد. هدف پژوهش حاضر نیز بررسی نقش مدیریت دانش در ارتقای سواد اطلاعاتی کاربران کتابخانه‌های عمومی و ارائه الگوی مناسب بوده است. روش پژوهش، روش ترکیبی با استفاده از فن فراترکیب، تحلیل محتوا و دلفی برای شناسایی و دسته‌بندی مؤلفه‌های مدیریت دانش و سواد اطلاعاتی و سپس روش پیمایش بود. جامعه آماری شامل 284 کتابدار و 45582 کاربر بود که به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله تعداد 181 کتابدار و 497 کاربر انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها شامل دو پرسش‌نامه محقق‌ساخته مدیریت دانش و سواد اطلاعاتی برگرفته از پیشینة نظری و تجربی پژوهش بود که به تأیید گروه خبره رسید. روش تجزیه‌وتحلیل داده‌ها، مدلیابی معادلات ساختاری بود. یافته‌های پژوهش نشان داد که سطح استقرار چهار مؤلفة مدیریت دانش در کتابخانه‌های عمومی استان خوزستان بالاتر از متوسط است. همچنین سطح برخورداری کاربران از هشت مؤلفة سواد اطلاعاتی نیز بالاتر از متوسط است. درنتیجه، مدل پیشنهادی ضمن تأیید فرضیه‌های فرعی و اصلی پژوهش، نشان داد که اجرا و استقرار مدیریت دانش بر ارتقای سواد اطلاعاتی کاربران کتابخانه‌های عمومی استان خوزستان تأثیرگذار بوده است.
مقاله پژوهشی
مهدی اجلی؛ صاحبه رحمتی
چکیده
پژوهش حاضر به‌منظور بررسی اثر رهبری برند محور مدیران ارشد بر روی تعهد به برند در بین کارکنان در حضور متغیرهای میانجی دانش کارکنان از برند، قرارداد روان‌شناختی و تناسب بین برند و کارکنان بانک سرمایه کرج انجام شده است. روش پژوهش توصیفی و از شاخۀ همبستگی بوده و جامعه آماری این پژوهش کارکنان بانک سرمایه کرج به تعداد 60 نفر است. به دلیل ...
بیشتر
پژوهش حاضر به‌منظور بررسی اثر رهبری برند محور مدیران ارشد بر روی تعهد به برند در بین کارکنان در حضور متغیرهای میانجی دانش کارکنان از برند، قرارداد روان‌شناختی و تناسب بین برند و کارکنان بانک سرمایه کرج انجام شده است. روش پژوهش توصیفی و از شاخۀ همبستگی بوده و جامعه آماری این پژوهش کارکنان بانک سرمایه کرج به تعداد 60 نفر است. به دلیل محدود بودن تعداد جامعه از سرشماری یا تمام شمار برای انتخاب نمونه استفاده شد. پژوهش از طریق طراحی و توزیع پرسش‌نامه، به‌صورت مراجعة حضوری پژوهشگر، گردآوری شدند. روایی پرسش‌نامه از طریق روایی محتوا و پایایی آن نیز با استفاده از روش آلفای کرونباخ تأیید شد. به‌منظور تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از روش‌های آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده شد. داده‌های جمع‌آوری‌شده از طریق پرسش‌نامه با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS و PLS مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. نتایج تجزیه‌وتحلیل داده‌ها نشان داد که رهبری برند محور مدیران ارشد به‌واسطه دانش کارکنان از برند تأثیر مثبت و معناداری بر تعهد به برند دارد. رهبری برند محور مدیران ارشد به‌واسطه قرارداد روان‌شناختی تأثیر مثبت و معناداری بر تعهد به برند دارد. رهبری برند محور مدیران ارشد به‌واسطه تناسب بین کارکنان و برند تأثیر مثبت و معناداری بر تعهد به برند دارد.
مقاله پژوهشی
مدیریت دانش
معصومه امیری؛ محمد رضا فرهاد پور
چکیده
هدف مطالعه تأثیر قابلیت‌های فناوری اطلاعات بر رابطه بین عوامل فردی، گروهی و سازمانی با حفظ و نگهداری دانش در شرکت فولاد خوزستان است. این مطالعه از نوع کاربردی با روش توصیفی- پیمایشی انجام شد. جامعه پژوهش کارکنان شرکت فولاد خوزستان بالغ‌بر 15000 نفر بودند که 555 نفر به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. داده‌ها با پرسش‌نامه ...
بیشتر
هدف مطالعه تأثیر قابلیت‌های فناوری اطلاعات بر رابطه بین عوامل فردی، گروهی و سازمانی با حفظ و نگهداری دانش در شرکت فولاد خوزستان است. این مطالعه از نوع کاربردی با روش توصیفی- پیمایشی انجام شد. جامعه پژوهش کارکنان شرکت فولاد خوزستان بالغ‌بر 15000 نفر بودند که 555 نفر به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. داده‌ها با پرسش‌نامه مبتنی بر مطالعات پیشین در طیف پنج گزینه‌ای لیکرت تدوین و به روش میدانی توزیع و جمعآوری شدند. روایی ابزار به شکل صوری و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ (737/0=α) تأیید شد. داده‌ها با روش مدل‌سازی معادلات ساختاری در نرم‌افزار ایموس مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از تحلیل بوت استرپینگ نشان داد عوامل فردی بر حفظ و نگهداری دانش (331/0=β) تأثیر مستقیم و با نقش میانجی قابلیت‌های فناوری اطلاعات (156/0=β) تأثیر غیرمستقیم و معنیدار دارد. ضمن اینکه عوامل گروهی بر حفظ و نگهداری دانش (342/0=β) تأثیر مستقیم و با نقش میانجی قابلیت‌های فناوری اطلاعات (080/0=β) تأثیر غیرمستقیم و معنیدار دارد. تأثیر مستقیم عوامل سازمانی بر حفظ و نگهداری دانش (631/0=β) و تأثیر غیرمستقیم با نقش میانجی قابلیت‌های فناوری اطلاعات (118/0=β) نیز تائید شد. به این مفهوم که با بهبود وضعیت عوامل فردی، گروهی و سازمانی، شرایط حفظ و نگهداری دانش در شرکت نیز ارتقا می‌یابد. ضمن اینکه استفاده از قابلیت‌های فناوری اطلاعات رابطه بین متغیرهای مستقل با متغیر وابسته را تقویت میکند. به‌طورکلی میتوان گفت که مدیریت و سازمان‌دهی عوامل فردی، گروهی و سازمانی با به‌کارگیری فناوری اطلاعات میتواند به شرکت در حفظ و نگهداری دانش سازمانی به‌عنوان یک دارائی ارزشمند کمک، وابستگی شرکت به دانش خارجی را کاهش و فرصت ارزش‌آفرینی از دارائی‌های دانشی را فراهم سازد.
مقاله پژوهشی
حمیدرضا محمودی؛ نازیلا محرابی؛ عذرا دائی
چکیده
هدف این پژوهش شناسایی مؤلفه‌های کلیدی ارزیابی عملکرد فناوری دانش از دیدگاه خبرگان است. این پژوهش در سایه پارادایم اثبات‌گرایی قرار گرفت. جهت گردآوری اطلاعات، روش‌های کتابخانه‌ای و میدانی مدنظر بوده است. ابتدا مؤلفه‌های ارزیابی عملکرد فناوری‌های دانش به‌وسیله روش دلفی به دست آمد. سپس برای مقایسه این مؤلفه‌ها پرسش‌نامه ...
بیشتر
هدف این پژوهش شناسایی مؤلفه‌های کلیدی ارزیابی عملکرد فناوری دانش از دیدگاه خبرگان است. این پژوهش در سایه پارادایم اثبات‌گرایی قرار گرفت. جهت گردآوری اطلاعات، روش‌های کتابخانه‌ای و میدانی مدنظر بوده است. ابتدا مؤلفه‌های ارزیابی عملکرد فناوری‌های دانش به‌وسیله روش دلفی به دست آمد. سپس برای مقایسه این مؤلفه‌ها پرسش‌نامه میان اعضای هیئت‌علمی و دانشجویان مقطع دکتری رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه‌های دولتی تهران توزیع و جهت تحلیل داده‌ها از روش AHP استفاده شد. برای تحلیل داده‌ها از نرم‌افزارهای Spss 25 و Expert Choice 11 استفاده شد. در مرحله دلفی 10 شاخص اصلی مالی، کیفیت سیستم، زیرساخت سیستمی، کیفیت خدمات فناوری دانش و دانش، معماری فناوری دانش، رابط کاربری، رضایت کاربر در مورد سیستم، ارزش نتایج حاصل از کار، مزایا و منافع درک شده از سیستم و به‌روز بودن شناسایی شد. براساس روش تحلیل سلسله مراتبی مؤلفه مالی در درجه اول، کیفیت سیستم در درجه دوم، زیرساخت سیستمی در درجه سوم، رابط کاربری در درجه چهارم، معماری فناوری دانش در درجه پنجم، کیفیت خدمات فناوری دانش در درجه ششم، رضایت کاربر در مورد سیستم در درجه هفتم، ارزش نتایج حاصل از کار در درجه هشتم و مزایا و منافع درک شده از سیستم و به‌روز بودن در درجه نهم قرار گرفتند. موضوع موردمطالعه و روش انجام این پژوهش دارای اصالت است. نتایج این پژوهش میتواند در ارزیابی عملکرد فناوری‌های دانش موردتوجه قرار گیرد و به کار رود. ارزیابی عملکرد فناوری‌های دانش در سازمان منجر به جلوگیری از هدر رفتن هزینه و زمان میشود. با ارزیابی میتوان به پیشروی و بهبود عملکرد سازمان کمک کرد.
